«طبقاتی شدن آموزش» در کشور واقعیت ندارد/ «کاهش تنوع مدارس» مستلزم تغییر برخی قوانین است

ایلنا نوشت، «محمدمهدی کاظمی» معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در مورد تفاوت کیفیت آموزش‌ در مدارس دولتی و غیردولتی و امکان دسترسی همه دانش‌آموزان به محتواهای آموزشی باکیفیت با توجه به برخی اظهارات مبنی بر خطر طبقاتی شدن آموزش و پرورش در کشور بیان کرد: واقعیت اینطور نیست که آموزش و پرورش ما به سمت طبقاتی شدن می‌رود. البته با مسائلی مواجه هستیم از جمله تنوع مدارس. طی سالهای گذشته تنوع مدارس به مرور افزایش یافته است. یکی از کارویژه‌های وزارتخانه کاهش تنوع مدارس است؛ البته تحقق این هدف مستلزم تغییر برخی قوانین و مقررات است.

کاظمی در ادامه بیان کرد: برخی از موضوعات ناظر بر قوانین داخلی آموزش و پرورش و برخی دیگر مصوب مجلس شورای اسلامی است و همین نکته کار را کمی سخت می‌کند. مدارس شبانه روزی و مدارس نمونه دولتی نشان از همین نکته دارد که ما به سمت طبقاتی شدن نمی‌رویم. بخصوص در دوره متوسطه اول، مدارس نمونه دولتی ما فقط نمونه دولتی روستایی است و کارکردش همین است که دانش‌آموزان مناطق کمتر برخوردار از آن بهره ببرند.

معاون وزیر آموزش و پرورش تصریح کرد: برای بااستعدادها و دانش‌آموزانی که در منطقه خودشان ممکن است به آموزش باکیفیت دسترسی نداشته باشند، به واسطه مدارس نمونه دولتی و شبانه شرایط تحصیل باکیفیت را فراهم می‌کنیم. مدارس شبانه روزی و به شکل ویژه‌تر مدارس نمونه دولتی، جلوه ویژه عدالت آموزشی و عدالت تربیتی هستند. البته مدارس نمونه دولتی متوسطه اول عمدتا شبانه روزی هستند و همین ویژگی‌ها فرصتی برای دانش‌آموزان مستعد و علاقه‌مند ایجاد می‌کند.

معاون آموزش متوسطه افزود: از سوی دیگر برنامه‌های مختلفی را برای عدالت تربیتی برگزار می‌کنیم. به طور مثال امسال طرح پویش جهاد علمی را برگزار کردیم که بیش از ۱۳۰ هزار دانش‌آموز دوره متوسطه دوم، دانش‌آموزان پایه یازدهم و دوزادهم از آن استفاده می‌کنند. این طرح با مشارکت دبیرستان ماندگار البرز آموزش باکیفیت را برای دانش‌آموزان مستعد فراهم کنیم و بهترین دبیران تهران برای آموزش دروس تخصصی و آمادگی دانش‌آموزان برای امتحانات نهایی به کار گرفته شده‌اند، بخصوص در این شرایط جدید که امتحانات نهایی به عنوان سابقه تحصیلی در پذیرش دانش‌آموزان برای ورود به دانشگاه‌ها موثر است.

او با بیان اینکه رویکرد دولت سیزدهم عدالت محوری است، اظهار کرد: اگر در هنرستان‌ها و متوسطه دوم به سمت هنرستان‌های جوار می‌رویم به این دلیل است که فکر می‌کنیم چنین کاری به کیفیت آموزش فنی و حرفه‌ای کمک می‌کند. همچنین این کار وجوه مردمی‌سازی دارد که شعار دولت هم هست، ضمن اینکه زمینه اشتغال‌پذیری و جذب بیشتر دانش‌آموزان را فراهم می‌کند. خیلی از کارخانه‌ها خارج از شهر هستند و اتفاقا دانش‌آموزان مناطق حاشیه شهرها فرصت بهتری را برای آموزش از طریق این مدارس به دست می‌آورند. هنرستان‌های کشاورزی نیز عمدتا در مناطق کمتر برخوردار و خارج از شهر قرار دارند و فرصتی برای آموزش در این حوزه نیز برای دانش‌آموزان این مناطق به وجود آمده است.

کاظمی ضمن تاکید بر اینکه روی آموزش باکیفیت‌تر در مدارس شبانه روزی و هنرستان تمرکز شده است، عنوان کرد: هنرستان‌های کشاورزی ما با همین هدف به سمت دانش بنیان شدن پیش می‌روند و با این نگاه توجه به کیفیت آموزش بالا می‌رود.

او افزود: در مدارس هیئت امنایی نیز با این دیدگاه که مشارکت بخش‌های مردمی را به میان آوریم، دنبال عدالت تربیتی هستیم، ضمن اینکه اساسنامه این مدارس قرار است بازنگری و تدوین شود و می‌دانیم که مردمی شدن به عدالت محورتر شدن آموزش کمک می‌کند.

معاون آموزش متوسطه اضافه کرد: در مواردی شاید دسترسی دانش‌آموزان به آموزش فراهم نباشد، برای این افراد که شاید فرصت آموزش کمتری داشته باشند، از طریق مدارس روستا مرکزی و شبانه روزی فرصت آموزش و یادگیری را فراهم می‌کنیم. همچنین مدارس خیریه عام المنفعه هم وجود دارند که این مدارس با هدف جذب دانش‌آموزان بی‌بضاعتی که فرصت دسترسی به آموزش ندارند، مشغول به کار هستند.

کاظمی با اشاره به اینکه در حال حاضر پوشش تحصیلی دوره ابتدایی در کشور بیش از ۹۸ درصد است، توضیح داد: بیش از ۸۵ درصد از پوشش ۹۸ درصدی تحصیل ابتدایی را آموزش دولتی تشکیل می‌دهد که نشانگر فراگیری پوشش تحصیلی است.

کاظمی در ادامه افزود: در متوسطه اول پوشش تحصیلی ۹۱ درصد است و فقط ۹ درصد دانش‌آموزان تحت پوشش نیستند که دلایل مختلفی دارد از جمله مسائل فرهنگی، اقتصادی و… لزوما دلیل اینکه عده‌ای تحت پوشش تحصیلی نیستند، عدم امکان دسترسی به آموزش نیست. حداکثر دسترسی به آموزش برای برخی دانش‌آموزان چند کیلومتر است و برای همین مسئله نیز از طریق ارائه خدمات ایاب و ذهاب شرایط تحصیل را برای آن‌ها فراهم می‌کنیم.

معاون وزیر خاطرنشان کرد: وقتی جمعیت ۱.۵ درصدی که در دوره ابتدایی بازمانده از تحصیل بودند به دوره متوسطه می‌رسد، در واقع دانش‌آموزانی در سن واجب التعلیم مقطع متوسطه هستند، اما به دلیل اینکه دوره ابتدایی را نگذرانده‌اند، عملا نمی‌توانیم آن‌ها را جذب متوسطه کنیم. در متوسطه دوم این شرایط بیشتر هم می‌شود یعنی دانش‌آموزانی که ابتدایی را نگذرانده‌اند و به متوسطه اول هم نتوانسته‌اند راه پیدا کنند، طبیعتا در متوسطه دوم نیز نمی‌توانند تحصیل کنند.

کاظمی همچنین در مورد امکان برگزاری مجدد آزمون ورودی مدارس نمونه دولتی در متوسطه اول که چند سالی است حذف شده گفت: در دوره متوسطه دوم برای مدارس نمونه دولتی آزمون برگزار می‌شود که ابلاغ هم شده است، ولی در متوسطه اول مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش برای لغو آزمون ورودی وجود دارد که آسیب‌های آزمون برای دانش‌آموزان را گوشزد کرده است. ما نمی‌خواهیم به سمت کنکورزدگی برویم و دچارش شویم و آسیب آزمون‌های کنکوری را تجربه کنیم.

معاون وزیر ضمن بیان اینکه به دنبال تدابیری برای روش‌های جایگزین ورود به مدارس نمونه دولتی هستند، اظهار کرد: همین حالا روش‌هایی برای این موضوع اعلام شده، ولی اشکالاتی دارد و باید بررسی بیشتری روی آن‌ها انجام شود. در حال حاضر روش‌هایی مانند بررسی مستندات و پیشرفت علمی دانش‌آموزان، موفقیت در جشنواره‌ها و مسابقات، تهیه کتاب و جزوه توسط دانش‌آموز و… از جمله مواردی است که می‌توان برای سنجش ورود به مدرسه نمونه دولتی از آن بهره برد.

او گفت: به این دلیل که ارزشیابی دوره ابتدایی توصیفی است، شرایط سنجش دانش‌آموزان برای ورود به متوسطه نمونه دولتی کمی سخت می‌شود. همه تلاش ما این است که هر تصمیمی در این راستا می‌گیریم، با مشورت معاونت ابتدایی باشد. دنبال راهی هستیم که بهترین روش شناسایی دانش‌آموز بااستعداد محسوب شود و حق کسی هم تضییع نشود.