گام بزرگ تهران برای صلح و سرمایه‌گذاری

سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که چگونه این سطح از پیشرفت حاصل شده است؟ به نظر باید برای پاسخ به این سوال کمی به عقب برگشت و پاسخ آن را در علت خروج آمریکا از برجام دانست. در آن زمان که آمریکا از برجام خارج شد رسانه‌ها علت آن خروج را در عدم نفع آمریکا از توافق هسته‌ای می‌دانستند. در این معنا که بر طبق برجام سرمایه‌گذاران اروپایی، چینی و روسی به ایران آمده و توانستند به موفقیت‌هایی در عقد قرارداد برسند اما آمریکایی‌ها هیچ نفعی از بخش اقتصادی برجام نداشتند و به قول معروف سر خود را بدون کلاه دیدند. لذا در یک حرکت غیر منطقی و غیر حقوقی از برجام خارج شدند.

* نقطه پایان تنش

اگرچه همان دولت در آمریکا در قدرت قرار گرفته، اما شرایط تغییر کرده و رئیس‌جمهوری آمریکا به مقامات ایران نامه نوشته و البته کسی از مفاد این نامه خبر ندارد اما بعد از این نامه و به فاصله چند هفته شاهد کاهش سطح تنش در منطقه بودیم. البته در بازه‌ای به علت برخی تحرکات رسانه‌ای صهیونیست‌ها و تلاش برای بالا بردن سطح تنش، در کنار انتقال سنگین تجهیزات نظامی آمریکا به منطقه، تنش بین ایران و آمریکا افزایش یافت اما زمانی که علی لاریجانی مشاور مقام معظم رهبری در صداوسیما حاضر شد و ضمن تهدید جدی که اگر به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله شود ایران دکترین هسته‌ای خود را تغییر خواهد داد، اعلام کرد که همه از جمله شرکت‌های آمریکایی می‌توانند به ایران آمده و سرمایه‌گذاری کنند. بعد از این اظهارات بود که تنش‌ها کاهش نسبی یافت تا اینکه زمان و مکان مذاکرات روشن شد.

*تاکید بر سرمایه‌گذاری

اخیرا نیز که مذاکرات آغاز شده است مجددا موضعی از سوی کارشناسان اقتصادی در تهران به منظور سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها شنیده می‌شود که البته با مخالفت تندروها در تهران روبه‌رو نشده است. عباس عراقچی تلویحا به عنوان رسمی‌ترین مقام ایرانی در ارتباط با کشورهای خارجی، خبر از آمادگی ایران برای سرمایه‌گذاری شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران آمریکایی در ایران داد. وزیر امور خارجه پس از لغو سخنرانی خود در بنیاد کارنگی که قرار بود دوشنبه ۱ اردیبهشت به صورت مجازی انجام شود، متن سخنرانی خود را منتشر کرد. در بخشی از متن این سخنرانی آمده است: ایران مدت‌هاست نشان داده که آماده است با ایالات متحده بر پایه احترام متقابل و جایگاه برابر وارد تعامل شود. این شامل به رسمیت شناختن حقوق ما به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان عدم اشاعه هسته‌ای (NPT) نیز می‌شود، در ادامه این نامه با توجه به فرصت سرمایه‌گذاری در ایران برای شرکت‌های آمریکایی آمده است. ایران هرگز مانع همکاری‌های اقتصادی و علمی با ایالات متحده نشده است. مانع اصلی، دولت‌های پیشین آمریکا بوده‌اند که اغلب تحت تأثیر گروه‌های ذی‌نفوذ خاص عمل می‌کردند. همان‌طور که اخیراً در صفحات روزنامه واشینگتن‌پست توضیح دادم، فرصت اقتصادی هزار میلیارد دلاری که کشور ما ارائه می‌دهد، می‌تواند به روی شرکت‌های آمریکایی باز باشد. این شامل شرکت‌هایی می‌شود که می‌توانند به ما در تولید برق پاک از منابع غیرهیدروکربنی کمک کنند. ایران در حال حاضر تنها یک رآکتور فعال در نیروگاه هسته‌ای بوشهر دارد. برنامه بلندمدت ما ساخت دست‌کم ۱۹ رآکتور دیگر است؛ به این معنا که ده‌ها میلیارد دلار قرارداد بالقوه در دسترس قرار دارد. بازار ایران به‌تنهایی آن‌قدر بزرگ است که بتواند صنعت هسته‌ای در حال رکود آمریکا را احیا کند.

*در نهایت

 در نهایت به نظر می‌رسد که گره کور توافق ایران و آمریکا نه بحث غنی‌سازی اورانیوم و حتی نه پرونده‌های باز مانده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است بلکه این گره که اخیرا هم به خوبی نمایان شده، اقتصاد است. از سوی دیگر آمریکایی‌ها هم برای سرمایه‌گذاری در ایران درخواست‌هایی دارند که این بار مورد توجه ایران قرار گرفته است. موردی که می‌تواند آینده مذاکرات را هم شفاف‌تر از هر زمانی پیش برده و به نتیجه رساند.