دریاچه ارومیه در پایین ترین سطح خود در چند دهه اخیر قرار دارد/ وضعیت ۲۵ تالاب اصلی کشور بحرانی است

مجتبی ذوالجودی در حاشیه نشست منطقه‌ای هم اندیشی رؤسا و دبیران مناطق پنجگانه و مدیران کل منطقه چهار حفاظت محیط زیست کشور اظهار داشت: ۲۲۶ تالاب در سطح کشور وجود دارد که دولت نسبت به آنها حساس است و برای آنها برنامه دارد و باید برنامه‌های را دنبال کند که وضعیت آنها به شرایط بحرانی نرسند. وی با بیان اینکه اکنون دریاچه ارومیه شرایط سختی دارد، افزود: متأسفانه این حوضه خشکسالی‌های متمادی داشته و کشاورزی در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه شرایطی را ایجاد کرده است که این دریاچه وضعیت قابل قبولی ندارد.

معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه دولت برنامه احیای دریاچه ارومیه را دنبال می‌کند، گفت: تاکنون برای دریاچه ارومیه اقدامات مدیریت نرم افزاری و سخت افزاری شده است و آنچه دولت قبلی نیز به آن اهتمام داشت که به اتمام برساند زدن سد کانی سیب و طرح انتقال آب از کانی سیب از طریق تونل و دریاچه بود که اکنون اتمام یافته و این اتفاق به هر سختی بود امسال انجام شد.

ذوالجودی با اشاره به اینکه موضوع تأمین آب برای دریاچه ارومیه از طریق سازه‌های فیزیکی در حال پیگیری است، اظهار داشت: برنامه‌های نرم‌افزاری نیز برای این دریاچه در دستور کار داریم.

کشاورزی بزرگترین مشکل تالاب‌های کشور است

وی ابراز داشت: بزرگترین مشکلی که تالاب‌های کشور دارند کشاورزی در حوضه‌ها است و کشت‌هایی اتفاق می‌افتد که مصرف آب آنها خیلی بیشتر از استاندارد است؛ برای مثال در حوضه دریاچه ارومیه چغندر و سیب کشت می‌شود که دو محصول بسیار آب بر هستند.

معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور تصریح کرد: باید بپذیریم که مدیریت منابع آب ما اشکال داشته است و باید تجدید نظر کنیم.

ذوالجودی با اشاره به اینکه صنایعی نیز در حوضه‌های آبریز شکل گرفته که نیاز به آب دارند، خاطرنشان کرد: با وجود این، عمده مشکل ما در وهله اول، کشاورزی است که کنترل کردن این شرایط همراهی تمامی دستگاه‌ها را می‌طلبد.

دریاچه ارومیه در پایین‌ترین سطح خود است

وی گفت: دریاچه ارومیه اکنون در پایین‌ترین سطح خود در چند دهه اخیر است اما امیدواریم که سد چَپرآباد که بزودی افتتاح می‌شود مقداری آب را به این دریاچه برساند.

معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: با توجه به پیش بینی‌های سازمان هواشناسی مبنی بر بارش‌های مناسب در سال آبی جاری، امید داریم که این پیش بینی‌ها محقق شود که از حالت بحرانی خارج شویم

۲۵ تالاب اصلی کشور شرایط بحرانی دارند

ذوالجودی همچنین وضعیت تالاب هامون در استان سیستان و بلوچستان را به دلیل تأمین نشدن حقابه، بسیار بحرانی دانست و گفت: هامون در حال حاضر کانون گردوغبار شده است.

وی ابراز داشت: تأمین حقابه هامون نیاز به دیپلماسی محیط زیستی دارد که سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت خارجه به آن ورود کرده است و تلاش می‌شود با مسئولان افغانستانی درخصوص تأمین حقابه تالاب هامون همگرایی ایجاد شود.

معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۲۵ تالاب اصلی کشور شرایط بحرانی دارند، ابراز داشت: با وجود این اگر چه دریاچه ارومیه شرایط سختی دارد اما تالاب‌های اقماری ارومیه با همکاری وزارت نیرو هم اینک شرایط خوبی دارند یا تالاب‌های استان گلستان از جمله میانکاله که انجام لایروبی وضعیت آن را بهتر کرده و یا وضعیت تالاب آلاگل مناسب است.

ذالجودی تصریح کرد: وضعیت تالاب بین المللی گاوخونی بحرانی است به دلیل اینکه چند دهه است مدیریت منابع آب بخوبی انجام ندادیم و از بالادست باید حقابه آن تأمین می شده و این وظیفه قانونی است.

وی ادامه داد: از بالادست حوضه زاینده رود بازدید کردم؛ در بالادست این حوضه باغ ایجاد کردند با مصرف بالای آب و متأسفانه کشت برنج اتفاق می‌افتد که در این خصوص با وزارت جهاد کشاورزی جلساتی داشتیم.

معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه بیشترین هدر رفت آب در کشاورزی اتفاق می‌افتد، تصریح کرد: صنایع نیز در این حوضه باید با برنامه‌ریزی از جمله بازچرخانی پساب‌ها مصارف خود را از حوضه زاینده‌رود کاهش دهند که تحقق این‌ها نیازمند برنامه ریزی بلند مدت است زیرا اتفاقی که اکنون برای تالاب افتاده است حاصل دو دهه است و طی یک سال- دو سال حل نمی‌شود.

امید برای بهبود شرایط تالاب گاوخونی طی دو- سه سال آینده

ذوالجودی با تاکید بر اینکه مصارف آب کشاورزی باید کاهش یابد و یا حتی معیشت جایگزین کشاورزی در دستور کار قرار گیرد، افزود: باید توجه داشت که طبق قانون پس از شرب، حقابه محیط‌زیست در اولویت است و از همین رو شرکت آب منطقه‌ای با توجه به پیگیری دولت، سازمان حفاظت محیط‌زیست و دستگاه قضا اگر شرب را تأمین کردند قطعاً باید برای حقابه تالاب‌ها اقدام کنند و همه باید تابع قانون باشیم زیرا پس از شرب حقابه تالاب اولویت است.

وی ابراز داشت: مسائل اجتماعی را باید با فرهنگسازی و همراهی مردم انجام داد تا با همراهی دولت و دعای مردم و وقوع بارندگی ظرف دو- سه سال شاید بتوانیم شرایط تالاب را بهبود بخشیم زیرا احیا کامل نخواهد شد.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست ورود ۶ میلیون مترمکعب آب به تالاب گاوخونی را اتفاقی بسیار خوب دانست و گفت: امیدوارم با تفاهم نامه‌ای که بین محیط زیست و شرکت آب منطقه‌ای اصفهان منعقد و قرار شده هر فصل مقدار حقابه‌ای برای تالاب گاوخونی داشته باشند، شاهد عبور این تالاب از شرایط بحرانی باشیم.

ذوالجودی اضافه کرد: با توجه به این تفاهم نامه و تعهد دو طرف رهاسازی دو نوبت دیگر آب به سمت تالاب گاوخونی طی بهمن و بهار سال آینده دنبال می‌شود.

وی در خصوص اهداف برگزاری نشست منطقه‌ای هم اندیشی رؤسا و دبیران مناطق پنجگانه و مدیران کل منطقه چهار حفاظت محیط زیست کشور در اصفهان نیز گفت: خشک‌سالی‌های متوالی شرایط نامناسبی را برای تالاب‌های کشور ایجاد کرده است و برای بررسی این شرایط این نشست امروز در اصفهان برگزار شد تا از تجربه‌ای که اصفهان داشته و اقداماتی که برای احیای اولیه تالاب گاوخونی شده است برای تصمیم‌گیری درخصوص سایر تالاب‌ها استفاده کرده و به جمع بندی برسیم.