احتمال بالای مذاکره

 البته مسئولان ارشد کشور از رئیس‌جمهور و برخی شخصیت‌های سیاسی به طور ضمنی در لابه‌لای صحبت‌های خود اعلام کردند که ما در مذاکرات غیر مستقیم آمریکا را به نوعی آزمایش می‌کنیم که ببینیم چه برخوردی می‌کند و در واقع چه درخواست‌هایی از ایران دارد تا بر اساس آن برخوردها تصمیم بگیریم و قدم بعدی را برداریم. معنی قدم بعدی این است که اگر آمریکا از بالا به ایران نگاه نکند و بخواهد مذاکره برابری را با ایران داشته باشد و تمرکزش بر موضوع هسته‌ای باشد، بدین معنی است که امکان مذاکره مستقیم هم وجود دارد. اخیرا ترامپ اعلام کرده که مذاکرات مستقیم خواهد بود، اما اینکه ترامپ هم چنین جمله‌ای را می‌گوید، آیا پیامی گرفته، حرفی در رابطه با مذاکره مستقیم شنیده، حدس خودش است یا از نامه‌ای که در جواب نامه خودش دریافت کرده، به چنین حرفی رسیده، در مجموع به نظر می‌رسد مذاکره صورت خواهد گرفت. اگر مذاکره در یکی دو جلسه اول که احتمال دارد غیر مستقیم باشد، خوب پیش برود یا موضع آمریکایی‌ها معقول باشد، می‌تواند به مذاکرات مستقیم هم ختم شود. از طرف دیگر وقتی که ترامپ می‌گوید مذاکره انجام می‌شود، زمانی است که نامه ایران را دریافت کرده است. بنابراین مساله شرط و شروط‌هایی که مطرح می‌شود تا حدودی منتفی است. یعنی بر اساس نامه ایران ترامپ صحبت از مذاکره مستقیم می‌کند، یعنی مذاکره را پذیرفته است. طبیعتاً اگر مذاکراتی صورت بگیرد، باید سرعت لازم را داشته باشد چون دیگر زمان زیادی نمانده و اگر اروپایی‌ها نتیجه‌ای در مذاکرات ایران و آمریکا نگیرند یا آقای گروسی که به تهران می‌آید، رضایت لازم را کسب نکند یا تفاهمی با ایران نداشته باشد، طبیعتاً هرچه به اکتبر نزدیک می‌شویم، موضوع حساس‌تر می‌شود. در اکتبر مساله اسنپ بک مطرح است و از چند ماه قبل از آن، اروپایی‌ها سعی می‌کنند خودشان را برای آن آماده کنند و فعال شوند. از این زاویه است که گفته می‌شود، زمان چندانی نمانده است. به نظر می‌رسد که طی دو سه هفته آینده، هفته‌های حساسی باشد و حتما خبرهای جدیدی را خواهیم شنید. لذا به احتمال بسیار قوی مذاکرات شروع می‌شود و شاید هم در همین عمان مذاکرات صورت بگیرد. باید ببینیم که این مذاکرات چگونه پیش می‌رود. با نظر به مجموعه اینها می‌توان پیش‌بینی کرد که مذاکرات مثل برجام خیلی وارد جزئیات نشود که مثلا بخواهند ۱۵۰ صفحه مطلب بنویسند و روی کلمه به کلمه‌اش بحث کنند. احتمالا بحث و گفت‌وگو و مذاکره در کلیات صورت می‌گیرد و احتمال دارد که توافق اولیه صورت بگیرد و در مرحله بعد وارد جزئیات شوند. در این صورت در واقع اسنپ بک و اینها منتفی خواهد شد و احتمال می‌رود که شروع مذاکرات با آمریکا اگر رضایت بخش باشد، مذاکرات ایران و اروپا هم به نحوی بهتر پیش برود و به نتیجه برسد.

* عبدالرضا فرجی‌راد

تحلیلگر مسائل بین‌الملل