تلاش بی فرجام نتانیاهو در کاخ سفید

با این حال، رویکرد فعلی آمریکا نسبت به ایران با آنچه انتظار می‌رفت این کشور در دوره جدید اتخاذ کند، تفاوت دارد. در تهران، صرف‌نظر از شکست یا پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری، اعلام شد که ایران در موضوع هسته‌ای و به‌منظور رفع تحریم‌های ظالمانه، آمادگی تعامل را دارد. در آمریکا نیز دیدگاهی کلی درباره مذاکره با ایران مطرح بود، اما پس از ملاقات ترامپ و نتانیاهو، رویکرد واقعی ایالات متحده در قبال ایران آشکار شد. ترامپی که بسیاری او را تاجری معامله‌گر می‌دانستند و معتقد بودند که ‌دنبال معامله بزرگ با تهران است، در کنار نتانیاهو و در یک کنفرانس خبری مشترک، از امضای یادداشتی برای افزایش فشار بر ایران خبر داد. بازتاب این اظهارات باعث شد که در ایران به‌سرعت به اصل مذاکره با آمریکا واکنش نشان داده شود و این موضوع از دستور کار خارج شد.

** گفت‌وگوی برابر

در تحلیل رویکرد ترامپ نسبت به ایران، چند سناریو از منظر رسانه‌ای مطرح است. نخستین سناریو، یعنی گفت‌وگو در سطحی برابر، عملاً با نگاه از بالا و تحقیرآمیز ترامپ به ایران، امضای یادداشت افزایش فشار بر تهران و اعلام آن در کنفرانس خبری مشترک با نتانیاهو و همچنین واکنش قاطع ایران به این رویکرد، از دستور کار طرفین خارج شد. هرچند ایران قاطعانه مذاکره با آمریکا را رد کرده است، ترامپ همچنان در اظهارات خود بر تمایل به گفت‌وگو با تهران تأکید دارد، اما تلاش کرده است این مذاکره را در سایه اهرم فشار، از جمله تهدید حمله احتمالی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران، پیش ببرد.

** فشار حداکثری

سناریو دیگری که به نظر می‌رسد ایالات متحده، خصوصاً پس از امضای یادداشت ضدایرانی توسط ترامپ، به‌دنبال آن است، فشار حداکثری بر ایران است. هدف این سناریو، کاهش صادرات نفت ایران و قرار دادن تهران در تنگنای اقتصادی برای وادار ساختن آن به اعطای امتیازات بیشتر در مذاکرات آینده است. در صورتی که این سناریو در دستور کار ترامپ باشد، احتمال دارد که او در برابر خواسته‌های نتانیاهو، یعنی حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، ایستادگی کند. چنانکه رسانه‌ها گزارش داده‌اند: «ترامپ و دستیارانش در دیدارهای خود با نتانیاهو در واشنگتن به‌وضوح اعلام کردند که ایالات متحده، حداقل در حال حاضر، قصد حمله نظامی به ایران را ندارد. در عوض، رئیس‌جمهور آمریکا با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های سختی علیه ایران اعمال کرد که هدف اصلی آن، ضربه زدن به صادرات نفت این کشور است.» روزنامه هاآرتص اسرائیل با انتشار این خبر نوشت که «نخست‌وزیر اسرائیل ظاهراً با دست خالی و بدون دریافت مجوز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، کاخ سفید را ترک کرده است.»

**سناریوی برخورد

از سوی دیگر، گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد دونالد ترامپ با فروش سلاح‌ها و موشک‌های سنگرشکن به اسرائیل موافقت کرده که تصور می‌شود توان ضربه وارد کردن به اهدافی در زیر زمین را دارد. این اقدام به این معناست که ترامپ نمی‌خواسته نتانیاهو را کاملاً دست‌خالی از کاخ سفید راهی اسرائیل کند. همه می‌دانند که واگذاری این تسلیحات به اسرائیل، از سوی آمریکا به‌منزله نوعی موافقت ضمنی با حمله احتمالی است، اما هنوز اجازه‌ای برای استفاده از این تسلیحات به اسرائیل داده نشده است. احتمالا ترامپ تصور می‌کند که تهران بالاخره به مسیر مذاکره برمی‌گردد و عدم اجازه به رژیم صهیونیستی به معنای باز نگه داشتن روزنه‌های احتمالی است. اگر چه انتقال این سلاح‌ها به منطقه معنایی جز نگه داشتن فشار ندارد اما ایران نشان داده که در مقابل زور مقاومتی سرسختانه بروز خواهد داد.

**آنچه آمریکا نمی‌داند

در مقابل این سناریوها و در صورتی که تهدید حمله نظامی آمریکا و اسرائیل جدی‌تر شود، این احتمال وجود دارد که ایران نیز تغییرات اساسی در دکترین دفاعی خود ایجاد کند. به عبارت دیگر ایران هم توانسته به کشورهای متخاصم نشان دهد که تا چه اندازه کارت برای بازی در دست دارد. تغییر در دکترین هسته‌ای ایران، یکی از مهم‌ترین دلهره‌هایی است که رژیم صهیونیستی را درگیر کرده است. در همین راستا رهبر انقلاب در ارتباط با توانمندی‌های موشکی ایران تأکید کردند: «پیشرفت‌ها باید در همه بخش‌های نظامی ادامه یابد. مثلاً اگر در دوره‌ای، حدی از دقت برای موشک‌ها در نظر گرفته بودیم و امروز نیازمند افزایش آن هستیم، این کار باید انجام شود». این اظهارات نشان می‌دهد که ایران، نه‌تنها در برابر فشارهای حداکثری تسلیم نخواهد شد، بلکه در مسیر تقویت توان بازدارندگی خود، گام‌های جدی‌تری برخواهد داشت.