دعای وداع با ماه مبارک رمضان

 در ادامه فرازهایی از مناجات سوزناک و عاشقانه امام عارفان، سید ساجدان امام زین‌العابدین(ع) در وداع با ماه مبارک رمضان -دعای 45 صحیفه سجادیه- می‌آید:

-اللَّهُمَّ وَأَنْتَ جَعَلْتَ مِنْ صَفَایَا تِلْکَ الْوَظَائِفِ وَخَصَائِصِ تِلْکَ الْفُرُوضِ شَهْرَ رَمَضَانَ الَّذِی اخْتَصَصْتَهُ مِنْ سَائِرِ الشُّهُورِ وَتَخَیَّرْتَهُ مِنْ جَمِیعِ الْأَزْمِنَةِ وَالدُّهُورِ وَآثَرْتَهُ عَلَى کُلِّ أَوْقَاتِ السَّنَةِ بِمَا أَنْزَلْتَ فِیهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَالنُّورِ وَضَاعَفْتَ فِیهِ مِنَ الْإِیمَانِ وَفَرَضْتَ فِیهِ مِنَ الصِّیَامِ وَرَغَّبْتَ فِیهِ مِنَ الْقِیَامِ وَأَجْلَلْتَ فِیهِ مِنْ لَیْلَةِ الْقَدْرِ الَّتِی هِیَ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ

خداوندا! و تو ماه رمضان را در زمره برگزیده این وظایف و اعمال ویژه از واجبات، قرار دادى، ماهى که آن را از سایر ماه‌ها ممتاز کردی و از بین همه زمان‌ها و ایّام، آن را انتخاب فرمودى و آن را بر همه اوقات سال به نزول قرآن و نور مقدّم داشتى و ایمان را در این ماه مضاعف کردی  و روزه را در آن واجب گردانیدى و بندگان را به قیام در آن براى عبادت ترغیب فرمودى و شب قدر را که از هزار شب بهتر است در آن تجلیل کردی.

-ثُمَّ آثَرْتَنَا بِهِ عَلَى سَائِرِ الْأُمَمِ وَاصْطَفَیْتَنَا بِفَضْلِهِ دُونَ أَهْلِ الْمِلَلِ فَصُمْنَا بِأَمْرِکَ نَهَارَهُ وَقُمْنَا بِعَوْنِکَ لَیْلَهُ مُتَعَرِّضِینَ بِصِیَامِهِ وَقِیَامِهِ لِمَا عَرَّضْتَنَا لَهُ مِنْ رَحْمَتِکَ وَتَسَبَّبْنَا إِلَیْهِ مِنْ مَثُوبَتِکَ وَأَنْتَ الْمَلِی‌ءُ بِمَا رُغِبَ فِیهِ إِلَیْکَ الْجَوَادُ بِمَا سُئِلْتَ مِنْ فَضْلِکَ الْقَرِیبُ إِلَى مَنْ حَاوَلَ قُرْبَکَ

سپس ما را براى این ماه بر سایر امت‌ها مقدم داشتى و براى فضیلت آن، ما را انتخاب فرمودى نه سایر ملت‌ها را و ما به فرمان تو روز این ماه را روزه گرفتیم و با یارى تو شب را به قیام در عبادت سپرى کردیم و با روزه گرفتن و بر خاستن براى عبادت، خود را در معرض رحمتت که ما را در جوار آن نهاده‌اى، قرار دادیم و آن را وسیله‌اى براى دریافت ثواب تو ساختیم و خزانه تو پر است از آنچه در راهت مورد رغبت باشد و در آنچه از فضل و عطا از تو درخواست شود، بخشنده‌اى و نسبت به کسى که در راه قرب تو مى‌کوشد، نزدیک هستى.

-وَقَدْ أَقَامَ فِینَا هَذَا الشَّهْرُ مُقَامَ حَمْدٍ وَصَحِبَنَا صُحْبَةَ مَبْرُورٍ وَأَرْبَحَنَا أَفْضَلَ أَرْبَاحِ الْعَالَمِینَ ثُمَّ قَدْ فَارَقَنَا عِنْدَ تَمَامِ وَقْتِهِ وَانْقِطَاعِ مُدَّتِهِ وَوَفَاءِ عَدَدِهِ

و این ماه به گونه‌اى شایسته ستایش در بین ما و همچون یارى نیکو همراه ما بود و بهترین سودهاى جهانیان را به ما رسانید و سپس آن هنگام که وقتش به پایان آمد و مدتش تمام شد و عدد روزهایش به آخر رسید، از ما جدا شد.

-فَنَحْنُ مُوَدِّعُوهُ وِدَاعَ مَنْ عَزَّ فِرَاقُهُ عَلَیْنَا وَغَمَّنَا وَأَوْحَشَنَا انْصِرَافُهُ عَنَّا وَلَزِمَنَا لَهُ الذِّمَامُ الْمَحْفُوظُ وَالْحُرْمَةُ الْمَرْعِیَّةُ وَالْحَقُّ الْمَقْضِیُّ فَنَحْنُ قَائِلُونَ: السَّلامُ عَلَیْکَ یَا شَهْرَ اللَّهِ الْأَکْبَرَ وَیَا عِیدَ أَوْلِیَائِهِ

پس اینک ما با رمضان وداع مى‌کنیم، همچون وداع با کسى که جدایى از او بر ما سخت و ناگوار است و روى گردانیدن او از ما، موجب حزن و هراس است و بر ما لازم است که عهد محفوظ و حرمت شایسته رعایت و حق ادا شدنى او را نگاه داریم. پس اینک مى‌گوییم: سلام بر تو اى بزرگترین ماه خدا و اى عید دوستان خدا.

-السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَکْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ وَیَا خَیْرَ شَهْرٍ فِی الْأَیَّامِ وَالسَّاعَاتِ السَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِیهِ الْآمَالُ وَنُشِرَتْ فِیهِ الْأَعْمَالُ السَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ قَرِینٍ جَلَّ قَدْرُهُ مَوْجُودا وَأَفْجَعَ فَقْدُهُ مَفْقُودا وَمَرْجُوٍّ آلَمَ فِرَاقُهُ

سلام بر تو اى ارزشمندترین اوقاتى که با ما همراه بودى و اى بهترین ماه در بین روزها و ساعات، سلام بر تو اى ماهى که در آن آرزوها بر آورده و نزدیک مى‌شوند و اعمال شایسته در آن فراوان است، سلام بر تو دوستى که وقتى هستى، ارزش تو بسیار بالاست و آن هنگام که نیستى، فقدان تو درد آور است و نقطه امیدى هستى که جداییت بسیار رنج آفرین است.

-السَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ أَلِیفٍ آنَسَ مُقْبِلا فَسَرَّ وَأَوْحَشَ مُنْقَضِیا فَمَضَّ السَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِیهِ الْقُلُوبُ وَقَلَّتْ فِیهِ الذُّنُوبُ السَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ نَاصِرٍ أَعَانَ عَلَى الشَّیْطَانِ وَصَاحِبٍ سَهَّلَ سُبُلَ الْإِحْسَانِ

سلام بر تو مونسى که وقتى آمدى، با ما انس گرفتى و اسباب سرور و شادى گشتى و وقتى از کنار ما رفتى، در دل ما هراس انداختى و غمگینمان ساختى، سلام بر تو همسایه و همنشینى که در کنار تو قلب‌ها نرم شد و گناهان کاهش یافت، سلام بر تو ای یاورى که ما را علیه شیطان یارى کردی و دوستى که راه‌هاى احسان و نیکى را آسان فرمودى.

-السَّلامُ عَلَیْکَ مَا أَکْثَرَ عُتَقَاءَ اللَّهِ فِیکَ وَمَا أَسْعَدَ مَنْ رَعَى حُرْمَتَکَ بِکَ السَّلامُ عَلَیْکَ مَا کَانَ أَمْحَاکَ لِلذُّنُوبِ وَأَسْتَرَکَ لِأَنْوَاعِ الْعُیُوبِ السَّلامُ عَلَیْکَ مَا کَانَ أَطْوَلَکَ عَلَى الْمُجْرِمِینَ وَأَهْیَبَکَ فِی صُدُورِ الْمُؤْمِنِینَ

سلام بر تو که چه فراوان است آزاد شدگان راه خدا در تو و چه خوشبخت است کسى که به خاطر تو، احترامت را نگه بدارد، سلام بر تو که چقدر گناهان را مى‌پوشانى و انواع عیوب و زشتی‌ها را مى‌زدایى، سلام بر تو که چقدر بر مجرمان، بخشش دارى و چه اندازه در دل‌هاى مؤمنان هیبت و عظمت دارى.

-السَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ لا تُنَافِسُهُ الْأَیَّامُ السَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ هُوَ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ سَلامٌ السَّلامُ عَلَیْکَ غَیْرَ کَرِیهِ الْمُصَاحَبَةِ وَلا ذَمِیمِ الْمُلابَسَةِ السَّلامُ عَلَیْکَ کَمَا وَفَدْتَ عَلَیْنَا بِالْبَرَکَاتِ وَغَسَلْتَ عَنَّا دَنَسَ الْخَطِیئَاتِ

سلام بر تو ای ماهى که هیچ ایام دیگرى شایستگى رقابت با تو را ندارد، سلام بر تو ای ماهى که از هر آفت و خطرى در امان و سلامتى، سلام بر تو ای ماهى که مصاحبت با تو کراهت ندارد و معاشرت با تو موجب مذمت نیست، سلام بر تو که برکات فراوان به ما رساندى و زنگار خطاها و گناهان را از ما شستى.

-السَّلامُ عَلَیْکَ غَیْرَ مُوَدَّعٍ بَرَما وَلا مَتْرُوکٍ صِیَامُهُ سَأَما السَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ مَطْلُوبٍ قَبْلَ وَقْتِهِ وَمَحْزُونٍ عَلَیْهِ قَبْلَ فَوْتِهِ السَّلامُ عَلَیْکَ کَمْ مِنْ سُوءٍ صُرِفَ بِکَ عَنَّا وَکَمْ مِنْ خَیْرٍ أُفِیضَ بِکَ عَلَیْنَا السَّلامُ عَلَیْکَ وَعَلَى لَیْلَةِ الْقَدْرِ الَّتِی هِیَ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ

سلام بر تو که وداع با تو از روى دلتنگى نیست و ترک روزه تو به جهت خستگى و ملال نیست، سلام بر تو که قبل از فرا رسیدنت، مورد طلب ما هستى و پیش از فوتت، مورد حزن و اندوه ما، سلام بر تو که چه بسیار بلاها به خاطر تو از ما دور شد و چه بسیار از خیرات، بواسطه تو به ما رسید، سلام بر تو و بر هر شب قدرى که بهتر از هزار ماه است.

-السَّلامُ عَلَیْکَ مَا کَانَ أَحْرَصَنَا بِالْأَمْسِ عَلَیْکَ وَأَشَدَّ شَوْقَنَا غَدا إِلَیْکَ السَّلامُ عَلَیْکَ وَعَلَى فَضْلِکَ الَّذِی حُرِمْنَاهُ وَعَلَى مَاضٍ مِنْ بَرَکَاتِکَ سُلِبْنَاهُ اللَّهُمَّ إِنَّا أَهْلُ هَذَا الشَّهْرِ الَّذِی شَرَّفْتَنَا بِهِ وَوَفَّقْتَنَا بِمَنِّکَ لَهُ حِینَ جَهِلَ الْأَشْقِیَاءُ وَقْتَهُ وَحُرِمُوا لِشَقَائِهِمْ فَضْلَهُ

سلام بر تو که دیروز نسبت به تو چه بسیار حریص بودیم و فردا چه شوقى به تو داریم، سلام بر تو و بر فضل تو که ما از آن محروم شدیم و برکات گذشته‌ات که از ما سلب شد، خداوندا! ما اهل این ماهى هستیم که ما را بدان شرافت بخشیدى و با فضلت به ما توفیق درک آن را عطا فرمودى، در حالی که شقاوت پیشگان نسبت به وقت گرانبهاى آن جاهل، و به خاطر شقاوتشان از فضل آن بى بهره‌اند.

-اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَاجْبُرْ مُصِیبَتَنَا بِشَهْرِنَا وَبَارِکْ لَنَا فِی یَوْمِ عِیدِنَا وَفِطْرِنَا، وَاجْعَلْهُ مِنْ خَیْرِ یَوْمٍ مَرَّ عَلَیْنَا أَجْلَبِهِ لِعَفْوٍ وَأَمْحَاهُ لِذَنْبٍ وَاغْفِرْ لَنَا مَا خَفِیَ مِنْ ذُنُوبِنَا وَمَا عَلَنَ اللَّهُمَّ اسْلَخْنَا بِانْسِلاخِ هَذَا الشَّهْرِ مِنْ خَطَایَانَا وَأَخْرِجْنَا بِخُرُوجِهِ مِنْ سَیِّئَاتِنَا وَاجْعَلْنَا مِنْ أَسْعَدِ أَهْلِهِ بِهِ وَأَجْزَلِهِمْ قِسْما فِیهِ وَأَوْفَرِهِمْ حَظّا مِنْهُ

خدایا بر محمد و آلش سلام و صلوات فرست و مصیبت و اندوه ما را در غم رفتن این ماه، خودت جبران کن و روز عید فطر را بر ما مبارک گردان و آن را از بهترین روزهایى قرار ده که بر ما گذشته است تا پسندیده‌ترین روز براى جلب عفو و بخشش و محو گناهان باشد و گناهان پنهان و نهان ما را مورد آمرزش قرار ده، خدایا با گذشتن این ماه، از گناهان ما در گذر و با خروج آن ما را از منجلاب گناهان خارج کن و ما را در زمره سعادتمندترین افراد به وسیله این ماه و بهره‌مندترین اشخاص در این ماه و با نصیب‌ترین افراد از این ماه قرار ده.

-اللَّهُمَّ إِنَّا نَتُوبُ إِلَیْکَ فِی یَوْمِ فِطْرِنَا الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُؤْمِنِینَ عِیدا وَسُرُورا، وَلِأَهْلِ مِلَّتِکَ مَجْمَعا وَمُحْتَشَدا مِنْ کُلِّ ذَنْبٍ أَذْنَبْنَاهُ أَوْ سُوءٍ أَسْلَفْنَاهُ، أَوْ خَاطِرِ شَرٍّ أَضْمَرْنَاهُ تَوْبَةَ مَنْ‌ لا یَنْطَوِی عَلَى رُجُوعٍ إِلَى ذَنْبٍ وَلا یَعُودُ بَعْدَهَا فِی خَطِیئَةٍ تَوْبَةً نَصُوحا خَلَصَتْ مِنَ الشَّکِّ وَالارْتِیَابِ فَتَقَبَّلْهَا مِنَّا وَارْضَ عَنَّا وَثَبِّتْنَا عَلَیْهَا

خداوندا! ما به سویت در روز عید فطر توبه مى‌کنیم که آن را براى اهل ایمان روز عید و شادى قرار دادى و براى اهل دین خود روز اجتماع و همیارى مقرر کردی، توبه از گناهانى که مرتکب شده‌ایم و از کارهاى ناپسندى که انجام داده‌ایم یا نیت‌هاى بدى که در دل داشته‌ایم، توبه‌اى خالص از هر گونه شک و اضطراب، پس خداوندا! این توبه را از ما بپذیر و از ما راضى شو و ما را بر این توبه ثابت و پایدار بدار.