پیام مردم به حاکمیت و جریان‌های سیاسی

*در حالی که انتخابات در ایران به دور دوم کشیده شده براساس تحلیل کارشناسان دونالد ترامپ نیز در مناظره با بایدن پیروز بوده است. در شرایطی که جلیلی و ترامپ به صورت همزمان به قدرت برسند کشور با چه شرایطی مواجه خواهد شد؟

 اگر ترامپ در آمریکا و جلیلی در ایران به قدرت برسند کشور با بحران‌هایی در آینده مواجه خواهد شد. جلیلی از مخالفان  برجام، اف‌ای تی اف و مذاکره با غرب است و در صورتی که عنوان کند به دنبال لغو تحریم هاست از روش‌هایی استفاده می‌کند که نتیجه بخش نیست و تحریم‌ها سر جای خود باقی خواهد ماند. نکته مهم این است که تا زمانی که تحریم‌های ایران لغو نشود  اتفاق خاصی در وضعیت اقتصادی کشور به وجود نخواهد آمد و چالش‌هایی که در شرایط کنونی وجود دارد در آینده نیز وجود خواهد داشت.  مشکلات اقتصادی که امروز در کشور وجود دارد نتیجه سیاست خارجی ‌ای است که ما در سال‌های اخیر در پیش گرفته‌ایم که جلیلی نیز از همین رویکرد پیروی خواهد کرد. در طول45 سال گذشته نیز به این نتیجه رسیده‌ایم که این نوع سیاست خارجی نمی‌تواند اقتصاد  بیمار ما را درمان کند. در صورتی که ترامپ در آمریکا به قدرت برسد این احتمال وجود دارد که مکانیسم ماشه فعال شود و پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده شود. در چنین شرایطی تحریم‌هایی که قبل از سال2015 وجود داشت دوباره علیه ایران اعمال خواهد شد. در چنین شرایطی وضعیت اقتصادی ما  سخت‌تر خواهد شد. براساس اظهارنظرهای پراکنده‌ای که ترامپ کرده وی به دنبال این است که در صورتی که به قدرت برسد مانع از صادرات نفت ما به چین شود. یکی از انتقاداتی که ترامپ به بایدن وارد می‌دانست این بود که وضعیت صادرات نفت ایران به چین را رها کرده و ایران می‌تواند به راحتی به چین نفت صادر کند. به همین دلیل به قدرت رسیدن ترامپ در آمریکا چالش‌هایی را برای کشور به وجود خواهد آورد.

*آیا پیروزی جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری ایران زمینه را برای فشارهای بیشتر ترامپ به ایران فراهم خواهد کرد؟

جلیلی کسی است که با برجام، اف‌ای تی اف و مذاکره مخالف است و دارای دیدگاه‌هایی است که با کشورهای غربی تفاوت‌های زیادی دارد. به همین دلیل اینکه فکر کنیم اگر جلیلی به ریاست جمهوری برسد احتمال لغو تحریم‌ها و گشایش در اقتصاد کشور وجود دارد  خوشبینانه است. به همین دلیل من معتقدم درصورتی که ترامپ و جلیلی به صورت همزمان در ایران و آمریکا به قدرت برسند کشور در یک فشار مضاعف اقتصادی قرار خواهد گرفت وصادرات نفت ما که در شرایط کنونی در حدود یک میلیون و750 هزار بشکه است متوقف خواهد شد.

براساس اظهارنظرهای پراکنده‌ای که ترامپ کرده وی به دنبال این است که در صورتی که به قدرت برسد مانع از صادرات نفت ما به چین شود. یکی از انتقاداتی که ترامپ به بایدن وارد می‌دانست این بود که وضعیت صادرات نفت ایران به چین را رها کرده و ایران می‌تواند به راحتی به چین نفت صادر کند. به همین دلیل به قدرت رسیدن جلیلی و ترامپ در ایران و آمریکا چالش‌هایی را برای کشور به وجود خواهد آورد

*در صورتی که پزشکیان در انتخابات آینده به پیروزی برسد شرایط اقتصادی و سیاست خارجی ایران به چه سمتی خواهد رفت؟

واقعیت این است که آقای پزشکیان به تنهایی نمی‌تواند کاری انجام بدهد. به هر حال تصمیم گیری‌های کلی در زمینه سیاست خارجی و مذاکرات در اختیار رهبری است و به همین دلیل پزشکیان به تنهایی نمی‌تواند کاری انجام دهد. تنها راهکار این است که مانند زمان آقای روحانی یک بار دیگر نوعی نرمش قهرمانانه در دستور کار قرار بگیرد. آنچه در شرایط کنونی مشخص است این است که وضعیت موجود جامعه را به مرحله بی‌تابی رسانده است. کاهش میزان مشارکت در انتخابات دور اول که نسبت به همه ادوار گذشته انتخابات ریاست جمهوری کمتر بوده به خوبی نشان می‌دهد که مردم پیام روشنی به حاکمیت و جریان‌های سیاسی داده‌اند.مردم از وضعیت موجود ناراضی هستند و به همین دلیل دولت آینده نمی‌تواند این وضعیت را ادامه بدهد. به همین دلیل نیز در شرایط کنونی کشور نیاز به تغییر دارد و باید رئیس‌جمهوری به قدرت برسد که در وضعیت مدیریت کشور تغییر ایجاد کند. این در حالی است که در صورتی که جلیلی به پیروزی دست پیدا کند به دنبال ادامه وضعیت کنونی خواهد بود. این در حالی است که اگر پزشکیان به قدرت برسد این احتمال وجود دارد که انعطاف بیشتری به خصوص در زمینه سیاست خارجی در کشور به وجود بیاید که بتواند به رفع مشکلات کنونی کمک کند. با این وجود تا زمانی که برجام احیا نشود، اف‌ای تی اف مورد پذیرش قرار نگیرد و زمینه‌های مذاکره به وجود نیاید کشور همچنان با چالش‌ها و تنگنای اقتصادی مواجه خواهد بود.

*میزان مشارکت در دور اول انتخابات نسبت به همه ادوار گذشته انتخابات ریاست جمهوری کمتر بوده است. در چنین شرایطی پزشکیان چگونه می‌تواند در روزهای باقی مانده آرای خاموش را فعال کند تا بتواند در انتخابات به پیروزی دست پیدا کند؟

من قبل از برگزاری انتخابات نیز بر این باور بودم که اگر پزشکیان نتواند در دور اول انتخابات به پیروزی دست پیدا کند در دور دوم با مشکل مواجه خواهد شد. دلیل این وضعیت نیز این است که آرای جلیلی سازمان یافته و پادگانی است. این در حالی است که قالیباف نیز پس از پایان دور اول انتخابات از هواداران خود خواست که به جلیلی رأی بدهند. از سوی دیگر آرای آقای پزشکیان به این صورت نیست و آرای وی سیال است و قابل پیش بینی نیست. حتی این احتمال وجود دارد کسانی که در دور اول انتخابات به پزشکیان رأی داده‌اند نیز در دو دوم منصرف شوند و در انتخابات شرکت نکنند. در شرایطی که آرای جلیلی سازمان یافته است من بعید می‌دانم در چنین شرایطی پزشکیان بتواند در نهایت در انتخابات به پیروزی دست پیدا کند. میزان مشارکت در انتخابات به اندازه‌ای پایین بوده که نیازمند تأمل جدای حاکمیت در این زمینه و پیدا کردن راه حل است. مردم از شرایط زندگی خود ناراضی هستند و تنها راهی که وجود دارد این است که مردم از این وضعیت سخت زندگی اقتصادی خود رها شوند. مشارکت پایین مردم در دور اول انتخابات پیام روشنی به حاکمیت داد که مردم از وضعیت موجود ناراضی هستند.

*در چنین شرایطی پیروزی احتمالی جلیلی در انتخابات آینده چه مخاطراتی برای کشور خواهد داشت؟

جلیلی نیز مانند  مرحوم رئیسی بر این باور است که اقتصاد را نباید به تحریم‌ها گره زد. این در حالی است که این تنها یک شعار است. در طول دوران  دولت سیزدهم  قیمت دلار به72 هزار تومان هم  رسید و از سوی دیگر هر روز شاهد گرانی کالاهای مورد نیاز مردم بودیم. دولت  سیزدهم به دنبال این بود که با کشورهای همسایه ارتباط برقرار کند که در این کار نیز موفق نبوده است. از سوی دیگر دولت وی مانور زیادی روی عضویت ایران در سازمان شانگهای و بریکس داد و به شکلی به مردم القا کردند که این اتفاقات در اقتصاد کشور تحول ایجاد می‌کند. این در حالی است که در عمل چنین اتفاقی رخ نداد و هیچ کدام از این اتفاقات در اقتصاد کشور تحول ایجاد نکرد. در واقع گزاره عضویت ایران در این سازمان‌ها برای تحول اقتصاد کشور اشتباه بود. از سوی دیگر دولت رئیسی تلاش زیادی برای همکاری با چین و روسیه انجام داد. این در حالی است که چین و روسیه نه تمایلی دارد این اتفاق رخ بدهد ونه از توانایی کافی برخوردارند که در اقتصاد کشور تحول ایجاد کنند. در شرایط کنونی  باید  نگاه خود را نسبت به غرب تغییر بدهیم. اگر این تغییر صورت نگیرد ما همچنان در همان نقطه که قرار داریم باقی خواهیم ماند و  تغییری در این وضعیت به وجود نخواهد آمد. به همین دلیل باید عنوان کرد دولت احتمالی جلیلی به مراتب از دولت رئیسی ضعیف‌تر خواهد بود.