پایان زیاده‌خواهی‌های امارات با دیپلماسی اقتصادی – سیاسی

هرچند این اختلاف نظرات بین همسایگان چیز جدید و خاص نیست که فقط محدود به ایران و همسایگانش باشد و اکثر کشورها چنین اختلافات را دارند که یا باتعامل یکدیگر یا با حضور در مراجع بین‌المللی به تعامل مطلوب می‌رسند، اما تکرار ادعای مالکیت امارات بر جزایر سه‌گانه و هم‌آوایی برخی از کشورهای اروپایی همزمان با افزایش تنش‌های در منطقه و... رویکردی است که به نظر صاحب‌نظران نیاز به اتخاذ واکنش دیپلماسی مناسب و همچنین روش‌هایی دارد تا اینگونه ادعاها در ارتباط با تمامیت ارضی ایران در تمام نقاط پایان یابد. تحلیلگران بر این باور هستند، اجرای برنامه‌های عملیاتی در بخش اقتصادی، اجتماعی و... به منظور رونق این جزایر می‌تواند نقطه پایانی بر اینگونه ادعاها باشد.

تقویت موضع ایران

به گزارش «آرمان ملی»، مدت‌هاست که امارات ادعاهای بی‌اساسی را درباره جزایر سه‌گانه مطرح کرده است. در حالی که کاملا مشخص و بدیهی است این جزایر متعلق به ایران است، اما گهگاهی امارات همصدا با برخی از کشورهای عربی و غیرعربی، ادعای مالکیت بر جزایر سه‌گانه‌ تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در خلیج فارس را که از زمان‌های دور بخشی از قلمرو ایران بوده‌اند مطرح می‌کند. در حالی که این جزایر به لحاظ ژئوپلیتیکی و استراتژیکی بسیار مهم تلقی می‌شوند، زیرا در نزدیکی تنگه هرمز قرار دارند و یکی از حیاتی‌ترین مسیرهای تجاری دریایی جهان به شمار می‌آیند. به نظر برخی کارشناسان راهکارهای دیپلماسی و اقتصادی مناسبی وجود دارد که ایران می‌تواند برای تقویت موضع خود و جلوگیری از ادعاهای امارات انجام دهد. بهبود وضعیت اقتصادی، توسعه گردشگری، توسعه زیرساخت‌های جزایر و... از جمله راهکارهایی به شمار می‌آید که می‌توان با افزایش کارآمدی این جزایر، گمان متروکه بودن این جزایر و ادعای برخی از بیگانگان نسبت به این مناطق را حذف کرد.

حضور مدنی و اقتصادی

به گفته کارشناسان؛ یکی از مهم‌ترین ابزارها برای تقویت حاکمیت بر مناطق جغرافیایی مذکور، افزایش حضور مدنی و اقتصادی در آن‌ها است. جزایر سه‌گانه می‌توانند به قطب‌های گردشگری دریایی و طبیعی تبدیل شوند. برای این منظور، دولت ایران می‌تواند برنامه‌های جامع گردشگری دریایی، تاریخی و طبیعت گردی را طراحی و اجرا کند.  علاوه بر این ساخت هتل‌ها و اقامتگاه‌های گردشگری، برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و هنری، توسعه اکوتوریسم، بهبود زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری در حمل و نقل، پیش‌بینی مشوق اقتصادی برای حضور سرمایه‌گذاران در بخش‌های مختلف در منطقه به ویژه در زیرساخت‌های کلیدی چون؛ حوزه حمل‌ونقل و ارتباطات و... حیاتی است. این صاحب‌نظران معتقدند؛ جزایر سه‌گانه می‌تواند به مراکز مهم تجاری و اقتصادی در خلیج فارس تبدیل شود. دولت می‌تواند با سیاست‌گذاری‌های مناسب، این جزایر را به هاب‌های منطقه‌ای تبدیل کند که به منظور تحقق آن می‌توان با راه اندازی مناطق آزاد تجاری در این جزایر، توسعه صنعت شیلات و آبزی‌پروری، ارتقای امنیت و تقویت نظامی حضور افزایش حضور و تقویت ساختارهای نظامی در جزایر سه‌گانه و همچنین ایجاد پایگاه‌های نظامی و... به تثبیت حاکمیت ایران در این بخش کمک کند.

گسترش فعالیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی

ایران می‌تواند از طریق دیپلماسی فعال و استفاده از سازمان‌های بین‌المللی، بر مالکیت خود بر جزایر سه‌گانه تاکید کند. این موضوع می‌تواند از طریق کانال‌های مختلف دیپلماتیک و حقوقی پیگیری شود. برای مقابله با ادعاهای امارات درباره جزایر سه‌گانه و جلوگیری از چالش‌های آتی، ایران باید تحقیقاتی جامع و چندوجهی در پیش بگیرد. این پروژه شامل توسعه اقتصادی و کشاورزی، بهبود زیرساخت‌ها، تقویت حضور نظامی، و دیپلماسی فعال باشد. با این سیاست‌ها، ایران می‌تواند از لحاظ اقتصادی و از نظر موقعیت و موقعیت امنیتی خود را در سه‌گانه تقویت کند و در مقابل ادعای خارجی، موضع قوی‌تری را نشان دهد.

ابوالقاسم دلفی کارشناس اقتصاد بین‌الملل در این باره می‌گوید: براساس بیانیه مشترک، یک عضو دائم شورای امنیت ادعای «تجاوز» را هم پذیرفته و وارد آن شده است. تصور کنید که روسیه و چین بر اساس مناسبات اقتصادی و سلطه خود در خلیج‌فارس موضع خود را به سطح اشغال و... بیاورند. وقتی سه عضو دائم علیه ایران شوند، قطعا آمریکا و انگلیس نیز از ادعای امارات حمایت می‌کنند و به این ترتیب پنج عضو شورای امنیت درباره این ادعا با امارات همراه می‌شوند و این خطری است که وجود دارد. آیا در آن شرایط نیز می‌خواهیم صرفا بر رد ادعای امارات تاکید کنیم؟ همه ۶ عضو شورای همکاری خلیج فارس به اضافه ۲۲ کشور اتحادیه عرب با چنین ادعایی همراهی کرده و چندین بیانیه در این زمینه داده‌اند. ما با آن‌ها چه کرده‌ایم و چه اتفاقی در روابط با اتحادیه عرب و حتی برخی دولت‌های دوست رخ داده است؟ حال توجه کنید در شرایطی که آن‌ها این مواضع را نسبت به ایران دارند، وزیر خارجه در سفری منطقه‌ای به کشورها در پی حل مسئله فلسطین و میانجی‌‌گری است. ترکیه، اردن، مصر و امارات همگی با رژیم صهیونیستی رابطه دارند و آن را به رسمیت می‌شناسند. نباید تصور کرد بسیج این کشورها برعلیه رژیم صهیونیستی آسان است آنهم در حالی که آن‌ها علیه ایران مواضعی دارند.

هم‌آوایی اتحادیه اروپا با امارات

وی افزود: امروز اتحادیه اروپا به ایران به چشم متخاصم نگاه می‌کند. از نظر آنها ما در کنار روسیه قرار گرفته‌ایم. در حالی ایران مکررا این ادعاها را رد کرده اما همچنان مدعی هستند که به روسیه تسلیحات نظامی داده شده است. ما نیز این ادعاها را نپذیرفته‌ایم. بنابراین در شرایطی که ایران از نظر سیاسی در مقابل اتحادیه اروپا قرار دارد، چه توقعی می‌توان داشت؟ این در حالی است که امارات در موضوع تنش بین روسیه و اکراین درصدد بوده نقش میانجی را بازی کند. یکی از بندهای بیانیه مشترک نیز تشکر از امارات به دلیل همین میانجی‌گری است. به این ترتیب از نظر اروپا امارات حامی و ما در مقابل اروپا هستیم. این یک تفاوت اساسی دیگر است.

توسعه همکاری‌های

دلفی اضافه کرد: موضوع دیگر حجم روابط شورای همکاری خلیج فارس با اتحادیه اروپاست که از ۲۰۲۰ تا امروز سه برابر شده است. سال ۲۰۲۳ حجم روابط شورای همکاری ۱۷۰ میلیارد یورو معادل نزدیک ۲۰۰ میلیارد دلار است. عمده این مناسبات تجاری نیز با آغاز جنگ اوکراین افزایش پیدا کرده و خلیج فارس جایگزین روسیه در حوزه تامین انرژی اروپا شد. در این میان سه کشور عربستان و امارات در نفت و قطر در گاز نقش اصلی را بازی می‌کنند. مناسبات ما در زمانی که آن‌ها در سال ۱۹۸۹ روابط با اتحادیه را آغاز کردند مناسبات ایران بین ۳۰ تا ۳۵ میلیارد دلار بوده است. در آن مقطع اروپا انرژی خود را از روسیه تامین می‌کرد اما ایران نیز تامین‌کننده بخشی از انرژی و نفت اروپا بود. آن‌ها امیدوار بودند که ایران تبدیل به هاب انرژی اروپا شود اما این اتفاق رخ نداد. زمینه‌سازی گسترش ارتباط اروپا با کشورهای حاشیه خلیج فارس از اینجا آغاز شد و رفته‌رفته گسترش یافت و تنش در اوکراین آن را تقویت کرد. امروز یکی از اصلی‌ترین تامین‌کنندگان انرژی اروپا کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند که با سرمایه‌گذاری آنها در گاز قطر و نفت امارات قدرت این تامین‌‌کنندگی افزایش نیز خواهد یافت، بنابراین این بخش انرژی گسترده‌تر و ارتباط عمیق‌تر می‌شود.