گفت‌وگوی آرمان ملی با فریدون مجلسی
پیامدهای شورش واگنر همچنان گریبان پوتین را خواهد گرفت | روسیه باید به جنگ اوکراین پایان دهد | شورش واگنر بزرگ‌ترین اهانت به پوتین بود
روسیه در روزهای اخیر بحران امنیتی بزرگی را پشت‌سرگذاشت؛ بحرانی که اگرچه زود به پایان رسید اما پیامدهای طولانی مدتی برای قدرت پوتین در روسیه خواهد داشت. مدت‌ها بود خبر‌هایی پراکنده از اختلاف میان پریگوژین و نیروهای واگنر با نیروهای ارتش روسیه و شخص وزیر دفاع، سرگئی شویگو، به گوش می‌رسید. گروه واگنر ارتش روسیه را به بی‌کفایتی در جنگ اوکراین و عدم پشتیبانی از خود در این جنگ متهم می‌کردند و پریگوژین نیز هر از گاهی تهدید می‌کرد نیروهای خود را از خطوط مقدم جنگ خارج می‌کند.
به گزارش آرمان ملی آنلاین نمونه اخیر چنین اختلافی را در جنگ بر سر باخموت شاهد بودیم که پریگوژین بار‌ها وزارت دفاع روسیه را متهم کرد که از نیروهای این گروه در میدان نبرد حمایت نمی‌کند و تجهیزات کافی به آنها نمی‌رساند. در آخر هم پریگوژین دستور داد نیروهای واگنر از این شهر خارج شوند و کنترل آن در اختیار نیروهای روسیه گذاشته شود که پس از ماه‌ها نبرد نتوانسته بودند آن را تصرف کنند. اختلاف پنهان و آشکار میان دو طرف ادامه یافت تا اینکه جمعه شب پریگوژین در پیامی تلگرامی به سیم آخر زد و مدعی شد نیروهایش با موشک هدف حمله قرار گرفته‌اند و او انتقام خواهد گرفت. شورشی که اگر چه به تصرف شهر روستوف در جنوب روسیه منجر شد اما در نهایت با وساطت رئیس‌جمهور بلاروس به پایان رسید و پریگوژین دستور عقب نشینی نیروهای خود را صادر کرد.
آرمان ملی برای تحلیل و بررسی این اتفاق و پیامدهای آن در آینده با فریدون مجلسی، تحلیل‌گر روابط بین‌الملل گفت‌وگو کرده است. فریدون مجلسی معتقد است؛ « به هر حال در پی این اتفاق بزرگ‌ترین اهانت‌ها به دولت روسیه و شخص پوتین صورت گرفت. کار پوتین با آن همه ادعا و قدرتی که در روسیه داشت و خود را یک رهبر تاریخی برای مردم روسیه می‌دانست در روزهای اخیر به جایی رسیده که گروهی که خودشان جمع آوری کرده‌اند و به جبهه اوکراین فرستاده‌اند از پوتین باج خواهی می‌کنند و عنوان می‌کنند ما قصد داریم مسکو را نیز تصرف کنیم. آنچه مسلم است این است که دولت روسیه توانایی کنترل و مهار این شورش را دارد و در عمل نیز مشاهده کردیم که این اتفاق رخ داد. با این وجود پیامدها و آثار سوء این اتفاق برای روسیه و شخص پوتین باقی خواهد ماند.» در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
شورش گروه واگنر علیه دولت روسیه در روزهای اخیر با سروصدای زیادی در رسانه‌های جهان همراه بوده است. چه دلایلی وجود داشت که در شرایط کنونی این بحران امنیتی در روسیه به وجود آمد؟
کشوری با قدرت، وسعت و ثروت روسیه که باید بیش از همه کشورها به عقلانیت و اعتدال متکی باشد و با قدرتی که در اختیار دارد برای دیگر کشورهای جهان به عنوان یک الگو شناخته شود و در مسیر صلح حرکت کند. این در حالی است که چنین کشوری دست به جنگ می‌زند و برخلاف انتظاری که از چنین دولتی وجود دارد رفتار می‌کند. نکته قابل توجه این است که چنین دولتی در جنگی که راه می‌اندازد از مردمان ماجراجویی استفاده می‌کند که در نهایت علیه دولت روسیه اقدام امنیتی می‌کنند.
به هر حال هر اقدامی دارای عواقب و پیامدهایی است و رویکردی که پوتین در سال‌های اخیر در پیش گرفته نیز دارای چنین پیامدهایی خواهد بود. روسیه به عنوان قدرتمندترین کشور بالقوه جهان به جای اینکه به مسائل صنعتی، اقتصادی و رفاه مردم خود بپردازد و همسایگان و کشور خویشاوندی مانند اوکراین از این وضعیت بهره‌مند شوند در حالی که می‌توانست به مذاکره به برخی حقوقی که در اوکراین داشت نیز دست پیدا کند، اما وارد جنگ با این کشور شد. این در حالی است که روسیه می‌توانست از قرابت‌های فرهنگی و اجتماعی بین دو کشور استفاده کند و چالش‌های موجود را حل کند. روسیه با این اقدام دست به جنگ علیه کسانی زد که تا دیروز در قالب اتحاد جماهیر شوروی به عنوان هموطنان مردم روسیه شناخته می‌شدند.
روسیه علیه مردمی که با آنها از یک قوم و نسب بودند افراد ماجراجویی را با عنوان دفاع از وطن مورد استفاده قرار داد. این گروه هنگامی که احساس کردند دارای قدرت و تجهیزات شده‌اند رویکرد دیگری در پیش گرفتند و علیه دولت روسیه اقدام کردند.
این تغییر جهت به چه دلیل صورت گرفت؟
آنها عنوان می‌کنند ما به دلیل اینکه مزدور هستیم و در جنگ اوکراین کشته داده‌ایم باید مزد بیشتری بگیریم و از امکانات بهتری برخوردار باشیم. مزدی که این گروه در چنین شرایطی می‌گیرند مزدی است که برای کشته نشدن است. در غیر این صورت دلیلی وجود نداشت که دولت روسیه از چنین افراد در جنگ اوکراین استفاده کند. چنین گروهی امروز به این نتیجه رسیده‌اند به همان شکلی که در اوکراین پیش رفتند می‌توانند در روسیه نیز باج خواهی کنند. البته از این نکته نیز نباید به سادگی گذشت که این احتمال وجود دارد گروه واگنر با حمایت‌های خارجی و یا نفوذی که در ساختار قدرت روسیه داشته دست به چنین اقدامی علیه پوتین زده است.
این در حالی است که اگر گروه یا کشوری وارد جنگ با گروه و کشور دیگری می‌شود باید انتظار داشته باشد با واکنش طرف مقابل مواجه شود. هنوز اطلاعات دقیقی وجود ندارد که آیا این گروه شورشی از خارج از روسیه حمایت می‌شده یا خیر. این در حالی است که احتمال چنین وضعیت وجود دارد. به هر حال در پی این اتفاق بزرگ‌ترین اهانت‌ها به دولت روسیه و شخص پوتین صورت گرفت.
کار پوتین با آن همه ادعا و قدرتی که در روسیه داشت و خود را یک رهبر تاریخ برای مردم روسیه می‌دانست در روزهای اخیر به جایی رسیده که گروهی که خودشان جمع آوری کرده‌اند و به جبهه اوکراین فرستاده‌اند از پوتین باج خواهی می‌کنند و عنوان می‌کنند ما قصد داریم مسکو را نیز تصرف کنیم. آنچه مسلم است این است که دولت روسیه توانایی کنترل و مهار این شورش را دارد و در عمل نیز مشاهده کردیم که این اتفاق رخ داد. با این وجود پیامدها و آثار سوء این اتفاق برای روسیه و شخص پوتین باقی خواهد ماند.
مهم‌ترین آثار سوء و پیامدهای این شورش برای دولت روسیه و پوتین چه خواهد بود؟
مهم‌ترین پیامدهای این اتفاق این است که روسیه در شرایط کنونی با اوکراین در حال جنگ است. اوکراینی که از حمایت‌های کشورهای اروپایی و آمریکا برخوردار است. در چنین زمانی اگر چنین ضربه‌ای به دولت روسیه وارد شود از یک طرف روحیه طرف مقابل را بالا می‌برد و از طرف دیگر آسیب پذیری دولت روسیه به عنوان آغازکننده جنگ را نشان می‌دهد. به همین دلیل نیز دولت روسیه و پوتین در تنگنای بیشتری قرار خواهد گرفت. من امیدوارم با اتفاقی که رخ داده و شورشی که در خیابان‌های روسیه رخ داد پوتین و مسئولان کرملین با یک صلح شرافتمندانه به جنگ با اوکراین پایان بدهند و از کشتار مردم و غیرنظامیان بیشتر جلوگیری شود. این مهم‌ترین موضوع در شرایط کنونی است که مردم بیشتری کشته نشوند. البته شاید این اتفاق نیز باعث شود که آقای پوتین دوران بازنشستگی خود را آغاز کند.
بیشتر بخوانید: همه آنچه در تنش و درگیری میان گروه واگنر و حکومت روسیه رخ داد | لشکرکشی سرآشپز پوتین
آیا شورش گروه واگنر از این ظرفیت برخوردار بود که دیگر مخالفان پوتین و دولت روسیه را نیز به خیابان‌ها بکشاند؟ آیا این احتمال وجود دارد که پس از این اتفاق مخالفت‌های داخلی با پوتین بیش از گذشته شود؟
مخالفت‌های داخلی در دولت پوتین همواره وجود داشته و خود را به شکل‌های مختلف نشان داده است. این در حالی است که بازی قدرت و سیاستی که در پیش گرفت که به جای اینکه دو دوره رئیس‌جمهور باشد در نهایت چندین دوره به عنوان رئیس‌جمهور در ساختار قدرت روسیه باقی بماند و باعث شد که پوتین سال‌ها در قدرت باقی بماند و به هر حال در طول این سال‌ها مخالفانی نیز داشته باشد. بدون تردید در چنین شرایطی مردم روسیه از چنین وضعیتی رضایت ندارند.
این وضعیت درباره نظامیان روسیه نیز وجود خواهد داشت. نظامیان روسیه در چنین موقعیتی علاوه بر اینکه به دنبال موقعیت بهتری در ساختار قدرت روسیه خواهند بود به دنبال این هستند که پوتین جای خود را به فرد معتدل‌تری بدهد و قدرت را ترک کند. این اتفاقی است که می‌تواند به عنوان یکی از مهم‌ترین پیامدهای شورش واگنر در آینده خود را نشان دهد.
البته برخی از مخالفین پوتین اعلام حمایت کرده‌اند ولی من فکر می‌کنم مخالفین سیاسی وزین و دارای اعتقادات و آرمان‌های اصولی‌تر، خواه لیبرال باشند و خواه سوسیال دموکرات باشند و خواه ناسیونالیست باشند چنین شورشی را تایید نمی‌کنند و آینده خود را در گرو تصمیمات واگنرها قرار نمی‌دهند. حکومت‌هایی که با چنین ائتلاف‌هایی تشکیل شوند بسیار خطرناک خواهند بود و من گمان نمی‌کنم مردم روسیه چه موافق پوتین باشند و چه مخالف او از چنین شورشی حمایت کنند. این شورش بیشتر جنبه باج گیرانه دارد و از سوی افرادی شروع شده که مسلح هستند به جنگ رفته‌اند و در اوکراین بودند.
ادامه شورش واگنر به چه میزان از این ظرفیت برخوردار بود که از سوی قدرت‌های غربی و به خصوص آمریکا حمایت شود؟ آیا کشورهای اروپایی و آمریکا حاضر بودند از گروهی که در اوکراین جنگیده در مقابل پوتین حمایت کنند؟
بدون تردید اگر کشورهای اروپایی و آمریکا بخواهند برای تحت فشار قرار دادن دولت روسیه و پوتین از چنین گروه‌هایی حمایت کنند به صورت پنهانی این کار را خواهند کرد. واقعیت این است که شبه نظامیان واگنر به اندازه‌ای بدنام هستند که هیچ‌کس در داخل و خارج از روسیه از این گروه حمایت نخواهد کرد. پوتین بیش از هر چیزی به حفظ قدرت خود می‌اندیشد. او تا آخرین لحظه صبر می‌کند تا ببیند آیا این گروه قدرتی دارند یا اظهاراتشان از تصور و توهم قدرت است چون این گروه، گروهی تابع عقلانیت نیستند و وقتی قدرت می‌گیرند توهم قدرت به آنها دست می‌دهد و گمان می‌کنند می‌توانند هر کاری را انجام بدهند.
ویدیوهای برگزیده از تنش میان گروه واگنر و نیروهای ارتش روسیه:
ارسال نظر