پزشکیان به سمت لغو تحریم ها حرکت خواهد کرد

*ارزیابی شما از رویکردی که کاندیدای ریاست جمهوری نسبت به وضعیت تحریم ها و تلاش برای مرتفع کردن آن چیست؟چرا برای کاندیدای ریاست جمهوری همچنان تحریم ها را برای کشور نعمت می دانند؟

هیچ فرد و جریانی در ایران وجود ندارد که مخالف رفع تحریم‌ها باشد. تنها عده معدودی که از آنها با عنوان کاسبان تحریم‌ها یاد می‌شود از تداوم تحریم‌ها و تنش‌ها خشنود هستند. افراد و گروه‌هایی که به بهانه دور زدن تحریم‌ها، کاسبی پر رونقی راه انداخته‌اند و اموال مردم را به جیب می‌زنند. جماعت زیادی از ایرانیان اما موافق لغو تحریم‌ها هستند.

اختلاف میان این دو تفکر از کجا شکل می‌گیرد؟

اختلاف اصلی بر سر چگونگی رفع تحریم‌هاست. باید دید آیا با شعار دادن می‌توان تحریم‌ها را پایان داد و لغو کرد یا خیر. اینکه جریان سیاسی خاصی مدام یادآوری کند که ضعف‌های برجام چه بوده و نقاط قوت این سند را اساسا نبیند آیا کمکی به رفع تحریم‌ها و حل مشکلات مردم می‌کند؟ برجام هرچه که بود گذشت. باید دید امروز چه کاری می‌توان برای کاستن از آلام مردم صورت داد. حتی منتقدان برجام هم که کاسب تحریم نیستند، موافق لغو تحریم‌ها هستند. منتها روش آنها این است که می‌گویند باید نگاه‌مان به داخل باشد. آنها تصور می‌کنند که صرفا می‌شود از طریق درونزایی و افزایش تولید ملی طرف مقابل را از تداوم تحریم‌ها پشیمان کرد. اما اگر قرار بود از این طریق این مشکلات حل شوند، طی ۳ سال دولت سیزدهم این مشکلات باید پشت سر گذاشته می‌شد. برای هر نوع واردات و صادراتی در عمل باید با کشورها مختلف و نهادهای گوناگون ارتباط داشت. معاملات تهاتر در قرن ۲۱ عملا موضوعی پایان یافته است. اما ایران ناچار است به دلیل تحریم‌ها از آن استفاده کند. برای پایان دادن به این روش غلط باید تحریم‌ها را لغو کرد. مگر اینکه مثلا برای درآمد ۱۰۰ دلاری صادرات نفت و سایر اقلام، ناچار به تخفیف ۲۰ تا ۳۰ دلاری باشیم. در ادامه برای انتقال همین ۷۰ تا ۸۰ دلار به داخل کشور هم باید ۲۰ تا ۲۵ درصد، حق دلالی پرداخت کرد تا پول ملت ایران به کشور منتقل شود. در واقع نیمی از دارایی‌های مردم به دلیل تحریم‌ها از میان رفته و نصیب دلال‌ها می‌شود. دوستانی که مخالف برجام هستند، هیچ راهکار جایگزینی ارائه نمی‌کنند. به همین دلیل نیزپزشکیان از مخالفان برجام خواست که راهکار جایگزین خود را برای برجام ارائه کنند.

*آیا آنها راهکاری برای برجام دارند؟

اینکه گفته شود که تحریم نعمت است و تحریم‌ها اقتصاد را شکوفا می‌کند، درست نیست. شاید مردم سال‌ها قبل این گفته ها را قبول می‌کردند اما امروز یک چنین اظهارات غیر واقعی مورد پذیرش مردم هم نیست. برخی از افراد و گروه‌ها اعلام می‌کنند اگر گفته شود تحریم‌ها اثرگذار است به معنای آدرس دادن به دشمن است. اما این افراد و گروه‌ها فراموش می‌کنند که امروز داده‌های اطلاعاتی و اقتصادی کشورها، پنهان نیست و به راحتی می‌توان اثرات تحریم در اقتصاد ایران و هر نقطه‌ای از جهان را استخراج کرد. ایران باید به سمتی حرکت کند که در آن الگویی شفاف از رشد ارائه شود. چه موافقان برجام و چه مخالفان آن، باید الگوها و راهکارهای مدنظر خود را ارائه کرده و اجازه دهند مردم از دل این برنامه‌ها و گفتمان‌ها رویکرد مورد نظر خود را انتخاب کنند. مسعود پزشکیان چهره ای است که در این مسیر حرکت می‌کند. گفتمان خود را ارائه می‌کند و راهکار مورد نظر خود را ارائه می‌دهد. به نظرم ۴ راهکار مهم را برای عبور از چالش‌های موجود می‌توان در دستور کار قرار داد.نخست بالا بردن توان اقتصادی از طریق تعامل کردن با کشورهای مختلف تا حد ممکن. دوم بالا بردن توان هسته‌ای کشور که خوشبختانه بسترهای آن فراهم شده است.سوم افزایش توان دیپلماسی عمومی کشور برای اقناع افکار عمومی داخلی و خارجی و چهارم اتخاذ دیپلماسی قوی در حوزه سیاست خارجی که از طریق آن بتوان راهبردهای کشور را به درستی اجرایی کرد. همه این ضرورت‌ها در گروی پایان دادن به تحریم‌های اقتصادی است. یکی از کارهای مهمی که می‌تواند عملیاتی شود، گفت‌وگوی با ایالات متحده است. برخی مدام گذشته را به رخ می‌کشند و می‌گویند چون در گذشته تلاش شد و به ثمر نرسید، پس دیگر نباید به دنبال آن رفت. امروز به این صورت است که ایران دیدگاه‌هایش را به طرف عمانی می‌گوید و طرف عمانی آن را در اختیار امریکا قرار می‌دهد و امریکا هم نظراتش را به رابط عمانی می‌گوید. به همین دلیل لازم است گفت‌وگوها در راستای تحقق منافع ملی با طرف آمریکایی ادامه یابد. رییس‌جمهور آینده ایران باید مذاکرات را با طرف‌های اروپایی و آمریکایی با هدف پایان دادن به تحریم‌ها آغاز کرده و تداوم ببخشد.

*مناظره های انتخاباتی به چه میزان در روشن شدن ابعاد برنامه های کاندیدای ریاست جمهوری به خصوص در زمینه سیاست خارجی موثر بود؟

کاندیدای ریاست جمهوری عمدتا سعی کردند منافع و امنیت ملی را لحاظ کنند و از دوقطبی شدن و درگیری‌های لفظی اجتناب کردند. در مجموع نسبت به دوره‌های قبل از این جهت باعث خشنودی است و به عنوان یک فرد ایرانی خوشحال شدم که حداقل منافع ملی و امنیت ملی را رعایت کردند. یعنی به خاطر به قدرت رسیدن و کسب آرا، حاضر نشدند منافع کشور را نادیده بگیرند. به نظر من این نکته خیلی مهمی بود. همه کسانی هم که بیننده هستند، حتما آنهایی نیستند که می‌خواهند رای ‌دهند. بلکه ممکن است بعضی‌ها مردد باشند. پخش تصویری سوالات کارشناسان برای اعتبار بخشی آن کار قشنگی بود. یعنی از نظر رسانه‌ای، سوالاتی را از زبان کارشناسان معتمد و شناخته شده مطرح کردند. این به این معناست که اینها سوالات صداوسیما نیست. از این جهت خوب بود.امروز اگر شما بروید با مردم عادی صحبت کنید، عمده‌ترین مشکلشان در کشور مسئله اقتصاد است. یعنی واقعا در موضوعات اقتصادی نفس مردم گرفته شده است. درهرصورت از یک طرف واجب است موضوعات اقتصادی را به بحث بگذارند چون دغدغه‌ مردم است. از طرف دیگر هم باید موضوعات به شکلی طراحی بشود که عامه مردم متوجه بشوند که نامزدها چه می‌گویند و قرار است چکار کنند.جالب است هم کاندیدا عنوان می کنند باید برنامه داشت. ببینید یک برنامه وجود دارد که در آن هدف‌گذاری صورت می‌گیرد. مثلا گفته می‌شود که در 1404 براساس برنامه بیست‌ساله، باید در سطح منطقه قدرت اول باشیم و در همین راستا آرمان‌های خوبی که دارید را هدف‌گذاری می‌کنید. هرچند اسم این برنامه اما در واقع برنامه نیست و اسمش هدف‌گذاری و چشم‌انداز است.برنامه به ما که می‌گوید که چطور به این اهداف برسیم. کاندیدا اصلا راجع به چطور رسیدن به این اهداف یا صحبت نکردند یا خیلی کم و به ندرت صحبت کردند. تا قرار می‌شوند برنامه بدهند به سراغ بایدها می‌روند. فکر می‌کنند که اگر یک سری دستورات را ردیف کنند می‌شود برنامه. مفهوم برنامه دستور دادن به این و آن نیست. برنامه یعنی من وقتی می‌خواهم تورم را کاهش بدهم مثلا باید تولید را افزایش بدهم. بهترین راه مبارزه با تورم، افزایش تولید ملی است.به همین دلیل باید توضیح داد تولید ملی را چگونه می‌شود افزایش داد. اقتصاددان‌ها می‌گویند راه اصلی مبارزه با تورم، در هر کشوری با هر شرایطی، افزایش تولیدش است.

*با توجه به شرایط موجود مهم ترین اولویت های رئیس جمهور آینده در زمینه سیاست خارجی چه باید باشد؟

ابتدا باید منتظر بود که در نهایت چه کسی به عنوان رئیس جمهور انتخاب خواهد شد. به هر حال نوع نگاه کاندیدای ریاست جمهوری به موضوع سیاست خارجی نقش تعیین کننده ای در این زمینه خواهد داشت. برخی می‌گویند با توجه به اینکه سیاست‌های کلی مذاکرات از سوی رهبری تعیین می‌شود ممکن است در شرایط فعلی هم مذاکرات ادامه پیدا کند.در رویکرد کلان سیاست خارجی تابع شورای عالی امنیت ملی و البته حرف آخر درباره‌ تصمیمات این شورا نیز بنا بر قانون با رهبری است. اگرچه رئیس شورای عالی امنیت ملی، رئیس جمهور است اما طبق قانون اساسی مصوبات باید به امضای رهبری برسد تا اجرایی شود.

معاملات تهاتر در قرن ۲۱ عملا موضوعی پایان یافته است. اما ایران ناچار است به دلیل تحریم‌ها از آن استفاده کند. برای پایان دادن به این روش غلط باید تحریم‌ها را لغو کرد. مگر اینکه مثلا برای درآمد ۱۰۰ دلاری صادرات نفت و سایراقلام، ناچار به تخفیف ۲۰ تا ۳۰ دلاری باشیم. در ادامه برای انتقال همین ۷۰ تا ۸۰ دلار به داخل کشور هم باید ۲۰ تا ۲۵ درصد، حق دلالی پرداخت کرد تا پول ملت ایران به کشور منتقل شود. در واقع نیمی از دارایی‌های مردم به دلیل تحریم‌ها از میان رفته و نصیب دلال‌ها می‌شود. دوستانی که مخالف برجام هستند، هیچ راهکار جایگزینی ارائه نمی‌کنند

برخی از افراد و گروه‌ها اعلام می‌کنند اگر گفته شود تحریم‌ها اثرگذار است به معنای آدرس دادن به دشمن است. اما این افراد و گروه‌ها فراموش می‌کنند که امروز داده‌های اطلاعاتی و اقتصادی کشورها، پنهان نیست و به راحتی می‌توان اثرات تحریم در اقتصاد ایران و هر نقطه‌ای از جهان را استخراج کرد