فرجام مدیر ناکارآمد و خبرنگاران

این طیف سعی می‌کند تا روند مدیریت اجرایی کشور را به سمت شفافیت بکشاند. یکی از خصوصیات بارز رسانه‌ها و خبرنگاران که ارتباط مستقیمی با دولت‌‎ها ندارند، استقلال و مستقل بودن آنهاست. این مستقل بودن و ایجاد چالش برای مدیران و شنیدن پاسخ آنها از وظایف رکن چهارم جامعه محسوب می‌شود. خبرنگاران همواره دنبال سوال‌هایی هستند که در ذهن شهروندان مطرح می‌شود. برای این استقلال حتی شاید بخشی از جریان‌ها یا چهره‌های سیاسی با رسانه‌ها زاویه داشته باشند و یا اینکه برای چگونه مسدود کردن مسیر پرسشگری برنامه‌ریزی می‌کنند که در اکثر مواقع موفق و در مواردی هم عملکردشان باعث حذف خودشان از دایره قدرت می‌شود. مانند آنچه بر سر فرماندار عزل شده بندرانزلی آمد. حالا با حضور شهروندان در شبکه‌‎های اجتماعی نه‌‎تنها آنچه رسانه می‌نامیم گسترده‌تر شده بلکه زمان رسیدن خبرها به مخاطبان هم سرعت باور نکردنی گرفته است. همان‌طور که بسیاری می‌دانند همکاران ما در روزنامه‌ها، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری همواره با چالش‌ها و تهدیدهای بسیاری روبه‌رو هستند که به ‌ندرت چالش‌های پیش آمده در رسانه‌ها مطرح می‌شود. در ادامه این گزارش به ‌جنجالی که به‌تازگی بین خبرنگاران گیلانی و مسئولی که خود را در جایگاهی فراتر از رسانه می‌دید، خواهیم پرداخت. همچنین در این مورد با یکی از جامعه‌شناسان حوزه ارتباطات گفت‌وگو کرده‌ایم. الستی معتقد است که چنین رفتارهایی را باید یکی از چالش‌های شغلی بدانیم که مصائب پیامبرگونه دارد.

نیاز جامعه به خبرنگار

محمدعلی الستی، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس ارتباطات در واکنش به رفتار فرماندار عزل شده و مسئولیت خبرنگارانِ پرسشگر، به ‌خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «قبل از اینکه به جایگاه خبرنگار بپردازیم باید بگویم هر شغلی که می‌خواهیم به تحلیلش بپردازیم باید به نقش او در جامعه و زندگی شهروندان اشاره کنیم. هنگامی که از تقدس شغل معلمی یا پزشکی حرف می‌زنیم و فعالیت آنها را با انبیا مقایسه می‌کنیم به این دلیل است که هدایت بشر توسط معلم‌ها و نجات جان جامعه توسط پزشکان، جزو اصلی‌ترین خواسته‌های بشر است زیرا در این 2 مورد نمی‌تواند از غریزه‌های ذاتی خود استفاده کند. این دقیقا همان وظایفی است که پیامبران بر عهده داشته‌اند. آنها قداست خود را از انبیا می‌گیرند. ما در عصری زندگی می‌کنیم که ارتباطات و رسانه جهان را مال خود کرده است. با این تعریف می‌خواهم بگویم که امروزه نقش هدایت بشری را ارتباطات و رسانه‌ها برعهده دارند. این بدان معناست که خبرنگاران و رسانه‌ها همان وظایفی را بر عهده دارند که معلم‌ها و پزشکان به‌‌دوش می‌کشند و شاید رسالت‌شان سنگین‌تر هم باشد.» این استاد دانشگاه در همین مورد و با اشاره به ابعاد دیگر ادامه می‌دهد: «اگر بگوییم که پزشک جان بیمار را نجات می‌دهد باید بگوییم که خبرنگار روح جامعه را نجات خواهد داد. آنجایی‌که همه امیدها برای جامعه کم‌رنگ می‌شود این خبرنگار و روزنامه‌نگار است که نقش پیامبرگونه خود را ایفا می‌کند. وقتی برای این شغل چنین تعریفی داشته باشیم نقش او برای حفظ حقوق و نجات جان انسان‌ها مشخص‌تر می‌شود. نظام اجتماعی که می‌خواهد وجدان بیدار داشته باشد یا اینکه به نگهبان ارزش‌های انسانی نیاز دارند، باید زمینه کار رسانه‌ها را فراهم کنند و اجازه دهند که وظایف و ماموریت‌شان را به‌خوبی انجام دهند.» این جامعه‌شناس در همین مورد و با اشاره به نوع رفتار با خبرنگاران در دیگر کشورها گفت: «در بسیاری از کشورها آزادی‌های بسیاری برای خبرنگاران در نظر گرفته‌‌اند. مانند اینکه در بسیاری از کشورها این خبرنگار است که به‌عنوان اولین نفر به صحنه جرم وارد می‌شود تا جامعه بتواند اخبار درستی از واقعه داشته باشد. آنها تنها می‌خواهند خبرنگاران و رسانه‌ها چشم همیشه بیدار جامعه باشند تا بتوانند چالش‌های جامعه را برای حفظ ساختار کشور بیان کنند. هر جامعه‌ای که به جایگاه خبرنگار اهمیت ندهد و ارزشش را نادیده بگیرند و بخواهند در روند فعالیتش مانع‌تراشی کنند، دچار کمبودهایی خواهد شد که شاید جبران‌ناپذیر باشد. توجه داشته باشید که رفتار خارج از عرف آن مسئول دولتی تنها گوشه‌ای از مصائب شغل خبرنگاری است که می‌توانیم در موردش صحبت کنیم.»

ماجرا چه بود؟

محمد پورخوش سعادت، فرماندار پیشین انزلی در جلسه نخست احیای تالاب انزلی که در روز چهارشنبه (۷ شهریور ۱۴۰۳) در بندر انزلی برگزار شده بود، با یکی از مدیران برخورد فیزیکی داشت و حواشی ایجاد کرد. وی مدعی بود هزاران مقاله و صد‌ها کتاب در حوزه تالاب مطالعه کرده و به نتایج مهمی رسیده است. در جلسه دوم احیای تالاب انزلی که پنجشنبه یکم آذرماه با حضور بازرس کل استان گیلان برگزار شد نیز به رسانه‌ها توهین کرد، او با تاکید بر اینکه امیدوار است سخنانش جایی پخش نشود، گفت: «رسانه‌های ما فقط بلدند گاز بگیرند؟ چه کسانی را؟ استاندار را، فرماندار را؟ رسانه‌های ما مطالبه ملی نداشتند فقط داد زدند ما با روش‌های سوسولی می‌خواهیم کار‌ها را پیش ببریم برخی از پیگیری‌ها و دغدغه‌ها که سازمان‌های مردم‌نهاد دارند به خدا قسم منطبق بر واقع نیست و فقط در کتاب‌ها و مقالات دور می‌زنند.» مهدی طباطبایی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر ریاست جمهوری در شبکه اجتماعی نوشت: «عزل فرمانداری که به خبرنگاران و اهالی رسانه اهانت کرده بود، اقدام به‌موقع و سنجیده‌ای بود که توسط استاندار گیلان انجام شد.»