کافئین و نقش آن در بهبود عملکرد ورزشی و متابولیسم بدن

به گزارش آرمان ملی آنلاین، کافئین به‌عنوان یک ماده متداول در رژیم غذایی، تأثیرات متنوعی بر بدن دارد. این ماده کم‌هزینه و قانونی، با تحریک سیستم عصبی مرکزی و تأثیر بر گیرنده‌های عضلانی، موجب افزایش تمرکز، هوشیاری، بهبود سردرد و عملکرد شناختی و حتی تقویت حافظه می‌شود.

یکی از فرضیه‌های مهم درباره کافئین، نقش آن در افزایش مصرف چربی حین ورزش و در نتیجه ذخیره گلیکوژن عضلات است. همچنین گفته می‌شود که کافئین با کاهش درک درد ناشی از آسیب‌های ورزشی، می‌تواند بر حالات روانی ورزشکاران نیز اثر بگذارد.

بر اساس تحقیقات، دوزهای مختلفی از کافئین برای بررسی اثرات آن بر متابولیسم چربی و به تأخیر انداختن خستگی در حین فعالیت ورزشی آزمایش شده است. شایع‌ترین دوزهای مورد استفاده، ۳، ۶ و ۹ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هستند. به‌طور کلی، دوز مصرفی می‌تواند از ۳ تا ۱۳ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم بدن متغیر باشد، اما دوزهای بالاتر (۶ میلی‌گرم به بالا) با افزایش کاتکولامین‌ها (اپی‌نفرین و نوراپی‌نفرین)، موجب تقویت برون‌ده قلبی و بهبود متابولیسم چربی‌ها می‌شوند.

شکل مصرف کافئین نیز اهمیت دارد. بسیاری از تحقیقات از کافئین خالص استفاده کرده‌اند، اما قهوه به‌عنوان منبعی از کافئین، ممکن است به دلیل ترکیبات دیگر، اثرات مشابهی نداشته باشد. یک مطالعه نشان داد که قهوه کافئین‌دار تأثیری در بهبود عملکرد ورزشی نداشته است، زیرا ترکیبات موجود در قهوه می‌توانند اثر کافئین را تعدیل کنند.

مطالعات نشان می‌دهد که بهترین اثرات متابولیسمی کافئین با دوز ۳ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن حاصل می‌شود، اما برای اطمینان از اثربخشی بیشتر، دوز ۵ تا ۶ میلی‌گرم توصیه می‌شود. کافئین حدود ۴ تا ۶ ساعت در بدن باقی می‌ماند و بیشترین تأثیر آن در فاصله ۱ تا ۲ ساعت پس از مصرف است. بنابراین، برای بهره‌گیری بیشتر از مزایای سوخت‌وسازی، مصرف آن ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت قبل از ورزش توصیه می‌شود.

با این حال، مصرف کافئین برای برخی افراد ممکن است مضر باشد. این افراد شامل کودکان زیر ۱۸ سال، بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر، پوکی استخوان، بیماری‌های اعصاب، و مشکلات قلبی عروقی و فشار خون هستند. این افراد باید پیش از مصرف کافئین با پزشک مشورت کنند.

جمع‌بندی:

کافئین می‌تواند به‌عنوان یک محرک موثر برای افزایش هوشیاری و بهبود عملکرد ورزشی مورد استفاده قرار گیرد. اما مصرف آن باید با احتیاط انجام شود و برای برخی افراد می‌تواند خطرآفرین باشد.