صدای پای ترامپ دوم در بازار انرژی

کارشناسان بر این باور هستند، با تحلیف دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده در دوره دوم ریاست جمهوری آمریکا، بازار جهانی نفت در انتظار تغییرات و نوسانات قابل توجهی است. بنابر تجربه‌های پیشین، سیاست‌های ترامپ در زمینه انرژی و روابط بین‌الملل به ویژه در حوزه نفت، می‌تواند تأثیرات عمیقی بر بازار جهانی و به ویژه بازار نفت ایران داشته باشد. کارشناسان معتقدند، بهترین راهکار برای برون رفت از تاثیر سیاست‌های تحریمی ترامپ علیه کشور، پذیرش تعهدات بین‌المللی، تنوع بخشی به اقتصاد، افزایش کارآمدی مدیران، نظارت بر کاهش فساد درون سازمانی و... است که می‌تواند کشور را از پیامدهایی چون کاهش درآمدهای نفتی و در نهایت کسری بودجه و... رها کند. 

قیمت جهانی نفت

به گزارش«آرمان ملی»، دولت ترامپ در دوره اول خود به شدت بر روی افزایش تولید نفت و گاز داخلی ایالات متحده تمرکز داشت. این سیاست‌ها شامل کاهش مقررات زیست‌محیطی، تشویق به حفاری و استخراج نفت شیل و افزایش صادرات نفت خام بود. با توجه به اینکه ترامپ به دنبال حفظ این سیاست‌ها در دوره دوم خود است، انتظار می‌رود که تولید نفت آمریکا همچنان افزایش یابد. این افزایش تولید می‌تواند به نوسانات قیمت نفت در بازار جهانی منجر شود. به گفته صاحب‌نظران، با افزایش تولید نفت آمریکا، عرضه جهانی نفت افزایش می‌یابد. این امر می‌تواند به کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی منجر شود. در صورتی که تقاضا برای نفت در سطح جهانی به اندازه کافی افزایش نیابد، قیمت‌ها ممکن است تحت فشار قرار گیرند و این وضعیت می‌تواند به نفع کشورهای مصرف‌کننده باشد، اما برای کشورهای تولیدکننده، به ویژه آنهایی که به صادرات نفت وابسته‌اند، چالش‌هایی را به همراه خواهد داشت. 

 بازار نفت ایران

باوجود تحریم‌ها و کاهش میزان صادرات نفت، ایران همچنان به درآمدهای نفتی خود وابسته است و تغییر در سیاست‌های نفتی و احتمالاً تشدید تحریم‌ها می‌تواند به شدت در بازار ایران تاثیر بگذارد. با توجه به اینکه ترامپ در دوره اول خود به شدت بر تحریم‌های ایران تأکید داشت، انتظار می‌رود که در دوره دوم نیز این سیاست ادامه یابد و قطعاً این تحریم‌ها به شدت بر صادرات نفت ایران تأثیر گذاشته و درآمدهای ایران از این محل کاسته خواهد شد و به این ترتیب پیش‌بینی بودجه‌ای در سال آینده را برهم خواهد زد. اگرچه ایران تلاش کرده است تا با صادرات به کشورهای غیرغربی مانند چین و هند، برخی از مشکلات خود را جبران کند، اما این صادرات به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی با چالش‌های جدی مواجه است. به گفته برخی از کارشناسان و بر اساس اخبار رسمی و غیررسمی، ترامپ درصدد است با رایزنی با شرکت‌های چینی خریدار نفت ایران، پروسه خرید نفت ایران حتی با قیمت ارزان را نیز محدود یا متوقف کنند و به این ترتیب ایران اصلی‌ترین طرف تجاری خود در بازار نفت و همچنین دیگر حوزه‌های دیگر را از دست می‌دهد که باعث برهم خوردن توازن تجاری و درآمدهای حاصله خواهد شد. 

چشم‌انداز آینده

تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند، با توجه به سیاست‌های ترامپ و تأثیر آن بر بازار جهانی نفت، نوسانات قیمت نفت ادامه یابد و به این ترتیب ایران باید به دنبال راهکارهایی برای کاهش وابستگی به نفت و تنوع بخشی به اقتصاد خود باشد. این امر می‌تواند شامل سرمایه‌گذاری در صنایع غیرنفتی، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و تقویت روابط تجاری با کشورهای غیرغربی باشد. تقریباً همه کارشناسان بر این اعتقاد هستند، تحلیف ترامپ و ادامه سیاست‌های او در زمینه انرژی می‌تواند تأثیرات عمیقی بر بازار جهانی نفت و به ویژه بازار نفت ایران داشته باشد. با افزایش تولید نفت آمریکا و ادامه تحریم‌ها، ایران ممکن است با چالش‌های جدی در صادرات و تأمین درآمدهای نفتی مواجه شود. با توجه به اِعمال محدودیت‌های شدیدتر از سوی آمریکا، بازار فروش نفت ایران و مشتریان غیررسمی ایران که بیشتر محدود به کشور چین است، کوچک‌تر می‌شود و ایران در موضع ضعف قرار می‌گیرد و مجبور است تن به شرایط ناگوارتری در قیمت‌گذاری نفت بدهد که در نهایت به فروش نفت با تخفیفات بیشتر منتهی می‌شود، علاوه بر این بر اساس شنیده‌ها ترامپ در تلاش است تا شرکت‌های چینی خریدار نفت را به هر نحوی از خرید حتی ارزان قیمت نفت ایران پشیمان کند و به این ترتیب درآمدهای ایران از محل فروش نفت و آنچه که در بودجه سال آینده کشور پیش‌بینی شده است، کاهش خواهد یافت و به این شکل کسری بودجه بیش از پیش بر اقتصاد و معیشت کشور فشار وارد خواهد کرد و در نهایت مشکلات و چالش‌های موجود در ایران افزایش خواهد یافت. کارشناسان معتقدند، ایران به دلیل تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی، به مشتریان غیررسمی خود، به ویژه چین، وابسته شده است، اما با تلاش‌های ترامپ برای متوقف کردن خرید نفت ایران توسط شرکت‌های چینی، این وابستگی می‌تواند به یک نقطه ضعف تبدیل شود. اگر شرکت‌های چینی از خرید نفت ایران منصرف شوند، ایران با کاهش شدید فروش و درآمدهای نفتی مواجه خواهد شد و قطعاً در شرایطی که ایران مجبور به فروش نفت به مشتریان محدود و با تخفیف‌های بیشتر می‌شود، این امر می‌تواند به کاهش درآمدهای نفتی منجر شود. 

کسری بودجه 

کاهش درآمدهای نفتی به طور مستقیم بر بودجه کشور تأثیر می‌گذارد. بر اساس پیش‌بینی‌ها، کسری بودجه در سال آینده در صورت تشدید تحریم‌ها وکاهش فروش نفت و درآمدهای ناشی از آن افزایش خواهد یافت. این کسری بودجه می‌تواند به مشکلات اقتصادی و معیشتی بیشتری برای مردم منجر شود. با کاهش درآمدهای نفتی، دولت ممکن است مجبور شود هزینه‌های خود را کاهش دهد یا به دنبال منابع جدیدی برای تأمین مالی باشد. این امر می‌تواند به کاهش خدمات عمومی، افزایش مالیات‌ها و کاهش یارانه‌ها منجر شود که در نهایت فشار بیشتری بر معیشت مردم وارد می‌کند. از سوی دیگر، کاهش درآمدهای نفتی و کسری بودجه می‌تواند به افزایش چالش‌های اقتصادی در ایران منجر شود. این چالش‌ها شامل افزایش نرخ بیکاری، کاهش سرمایه‌گذاری و کاهش رشد اقتصادی خواهد بود. همچنین، در شرایطی که تحریم‌ها ادامه یابد، ایران ممکن است با مشکلات بیشتری در تأمین کالاهای اساسی و خدمات عمومی مواجه شود. 

احتمالات پیش‌رو 

افزایش اعتبارات مالی و پذیرش معاهدات بین‌المللی چون FATF، تمرکز بر مذاکرات، تنوع بخشی به اقتصاد کشور، به‌کارگیری مدیران کارآمد، مقابله با فساد و رانت‌های مختلف در کشور و... از جمله راهکارهایی است که به نظر می‌رسد می‌تواند اثرات ناشی از اِعمال سیاست‌های ترامپ در کشور را کاهش دهد. از طرفی بهبود روابط با کشورهای همسایه و خروج از دایره محدود تجارت با برخی از کشورها که ایران را در موضع ضعف در مبادلات تجاری قرار می‌دهد از جمله دیگر گزینه‌های برون‌رفت از محدودیت‌های احتمالی است. به گفته برخی کارشناسان، با پذیرش استانداردهای FATF، ریسک سرمایه‌گذاری در ایران کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذاران خارجی با اطمینان بیشتری می‌توانند به بازار ایران ورود کنند. همچنین پذیرش FATF می‌تواند به ایران کمک کند تا به سیستم‌های مالی جهانی و بانک‌های بین‌المللی دسترسی پیدا کند که در نهایت این این امر می‌تواند به تسهیل نقل و انتقالات مالی و تجاری کمک کند و مشکلات مربوط به نقل و انتقالات مالی و بانکی کاهش می‌یابد و این امر می‌تواند به بهبود روابط تجاری با کشورهای دیگر منجر شود. از طرفی با پذیرش معاهدات بین‌المللی و همکاری با سازمان‌های بین‌المللی از سوی ایران، تنش‌های بین‌المللی کاهش می‌یابد و راهی برای بهبود روابط دیپلماتیک و اقتصادی با کشورهای دیگر فراهم می‌شود که موجب افزایش همکاری‌های اقتصادی و تجاری منجر شود. 

در نهایت بدیهی است، این اقدامات می‌توانند به بهبود اعتبار بین‌المللی، تسهیل تجارت، مبارزه با فساد و تقویت روابط بین‌المللی کمک کنند. و از طرفی نیز پیامدهای سوء سیاست‌های ترامپ در کشور را کمرنگ‌تر کند، اما با این حال، برای دستیابی به این اهداف، نیاز به اراده سیاسی و همکاری در سطح ملی و بین‌المللی است که همگان امید به دستیابی به آن ضمن حفظ منافع ملی دارند.