همسایه‌ها در اندیشه اقدام جمعی

*ایران و پدیده مهاجرت‌گیری افغانستان

 ایران همواره تحت تاثیر حوادث سیاسی در افغانستان قرارگرفته است و بیش‌ترین مهاجر از این کشور را هم پذیرا بوده است. مهاجرت پذیری ایران از افغانستانی‌ها موجب شده که کشورمان یکی از کشورهای مطرح در مهاجرت پذیری در منطقه و جهان باشد. هرچند کشورهایی که عموما مهاجران را می‌پذیرند از این رهگذر سرمایه‌های مادی و انسانی زیادی را به دست می‌آورند اما در ایران اینگونه نیست و حضور مهمانان افغانستانی عموما توام با ورود سرمایه نبوده مگر آن سطح از سرمایه‌ای که این دسته از مهاجران برای امورات روزمره خود به همراه می‌آورند. یک بار هم فرستاده افغانستان به ایران که در سطح هیاتی عالی‌رتبه اقتصادی به کشورمان سفر کرده بود در این ارتباط مواردی را رسانه‌ای نمود که واکنش‌هایی همراه داشت.

*راه حل جمعی ایران برای چالش‌های افغانستان

اولین نشست گروه تماس منطقه‌ای درباره افغانستان بهمن ماه سال گذشته و به پیشنهاد و ابتکار جمهوری اسلامی ایران در کابل برگزار شد و در این نشست نمایندگان ویژه و سفرای کشورهای منطقه و همسایه افغانستان حضور داشتند. دومین نشست گروه تماس منطقه‌ای برای افغانستان روزگذشته با حضور نمایندگان ویژه ایران، چین، روسیه و پاکستان در امور افغانستان به میزبانی ایران در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل وزارت امور خارجه برگزار شد. حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان طی سخنانی در دومین نشست گروه تماس منطقه‌ای که در تهران برگزار شد، اظهار داشت: در نظر داشته باشیم رویدادهایی که اتفاق می‌افتد، تاثیرات خود را بر منطقه بر جای می‌گذارد. وی افزود: گفت‌وگو بر سر تعامل جمعی با حکومت سرپرست و توافق نظر پیرامون برگزاری نشست سوم گروه تماس منطقه‌ای را در جلسه بررسی خواهیم کرد.

*پیام باقری کنی

پس از سخنان کاظمی قمی، پیام علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه به دومین نشست گروه تماس منطقه‌ای از سوی رسول موسوی، دستیار وزیر خارجه قرائت شد. سرپرست وزارت خارجه در این پیام تاکید کرد: با توجه به جمعیت متنوع افغانستان، کشورهای همسایه و منطقه این امید را دارند که با مشارکت هر چه بیشتر مردم افغانستان از اقوام و اقشار مختلف زمینه ثبات سیاسی و توسعه اقتصادی افغانستان بیشتر فراهم گردد. وی حضور نمایندگان ویژه محترم کشورهای چین، روسیه، پاکستان و جمهوری اسلامی ایران را در این مهم که برای رایزنی در خصوص تحولات در پیش افغانستان در شهر تهران گردهم آمده‌اند گرامی داشته و امیدوارم که با نیت خیری که برای مردم افغانستان و منطقه دارید پیشنهادهای سازنده‌ای برای همزیستی همسایگان، کشورهای منطقه و جامعه جهانی با افغانستان داشته باشید.

*ریشه بیشتر مشکلات و چالش‌های افغانستان

کنی افزود: تقریباً سه سال از خروج نیروهای اشغالگر از افغانستان می‌گذرد و در این مدت کشور همسایه ما افغانستان با چالش‌های مختلفی روبه‌رو بوده است که در برخی از چالش‌ها دولت سرپرست افغانستان دستاوردهایی داشته و در برخی موارد مشکلات ادامه یافته است و اگر صادقانه به صحنه افغانستان نگاه کنیم می‌توانیم بگوییم که ریشه بیشتر مشکلات و چالش‌های افغانستان در اشغال این کشور و عدم توجه به توسعه و رشد اقتصادی آن و تحمیل توسعه نیافتگی به آن توسط اشغالگران بوده است. امروز با آنکه اشغالگران خاک افغانستان را ترک کرده‌اند اما با مسدودسازی دارایی‌های مردم افغانستان عملاً در مسیر توسعه کشور مانع ایجاد می‌کنند.

*لزوم تصویب پیمان‌های دو جانبه با افغانستان

سرپرست وزارت خارجه تاکید کرد: سرنوشت جمعی ما ایجاب می‌کند که در روند دستیابی به موفقیت یک دولت کامیاب برآیند منفعت ملی خود را در حرکت جریانی منطقه محور تبیین نماییم از این رو حرکت به سمت همسان‌سازی ارزش‌های منطقه گام بلندی در مسیر آغاز مذاکراتی است که می‌تواند ما را به پیمان‌های دوجانبه و چند جانبه با افغانستان هدایت نماید. مهم‌ترین پیام مشترک نشست‌های منطقه‌ای و همسایگان برای افغانستان این بوده است که نباید صرفاً به بیان و تکرار مشکلات موجود در افغانستان اکتفا نمود بلکه باید در کنار بیان مشکلات، راه حل‌ها و راهکارهای برون رفت از چالش‌ها و مشکلات را هم بیان کرد.

*تاکید بر تضمین لازم برای بازگشت مهاجران افغان

باقری کنی تاکید کرد: اگر امروز افغانستان با مشکل توسعه نیافتگی و معضلات سخت اقتصادی مواجه است باید اعتراف نمود که مسئولیت این توسعه نیافتگی و معضلات اقتصادی بر دوش اشغالگران این سرزمین است که در طول اشغال تمامی زیر ساخت‌های اقتصادی کشور را از بین برده و با خروج خود کشوری ویران را برای مردم به میراث گذاشتند، اما باید بدانند که نمی‌توانند از مسئولیت‌های انسانی فرار کنند و باید سهم خود را برای جبران عقب ماندگی‌های اقتصادی این کشور بدون مداخلات سیاسی بپردازند. وی گفت: موضوع حائز اهمیتی را که ضروری است هیات حاکمه سرپرستی افغانستان و کشورهای منطقه به آن توجه خاصی داشته باشند مساله آینده افغانستان است. امروز کشورهای منطقه و از همه بیشتر جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان با پدیده مهاجرت اتباع افغانستان مواجه هستند که از یک طرف بر اقتصاد کشورهای میزبان فشار وارد می‌سازند و از طرف دیگر کشور خود افغانستان را از نیروهای سازنده تهی می‌سازند. همکاری کشورهای منطقه با هم و با دولت افغانستان در زمینه مدیریت مهاجرین افغانستانی ایجاد فرصت برای منطقه و خود افغانستان است و شایسته آن است تا سازوکاری مسئولانه تحت نظارت سازمان ملل در دستور کار قرار گیرد تا حکومت سرپرست افغانستان بتواند ضمن بازگشت مهاجران و پناهجویان افغانستانی به کشور خود، زمین و کاشانه در اختیار آنها قرار دهد.

 *آنچه ایران برای افغانستان می‌خواهد

باقری کنی در پایان تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران ضمن حمایت همه جانبه از مجموعه ابتکارات سازنده‌ای که بتواند موجب تضمین صلح، ثبات، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی افغانستان گردد معتقد است دوام ثبات و امنیت منطقه‌ای مستلزم آن است تا سازمان ملل متحد در ایفای وظایف و مسئولیت‌های خود بیش از پیش به شرایط انسانی توجه نشان دهد. بنابر چنین نگرشی بود که جمهوری اسلامی ایران طی سه سال اخیر کوشید برای کاهش آلام مردم افغانستان و با درک شرایط دشوار دوره‌گذار مسیری را بپیماید که مردمان شریف این سرزمین همسایه بتوانند در برابر شدائد و مصائب حاصل از دوران اشغال بیگانه و بی‌ثباتی پس از آن تاب‌آوری داشته باشند.