اقتصاد ایران به سمت دلارزدایی می‌رود | بریکس دروازه طلایی ورود ایران به تجارت بین‌الملل

 به گزارش آرمان ملی آنلاین اما ایران برای رهایی از تنگناهای اقتصادی به دنبال استفاده از مکانیزم‌های مالی است که در بریکس بر پایه دلارزدایی استفاده می‌شود که در این میان حمایت چین و روسیه از ایران مزیتی محسوب می‌شوند که در کنار حمایت دیگر کشورها چون هند و برزیل نیز به امید دستیابی به بازار بزرگ ایران نیز برای ایران شرایط خوبی برای حضور در بریکس را فراهم می‌سازد. 

دلارزدایی با حضور در بریکس

عبدالرضا فرجی‌راد، کارشناس اقتصاد سیاسی در این خصوص به «آرمان ملی» گفت: گروه بریکس شامل کشورهایی با اقتصاد نوظهور است که در منطقه خود به عنوان یک قدرت اقتصادی مطرح می‌شوند مانند چین، روسیه، هندوستان، آفریقای جنوبی و برزیل که از جمله این کشورها با اقتصاد روبه رشد هستند. 

به عقیده کارشناسان هرچند شرط عضویت ایران در بریکس، داشتن ظرفیت‌های اقتصادی در عرصه بین‌المللی و لزوم رعایت بسیاری از قوانین بین‌المللی از جمله به توان امکان داد و ستد‌های بین‌المللی می‌توان اشاره کرد اما بریکس یکی از اهداف خود را مقابله با تحریم‌های یک جانبه دلار اعلام کرده و همچنان از شرایط داد و ستد اعضای حاضر در گروه با دلار برخوردار است که در حال تقویت ظرفیت‌های کشورهای عضو برای مقابله احتمالی با تحریم‌های دلار و دلارزدایی است. 

او افزود: روسیه به دلیل تحریم‌ها ناشی از جنگ با اوکراین در شرایط مطلوبی به سر نمی‌برد اما چنانچه موفق به لغو تحریم‌ها به هر شکلی شود اعضای گروه بریکس این کشور را به عنوان یک قدرت قَدَرِ اقتصادی می‌شناسند و در راستای حرکت در مسیر چندجانبه گرایی در دنیای کنونی و تعاملات اقتصادی قابلیت‌های این گروه را افزایش خواهند داد. 

امکان پذیرش ایران در بریکس؟

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اقتصاد سالم، رشد حداقلی اقتصاد، ظرفیت مطلوب تعاملات مالی بین‌المللی از شرایط اولیه عضویت در بریکس است که در حال حاضر ایران از این ویژگی‌ها فاصله دارد از سوی دیگر نپذیرفتن FATF، اِعمال تحریم‌های شدید علیه ایران نیز از جمله موانع حضور حتمی و موثر ایران تلقی می‌شود، چرا که بریکس و اعضای برتر آن مانند برزیل، هند پذیرفتن قوانین معاملات و مبادلات بین‌المللی و پایبندی به آن را از جمله ابزار رشد و توسعه اقتصادی می‌دانند و بر این باور هستند که هر یک از اعضا با وجود داشتن این شرایط می‌توانند به رشد گروه بریکس کمک کنند. 

او اضافه کرد: ایران و عربستان اخیراً درخواست عضویت در این گروه را ارائه کرده‌اند و به نظر می‌رسد عربستان با توجه به تحولات مثبتی که در حوزه اقتصادی داشته مانعی برای الحاق به این گروه نداشته باشد، اما ایران با وجود تحریم‌ها و موانعی چون FATF و شاخص رشد اقتصادی منفی در سال‌های اخیر برای پیوستن به این گروه با مشکل مواجه شود هرچند ایران نیز به دلیل اینکه دارای ظرفیت‌های قدرت منطقه‌ای و بازار خوبی را داراست نیز از مزایایی چند برخوردار است و در حقیقت تحریم‌های آمریکا علیه ایران و مخالفت غرب با کشور نیز از جمله شرایطی است که احتمالا حضور ایران در بریکس را هموار می‌کند، اما بدیهی است ایران نیز باید شرایط انطباق سیستم بانکی خود با دنیا را به روزرسانی کند تا بتواند با دیگر پروتکل‌های موجود در این بخش امکان حضور در این گروه را پیدا کند تا احتمال حضور در کنار قدرت‌های نوظهور اقتصادی در بریکس را بیابد. 

الزام آراستگی ایران به قوانین مالی دنیا

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: الحاق ایران به بریکس برای ایران امتیازی محسوب می‌شود که علاوه بر اینکه شرایط توسعه معاملات اقتصادی با رویکرد دلارزدایی را هموار می‌کند امکان افزایش نرخ رشد اقتصادی در سایه افزایش تعاملات و مبادلات اقتصادی را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر ایران بازار خوبی برای کشورهای عضو داراست که پیش از این در اختیار کشورهای غربی قرار داشت و در صورت الحاق به بریکس کشورهای عضو امکان حضور در این بازارها را دارند. 

فرجی‌راد توضیح داد: حذف یا کاهش تحریم‌ها و پذیرفتن بسیاری از قوانین مالی دنیا به حضور و فعالیت ایران در بریکس کمک می‌کند و می‌تواند از ظرفیت‌های پنهان و آشکار این امر به نحو احسن بهره ببرد، هرچند بریکس در مقابل دلار مقاومت می‌کند اما از این ظرفیت به عنوان یک ذخیره پنهان در مواقع ضروری بهره خواهد جست. 

او بیان کرد: چین به عنوان یک ابرقدرت اقتصادی در معاملات خود با بسیاری از کشورها از جمله امارات از یوآن به عنوان ارز مورد توافق دو کشور استفاده کند و بدیهی است روسیه، چین، آفریقای جنوبی، برزیل از الحاق ایران به بریکس با در نظر گرفتن الزامات تعریف شده در این گروه خوشحال خواهند شد و به توسعه مبادلات اقتصادی با ارز ملی خودشان روی خواهند آورد که برای طرفین از مطلوبیت لازم برخوردارخواهد بود و به این ترتیب ایران نیز تا حد زیادی به محدودیت‌های ناشی از تحریم غلبه خواهد کرد. 

بریکس موتور شتاب توسعه اقتصادی ایران

کارشناسان معتقدند: در حالی که چین و روسیه پیش‌تر حمایت خود را از عضویت ایران در پیمان بریکس (BRICS) که متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است، اعلام کرده بودند حمایت هند از این موضوع می‌تواند ایران را یک گام به عضویت در این بلوک اقتصادی نزدیک‌تر کرده و به تبع آن کاتالیزوری برای تقویت مناسبات تجاری ایران با سایر کشورها، درهم شکستن تحریم‌های ناعادلانه غربی و دسترسی ایران به بازارهای گسترده نیازمند انرژی چون هند و چین باشد چرا که بریکس در میان کشورهای اصلی غرب آسیا و شمال آفریقا موسوم به منطقه «وانا» به رسمیت شناخته می‌شود و ایران مراحل ابتدایی پیوستن به بریکس را آغاز کرده است اما کشورهای بی‌شماری از جمله آرژانتین، ترکیه، عربستان، الجزایر، مصر، امارات و ملل دیگر نیز در انتظار ورود به این سازمان هستند. 

این گزارش می‌افزاید: با توجه به روابط گرم و دوستانه میان تهران و اعضای بریکس، ایران می‌تواند از جایگاه بین‌المللی این ساختار برای مانورهای ژئوپلیتیک خود از جمله احیای برجام استفاده کند و افزون بر این، پیوستن ایران به این اتحادیه دسترسی به بازارهای گسترده‌تری در آسیا و جنوب را در پی خواهد داشت. 

 در این راستا، ایران قصد دارد به احیای جاده باستانی ابریشم نیز کمک کند و مسیر تجاری که اکنون به عنوان بخشی از طرح چینی یک کمربند_ یک جاده عمل می‌کند و به این ترتیب با احیای جاده ابریشم، ایران قادر خواهد بود شمار مسیرهای تجاری به سمت آسیای مرکزی و از طریق آن را افزایش دهد و به همین سبب چندین توافق‌نامه ترانزیتی و حمل و نقلی با کشورهای تاجیکستان، ترکمنستان و قزاقستان امضا کرده است. 

بریکس دروازه ایران برای دلارزدایی

کارشناسان بر این باورند که در صورت ادامه رشد تعاملات تجاری میان روسیه، هند و چین به عنوان سه عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، سازمان همکاری شانگهای و بریکس، احتمال راه اندازی یک مکانیسم مبادلات مالی مشترک برای مقابله با تحریم‌ها قوت خواهد گرفت و در صورت بهره‌مندی ایران از عضویت در بریکس، تهران نیز با توسل به این مکانیزم از مزایای دلارزدایی در تعاملات مالی بهره‌مند خواهد شد، چراکه یکی از اهداف بریکس انفصال از دلار به عنوان ارز معیار تجارت بین‌المللی است. 

به گفته روسیه تشکیل صندوق ذخیره ارزی بین‌المللی براساس ارز کشورهای عضو در جریان است و این در حالی است که پورنیما آناند، رئیس مجمع بین‌المللی بریکس پیش‌تر اعلام کرده بود روسیه و هند در تجارت خود دیگر به دلار آمریکا نیاز ندارند چرا که برای انجام تسویه‌حساب‌های متقابل به ارزهای ملی روی آورده‌اند. از سوی دیگر به واسطه حضور این 3 کشور به عنوان شرکای تجاری اصلی ایران در بریکس و احتمال ایجاد چنین کانال مالی میان اعضای این اتحادیه، ایران در صورت عضویت در خانواده بریکس با دست بسیار پرتری به مقابله با تحریم‌ها خواهد رفت. 

یکی از مهم‌ترین مزایای پیوستن به این مجمع، به‌خصوص برای ایران و روسیه که مشمول تحریم‌های غرب هستند بانک کشورهای بریکس است که «بانک توسعه نوین» نام دارد و این بانک، که یک بانک توسعه چندملیتی توصیف شده، دارای سامانه اعلام پرداختی برای کشورهای عضو است که در واقع عملکردی همانند سوئیفت، سامانه مالی ارتباطات بین‌بانکی جهانی، دارد بریکس با ایجاد بانک توسعه جدید و ذخیره ارزی مشترک سعی در مقابله با نهادهای مالی غربی مانند بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول دارد و موقعیت جغرافیایی منحصر به‌ فرد ایران و ظرفیت‌های آن در حوزه‌های انرژی، ترانزیت و تجارت باعث‌ شده تا اعضای بریکس توجه ویژه‌ای به ایران به‌ عنوان مسیر طلایی برای اتصال شرق به غرب داشته باشند. 

به طور کلی ایران به عنوان مسیر طلایی اتصال ترانزیتی شرق به غرب، سخت مورد توجه چین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادر کنندگان کالا به اقصی نقاط جهان از جمله خاورمیانه و اروپاست تا از طریق ایران، یکی از امن ترین، ارزان‌ترین و کوتاه‌ترین مسیرهای صادرات خود را ایجاد کند و مواد خام مورد نیاز خود را از ایران و دیگر کشورهای حوزه خاورمیانه از طریق مسیر ایران تامین کند، همچنین سه کشور ایران هند و روسیه به خوبی به اهمیت استراتژیک کریدور شمال- جنوب واقف هستند زیرا این راهرو قاره‌ای سبب افزایش همگرایی در منطقه‌ای وسیع از هند تا اروپا می‌شود و می‌تواند زمینه تغییرات وسیع در ژئوپلیتیک اوراسیا شود همچنین ایران به عنوان پل ارتباطی بین شمال و جنوب با بهره‌مندی از موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه آزاد چابهار می‌تواند به عنوان یک بازیگر اصلی در کنار هند و روسیه ظاهر شود و موجبات رونق اقتصادی خود را فراهم آورد.