مهار تورم کلید ثبات بازارهای ایران

درگیریهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، ریاست جمهوری ترامپ، تشدید تحریم‌ها، حرکت نهادهای تاثیرگذار برخلاف شعار وفاق ملی رئیس‌جمهور و... از جمله مسائلی به شمارمی آیند که در نهایت وضعیت و عملکرد اقتصادی در سال 1403 را رقم زد.

بازار مسکن

به گزارش «آرمان ملی»، یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی که همواره مورد توجه مردم و سرمایه‌گذاران بوده، بازار مسکن است. طبق داده‌های منتشر شده، قیمت هر متر مربع خانه در تهران در پایان سال ۱۴۰۲ به ۸۱ میلیون تومان رسید. این در حالی است که این رقم در پایان سال ۱۴۰۳ به ۸۸ میلیون تومان افزایش یافت که نشان‌دهنده رشد ۹. ۳ درصدی در طول یک سال است. افزایش نرخ تورم به‌طور مستقیم بر قیمت مسکن تأثیر دارد. در سال ۱۴۰۳، تورم همچنان روندی افزایشی داشت و باعث رشد قیمت‌ها در بازار املاک شد. همچنین کاهش ساخت‌وساز در سال‌های اخیر به دلیل افزایش هزینه‌های ساخت و نبود حمایت‌های دولتی، منجر به کمبود واحدهای مسکونی و در نتیجه افزایش قیمت شده است، اما با بی‌ثباتی در سایر بازارهای مالی، بسیاری از سرمایه‌گذاران به خرید مسکن به عنوان یک دارایی امن روی آورده‌اند. در این راستا سیاست‌های دولت در این حوزه نیز برای کنترل قیمت‌ها و ارائه تسهیلات مسکن، تأثیر محدودی داشته و نتوانسته رشد قیمت‌ها را متوقف کند. با این حال، نرخ رشد ۹. ۳ درصدی نسبت به برخی دیگر از بازارها، چندان قابل توجه به نظر نمی‌رسد. این مسئله نشان می‌دهد که بازار مسکن در مقایسه با بازارهایی همچون دلار و طلا، در سال ۱۴۰۳ رشد کمتری داشته است.

 بازار خودرو

بازار خودرو یکی دیگر از دارایی‌های مهمی است که هم به عنوان یک کالای مصرفی و هم به عنوان یک سرمایه‌گذاری مورد توجه قرار می‌گیرد. طبق داده‌ها، قیمت یک دستگاه خودروی پژو ۲۰۶ تیپ ۲ در پایان سال ۱۴۰۲ حدود ۴۶۵ میلیون تومان بود، اما در پایان سال ۱۴۰۳ به ۶۴۰ میلیون تومان رسید که نشان‌دهنده رشد ۳۷ درصدی است. به گفته کارشناسان، افزایش قیمت ارز تاثیر مهمی در این زمینه داشته است. قیمت خودرو ارتباط مستقیمی با نرخ ارز دارد و با رشد قیمت دلار، قیمت خودروهای داخلی و خارجی نیز افزایش پیدا کرد. هرچند در سال‌های اخیر، تولید خودروهای داخلی به دلیل کمبود قطعات و مشکلات تأمین مواد اولیه با چالش مواجه شده است. از طرفی نیز با افزایش هزینه‌های تولید، همزمان با رشد تورم و افزایش قیمت مواد اولیه موجب افزایش قیمت تمام‌شده خودرو شد. با وجود برخی اقدامات دولت برای واردات خودرو، این سیاست نتوانست تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش قیمت خودروهای داخلی بگذارد. رشد ۳۷ درصدی قیمت خودرو در یک سال، نشان‌دهنده‌ی یکی از بالاترین نرخ‌های رشد در میان بازارهای مالی ایران است.

 بازار طلا و دلار

در سال ۱۴۰۳، قیمت طلا نیز افزایش قابل توجهی داشت. قیمت هر اونس طلای جهانی در پایان سال ۱۴۰۲، ۹۱ میلیون تومان بود که در پایان سال ۱۴۰۳ به ۱۲۲ میلیون تومان رسید. این رشد ۳۴ درصدی در قیمت طلا، آن را به یکی از پربازده‌ترین بازارهای سال تبدیل کرد. البته به اعتقاد کارشناسان اقتصادی افزایش قیمت جهانی طلا، از عوامل تاثیرگذار بر رشد طلا بوده است. بازار جهانی طلا در سال ۱۴۰۳ تحت تأثیر تورم جهانی، بحران‌های اقتصادی و جنگ‌های منطقه‌ای افزایش یافت. به گفته تحلیلگران کاهش ارزش پول ملی در کشور، بسیاری از سرمایه‌گذاران به این دلیل، به خرید طلا به‌عنوان یک دارایی امن متمرکز شده است. به باور بسیاری از تحلیلگران، افزایش قیمت دلار تأثیر مستقیمی بر قیمت طلا در ایران داشته که ناشی از بی‌اطمینانی اقتصادی، سیاسی و... به بازارهای مالی در کشور ایجاد شده است. بی‌ثباتی‌های داخلی و بین‌المللی موجب افزایش تقاضا برای طلا شد. یکی از مهم‌ترین بازارهایی که همواره مورد توجه مردم و سرمایه‌گذاران بوده، بازار ارز است. در سال ۱۴۰۳، نرخ دلار رشد چشمگیری را تجربه کرد. قیمت هر دلار در پایان سال ۱۴۰۲ حدود ۶۰ هزار تومان بود که در پایان سال ۱۴۰۳ به ۹۱ هزار تومان رسید. این افزایش ۴۰ درصدی در یک سال، دلار را به یکی از پررشدترین بازارهای ایران تبدیل کرد.

در میان تمام بازارهای مالی، بیت‌کوین بیش‌ترین میزان رشد را تجربه کرد. قیمت این ارز دیجیتال در پایان سال ۱۴۰۲، ۴ میلیارد تومان بود اما در پایان سال ۱۴۰۳ به حدود ۸ میلیارد تومان رسید

چرایی افزایش قیمت دلار

بسیاری از صاحب‌نظران، تورم و کاهش ارزش پول ملی را عامل اصلی افزایش قیمت دلار می‌دانند وبه گفته آنها یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش نرخ دلار، رشد بالای تورم در ایران بود. هرچند برخی معتقدند که سیاست‌های داخلی و اشتباه و ناهماهنگی‌ها وعدم برنامه‌ریزی مناسب و فقدان وفاق نیز یکی از عوامل موثر در این بازار بوده است. اما دراین میان همین سیاست‌ها باعث شد تا با افزایش تقاضای ارزی روبه‌رو شویم و بسیاری از افراد برای حفظ ارزش دارایی‌های خود، به خرید دلار روی آوردند و در نهایت، محدودیت‌های دولت در تأمین ارز و کاهش ذخایر ارزی موجب افزایش قیمت دلار شد. قطعاً تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی نیز در این میان بی‌تاثیر نبوده است و تحریم‌های بین‌المللی و کاهش درآمدهای نفتی، تأثیر زیادی بر کاهش ارزش ریال و افزایش قیمت دلار داشت. در این راستا با رشد ۴۰ درصدی دلار در سال ۱۴۰۳، این بازار همچنان یکی از جذاب‌ترین گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران باقی ماند.

ارزهای دیجیتال

در میان تمام بازارهای مالی، بیت‌کوین بیش‌ترین میزان رشد را تجربه کرد. قیمت این ارز دیجیتال در پایان سال ۱۴۰۲، ۴ میلیارد تومان بود، اما در پایان سال ۱۴۰۳ به حدود ۸ میلیارد تومان رسید که رشد ۱۰۰ درصدی را نشان می‌دهد. رشد جهانی بازار کریپتو نیز یکی دیگر از مسائل قابل توجه در این بازارها به شمار می‌آید. در سطح جهانی، قیمت بیت‌کوین تحت تأثیر پذیرش بیشتر شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ افزایش یافت. در حقیقت این رویکردها نیز در پاسخ به افزایش تورم و نااطمینانی اقتصادی صورت گرفت و مردم برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به سمت بازارهای دیجیتال رفتند، هر چند در این مسیر با محدودیت‌های بانکی و تحریم‌های بسیاری روبه‌رو شدیم اما استفاده از ارزهای دیجیتال در ایران به‌عنوان راهی برای دور زدن محدودیت‌های مالی افزایش یافت.، با این حال، سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین همچنان با ریسک‌های زیادی همراه است، از جمله نوسانات شدید قیمتی و عدم پذیرش رسمی آن در ایران.

چشم‌انداز آینده

بر این اساس، سال ۱۴۰۳ نشان داد که بازارهای مالی ایران همچنان تحت تأثیر عوامل کلان اقتصادی، سیاست‌های دولت و شرایط جهانی قرار دارند. بیت‌کوین، دلار و طلا بیش‌ترین میزان رشد را در این سال داشتند، ولی کریپتو همچنان پرریسک، اما با پتانسیل رشد بالا خواهد بود. در حالی که مسکن کمترین میزان رشد را تجربه کرد و به گفته کارشناسان، اگر تورم کنترل نشود، افزایش قیمت‌ها ادامه خواهد داشت و قطعاً دلار و طلا همچنان گزینه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاری خواهند بود. از طرفی طبق بررسی‌های صورت گرفته، بازار مسکن احتمالاً روند کندتری را تجربه خواهد کرد. با توجه به تحلیلهای صورت گرفته، سرمایه‌گذاران باید استراتژی‌های خود را بر اساس میزان ریسک‌پذیری و اهداف مالی خود تنظیم کنند. در این راستا برخی کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند، رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۴ بین ۲ تا ۳ درصد شود. نرخ بهره باتوجه به تداوم روند شاخص‌های کلان پولی نظیر نقدینگی و تورم، شرایط مشابه سال ۱۴۰۳ را خواهد داشت و احتمالا در سال جدید با پدیده دام نقدینگی مواجه خواهیم شد که می‌تواند موجب تشدید تورم شود.