برجام و تاثیر تیم مذاکره کننده
محمدعلی سبحانی تحلیلگر مسائل بینالملل
گسلهايي زير پاي سياست خارجي ايجاد شده است که اگر بخواهيم آنها را تقسيم بندي کنيم بايد گفت که مهمترين مشکلي که ما در سياست خارجي داريم اين است که به رغم خواسته مسئولان نظام و ماموريتي که به مسئولان سياست خارجي و کساني که تصميمساز، تصميمگير و مجري هستند بر ميگردد، بحث برجام است. اگر توانسته بوديم برجام را در دولت آقاي روحاني که تقريبا تا 99 درصد راه را رفته بود احيا کنيم امروز شاهد بسياري از مسائل نبوديم. همان زمان آقاي ظريف و روحاني گفتند که اگر کساني مانع کار نشوند فقط يک امضا از برجام باقي مانده است. به هر صورت در صحبتهاي آقاي رئيسجمهور و بقيه کساني که مسئول سياست خارجي هستند نيز بحث احياي برجام بوده و هست، اما شاهد هستيم که برجام دچار نوعي رکود شده است. نخستين مشکلي را که اين رکورد ايجاد کرد اين بود که برجام که همه چيز براي احياي آن آماده بود و اراده آن نيز وجود داشت و فقط تيمي ميخواست که در يک مذاکره، بده بستان و به صورت تخصصي کار را پيش ببرد. اما همانگونه که شاهد بوديم اينگونه نشد. چيزي هم که از همان وقت نسبت به آقاي باقري مطرح شد اين بود که ايشان سابقه کار ديپلماتيک چندان بالايي ندارد. همانطور که آقاي جليلي نيز در دوره خود پيشرفت محسوسي براي کار بهوجود نياورد. به هر صورت مذاکره کاري حرفهاي است و هر کشوري بايد زبدهترين و بهترين ديپلماتهاي خود را براي اين کار بفرستد. با شناختي از آقاي باقري در وزارت خارجه داريم و تجريه و سوابقش به نظر ميآيد که دولت بايد از اول تيم قويتر و منسجمتري را ميگذاشت. با اين حال به قول معروف ماهي را هر وقت از آب بگيري تازه است و به نظر ميرسد که بايد يک تيم مذاکره جديد و زبده روي کار بيايد. مساله ديگر اينکه زماني که تعلل کرديم و تلاش کافي را براي اين کار انجام نداديم تا جنگ اوکراين و روسيه هم شروع شد. آنچه مسلم است روسها مايل به نهايي شدن توافق برجام نيستند. ضمن اينکه در تصميم گيري زمان جنگ اوکراين اين مساله بوده که تير خلاصي به برجام زده شود. اروپاييها اوکراين را در حوزه امنيتي خود ارزيابي ميکنند و اتهاماتي به ايران ميزنند و ميخواهند ايران را در اين مساله شريک کنند. دولت ايران خيلي بايد مراقب باشد و اين مسائل را تکذيب کرده و از روي سياست خارجي خود بردارد. اينکه ايران متهم شود يا گرفتار اين چاله جنگ اوکراين بشود خطر بسيار بزرگي براي کشورمان است. نخستين نتيجه اوليه اين مساله اين بود که اروپا که طرفدار برجام بود و بين ايران و آمريکا ميانجيگري ميکرد و سعي ميکرد نظرات را به هم نزديک کند تا به يک نقطه مشترک و توافق برسيم اکنون در يک وضعيت متفاوت و حتي مواضع بدتر از آمريکاييها قرار گرفته است. از طرفي تحولات داخلي ايران شرايط جديدي را ايجاد کرده و متأسفانه غربيها تبليغات شديدي عليه سياست خارجي ايران انجام ميدهند و برخوردهاي تندي با سفارتخانههاي کشورمان شده است. لذا تفسير عجيبي از تصوير ايران بهوجود آمده که اين مساله بر روي سهولت وصول برجام و سياست معتدل تاثير ميگذارد.
ارسال نظر