پرونده تتلو را برای مردم شفاف کنید

این در حالی است که وی با اتهامات متعددی مواجه شده است. از سوی دیگر در هفته های اخیر کلاهبرداری کمپانی کوروش که با تبلیغات سلبریتی ها همراه بود سرو صدای زیادی به پا کرد.«آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی این موضوعات و چرایی افزایش جرائم در جامعه با عبدالصمد خرمشاهی، جرم شناس و وکیل دادگستری گفت وگو کرده است. خرمشاهی معتقد است:« با دقت به جرائم رخ داده در کشور متوجه می شویم جرائم در ایران با دو اتفاق مهم مواجه شده است. نخست اینکه جرائم نسبت به گذشته خشن تر و بی پرده تر شده و دوم اینکه قبح جرم در جامعه در حال فرو ریختن است و بسیاری از مجرمان با علم به عاقبت کار خود دست به ارتکاب جرم می زنند.همه این اتفاقات نشان می دهد که جامعه به سمت خشن تر در حال حرکت است و اگر جامعه شناسان و روانشناسان برای آن راه حل منطقی و علمی پیدا نکنند پیامدهای ناگواری در انتظار جامعه خواهد بود. افزایش جرائم در جامعه و وضعیت موجود معلول رویکردهای کوتاه مدت نیست و بلکه برای بررسی این پدیده اجتماعی باید رویکردهای کلی و بلندمدت جامعه را مورد تحلیل و بررسی قرار داد». در ادامه ماحصل این گفت وگو را می خوانید.

*اولین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد. این در حالی است که هنوز جزئیات کیفرخواست وی منتشر نشده است. با توجه به حساسیت های این پرونده ارزیابی شما روند قضایی پرونده تتلو چیست؟

از زمانی که تتلو دستگیر شده تاکنون هنوز درباره جزئیات پرونده وی و اینکه چه تخلفاتی داشته است به صورت رسمی صحبت نشده است.آنچه درباره وی مطرح است بیشتر گمانه زنی های رسانه ای است و نه آنچه در پرونده قضایی وی در جریان است.تتلو به دلیل دنبال کنندگانی که در فضای مجازی دارد مورد توجه قرار گرفته و به همین دلیل پرونده وی نیز در شرایط کنونی توسط افکار عمومی دنبال می شود.تا زمانی که جزئیات پرونده وی به صورت رسمی اعلام نشود نمی توان درباره وی قضاوت کرد.برخی عنوان می کنند جرائم وی در اندازه افساد فی الارض است که مشخص نیست چه دلایلی برای این ادعا دارند.

*وضعیت تتلو به صورتی است که مصداق مفسد فی الارض باشد؟

من نمی توانم در این زمینه به صورت قاطع صحبت کنم که آیا وی مصداق مسفد فی الارض است و یا خیر.در شرایط کنونی ما در این زمینه کلی صحبت می کنیم.سوال مهمی که در این زمینه مطرح است که چرا درباره پرونده تتلو اطلاع رسانی شفافی صورت نمی گیرد.نکته دیگر اینکه در این پرونده بحث تعدد جرم مطرح است. به همین دلیل باید بحث تعدد جرم طبق قانون مجازات اسلامی رسیدگی شود و طبیعتا برای چنین جرایمی مجازات اشد در نظر گرفته خواهد شد. شاکیان و مدعیان خصوصی هم اگر خسارتی مادی یا معنوی بر آنها وارد شده باید در دادگاه مطرح و مطالبه کنند.واقعیت این است که افراد زیادی طرفدار این فرد هستند. تا جایی که تتلیست راه انداخته شد. اینجا چند نکته وجود دارد. باید دید این شخصیت چه کاریزمایی داشته که اینقدر نوجوانان و جوانان طرفدار او هستند؛ کسی که رفتار نامتعارف دارد و در برخی موارد موادمخدر استفاده و جوانان و نوجوانان را هم تشویق می‌کند. در نتیجه باید دید صدای این فرد باعث شده طرفدار داشته باشد یا نوجوانان و جوانان در نهان خود، با رفتارهای تتلو همزادپنداری می‌کنند به هر حال می‌دانیم که تتلو دهن کجی‌هایی به سنت، قوانین و چارچوب‌های اخلاقی داشته است. شاید جوان یا نوجوانی این رفتارها را می‌پسندد. وقتی جوانان از طریق راه سالم نمی‌توانند علایق خود را بروز دهند چه بسا به سمت افرادی می‌روند که ارزش‌ها را نادیده می‌گیرند. حالا چرا تتلو به این نقطه می‌رسد که چنین رفتارهایی را از خود بروز می‌دهد، به عوامل مختلف درونی و بیرونی بستگی دارد. از جمله ژنتیک، محیط خانواده، جامعه و… هرچند فقط تتلو نیست که چنین رفتارهایی از خود نشان می‌دهد و شاید افرادی باشند که شبیه به این فرد هستند، ولی حفظ ظاهر می‌کنند و پشت پرده همچون تتلو رفتار می‌کنند.

تتلو به دلیل دنبال کنندگانی که در فضای مجازی دارد مورد توجه قرار گرفته و به همین دلیل پرونده وی نیز در شرایط کنونی توسط افکار عمومی دنبال می شود.تا زمانی که جزئیات پرونده وی به صورت رسمی اعلام نشود نمی توان درباره وی قضاوت کرد.برخی عنوان می کنند جرائم وی در اندازه افساد فی الارض است که مشخص نیست چه دلایلی برای این ادعا دارند

*یکی دیگر از پرونده های پر سرو صدایی که در هفته های اخیر با حواشی زیادی همراه بود تخلفات کمپانی کوروش و همراهی برخی سلبریتی ها با مدیر این کمپانی بود. از نظر قضایی آیا سلبریتی هایی که خواسته یا ناخواسته با وی همکاری کرده اند نیز در مظان اتهام قرار می گیرند؟

تاکنون در زمینه های مختلفی کلاهبرداری های بزرگ در کشور صورت گرفته و این اتفاق جدیدی نیست.اتفاق مهمی که در این پرونده رخ داده این است که افکار عمومی در سطح وسیعی درگیر این پرونده شده و به جامعه آسیب زده است.نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد تلاش نهادهای نظارتی برای پیشگیری از جرم است. هنگامی که برخی سلبریتی ها و افراد مشهور برای یک شرکت تبلیغات انجام می دهند نهادهای نظارتی باید چتر نظارتی بیشتر روی چنین شرکت هایی داشته باشند که در درون و پشت پرده این شرکت ها چه می گذرد و هدف این شرکت ها از چنین تبلغیات وسیعی چیست؟در تشکیلات قضایی و انتظامی، معاونتی به عنوان معاونت پیشگیری از وقوع جرم که در قانون اساسی و در سایر قوانین آمده است، وجود دارد.به نظر می رسد که کار سختی نبوده و وقتی مسئولین مربوطه شاهد بودند و می دیدند که این فرد تبلیغات گسترده ای دارد می توانستند حدس بزنند که او مقدمات کلاهبرداری را فراهم می‌کند؛ چرا که کلاهبرداران مردم را فریب می دهند و مانور متقلبانه دارند و برای اینکه به راحتی مال دیگران را بدست بیاورند از طرق پیچیده تبلیغات استفاده می‌کنند. سرقت مانور متقلبانه نیست و ربایش مال است اما در کلاهبرداری که روز به روز پیچیده می شود رکن اصلی بحث مانور متقلبانه است. کلاهبرداری آسیب های زیادی به جامعه می زند و تبعات منفی دارد که مرتبط با هم هستند و صرف بردن مال از تعداد خاصی محدود نمی شود و خیلی ها تشویق می شوند که این گونه اعمال مجرمانه را انجام دهند. بحث بر سر این است که یک نفر به تنهایی هرگز نمی توانسته مرتکب چنین کلاهبرداری عظیمی شود.نکته مهم در این زمینه این است که افراد مشهوری که برای این شرکت تبلغیات انجام داده اند خواسته یا ناخواسته شرایط وقوع جرم را تسهیل کردند. مردم با اعتبار و اعتماد به تبلیغات افراد مشهور به این شرکت اعتماد کردند و کلاه سرشان رفت. به همین دلیل مسئولیت متوجه این افراد است. ممکن است از جنبه کیفری مثلا عنوان کنند ما نمی دانستیم و سوء نیت نداشتیم اما در زمینه مسئولیت مدنی باید پاسخگو باشند زیرا به مردم خسارت وارد شده است. لازم است در این زمینه سختگیری شود و به این راحتی افراد مشهور وسیله وقوع جرم قرار نگیرند. با توجه به حساسیت موضوع لازم است برخورد جدی شود. در آینده با توجه به تکرار این گونه جرایم، دستگاه های نظارتی مسئولیت دارند تا نظارت بیشتری کنند و بحث پیشگیری از وقوع جرم باید در جامعه در تشکیلات قضایی ما بیشتر جدی گرفته شود.

*اتفاق دیگری که در جامعه ما رخ داده افزایش جرائم خشن است. اتفاقاتی مانند حمله یک سرباز به چند سرباز دیگر و کشتن آنها و یا فردی که تعدادی از اعضای خانواده خود را به گلوله بست.این جرائم خشن چه پیامی به ما می دهد؟

مهم ترین پیام این اتفاق این است که جامعه در حال خشن تر شدن است. در شرایط کنونی اغلب جرائم ریشه در فقر مالی و فرهنگی دارند. این در حالی است که نقش فقر اقتصادی بیشتر به نظر می رسد.با دقت به جرائم رخ داده در کشور متوجه می شویم جرائم در ایران با دو اتفاق مهم مواجه شده است. نخست اینکه جرائم نسبت به گذشته خشن تر و بی پرده تر شده و دوم اینکه قبح جرم در جامعه در حال ریختن است و بسیاری از مجرمان با علم به عاقبت کار خود دست به ارتکاب جرم می زنند.همه این اتفاقات نشان می دهد که جامعه به سمت خشن تر در حال حرکت است و اگر جامعه شناسان و روانشناسان برای آن راه حل منطقی و علمی پیدا نکنند پیامدهای ناگواری در انتظار جامعه خواهد بود. افزایش جرائم در جامعه و وضعیت موجود معلول رویکردهای کوتاه مدت نیست و بلکه برای بررسی این پدیده اجتماعی باید رویکردهای کلی و بلندمدت جامعه را مورد تحلیل و بررسی قرار داد. در جامعه ای که قانون گریزی باب شود و به نیازهای اولیه افراد کمتر بها داده شود به صورت طبیعی زمینه تولید جرم به وجود می آید. از سوی دیگر مهم ترین دلیل افزایش جرم و جنایت در جامعه «فقر» است که شامل فقر اقتصادی و فرهنگی می شود.کسی که در زمینه اقتصادی دچار فقر و تنگدستی است فرصتی برای ارتقای فرهنگی خود نیز پیدا نمی کند و در نتیجه دچار فقر فرهنگی نیز می شود. فردی که در خانواده ای با مشکلات اقتصادی و روانی ناشی از آن بزرگ شده به صورت طبیعی مستعد ارتکاب جرم و جنایت است.براساس آمارهای رسمی که در جامعه منتشر می شود اغلب افرادی که مرتکب جرائم سنگین شده اند در خانواده های پر آسیب و شکننده بزرگ شده اند و از نظر روانی در وضعیت متعادلی قرار نداشته اند. بدون شک اگر مردم جامعه در رفاه زندگی می کردند میزان جرم و جنایت تا حدود زیادی در جامعه کاهش پیدا می کرد.مسائل اجتماعی به صورت زنجیروار به هم متصل هستند. آمارهای رسمی نشان می دهد که بیماری های روحی و روانی نیز در بین مردم جامعه افزایش پیدا کرده است.هنگامی که فرد با مشکل بیکاری مواجه می شود و حقوق خود را تضیع یافته می بیند دچار مشکلات روحی و روانی می شود. این مشکلات روحی و روانی نیز زمینه را برای جرم و جنایت در سطح جامعه افزایش می دهد.به ندرت اتفاق می افتد که افرادی از نظر اقتصادی و روانی مشکل جدی نداشته باشند و جرائم سنگین در جامعه انجام بدهند.