گردن گذاشتن بر قدرت ایران

او در یک گفت‌وگو تأکید کرد که خواستار مذاکره درباره برنامه هسته‌ای ایران است. این اظهارات با واکنش‌هایی روبه‌رو شد، اما نماینده ایران در سازمان ملل اعلام کرد که تهران هیچ نامه‌ای از سوی ترامپ دریافت نکرده است. با این‌ وجود، رسانه‌ها و تحلیلگران روابط ایران و آمریکا، بدون اطلاع از محتوای احتمالی این نامه، به بررسی آن پرداخته و واکنش‌های احتمالی ایران را تحلیل کرده‌اند.

**ترامپ و مذاکره با ایران

دولت مسعود پزشکیان در ایران با شعار تعامل و مذاکره برای لغو تحریم‌ها توانست رأی مردم را جلب کند. در ابتدا، رئیس‌جمهور ایران نیز صراحتاً بر تمایل به مذاکره مستقیم با آمریکا تأکید داشت. اما نگاه اشتباه واشینگتن مبنی بر اینکه ایران تحت فشار اقتصادی تسلیم خواهد شد، باعث شد رهبر انقلاب مذاکره را رد کرده و در نهایت، رئیس‌جمهور نیز در موضع اولیه خود بازنگری کرد. در همین راستا، ترامپ تحریم‌های جدیدی را علیه ایران امضا کرد که هدف آن به صفر رساندن صادرات نفت ایران و لغو برخی معافیت‌های تحریمی بود.  این در حالی است که فشار حداکثری نه‌تنها ایران را به پای میز مذاکره نکشاند، بلکه زمینه را برای مقاومت بیشتر در برابر خواسته‌های آمریکا فراهم کرد. اکنون، نامه اخیر ترامپ به ایران، بار دیگر بحث مذاکره را مطرح کرده است، اما برخلاف گذشته، این بار شرایط پیچیده‌تر شده و سطح بی‌اعتمادی میان دو کشور افزایش یافته است. اکنون و بعد از آزمودن روش‌های مختلف فشار بر ایران، ترامپ با نوشتن نامه، به شکل غیر مستقیم بر قدرت ایران گردن گذاشته است.

*واکنش‌ها

درخواست ترامپ برای مذاکره درباره پرونده هسته‌ای ایران، واکنش‌های گسترده‌ای در داخل و خارج از کشور برانگیخته است. خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت: «تمرکز این نامه بر برنامه هسته‌ای به‌سرعت در حال پیشرفت ایران است». رویترز نیز گزارش داد: «ترامپ می‌گوید که می‌خواهد درباره توافق هسته‌ای با ایران مذاکره کند و در نامه‌ای که ارسال کرده، پیشنهاد گفت‌وگو را مطرح کرده است. غرب نگران است که ایران به‌سرعت به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای نزدیک شود». خبرگزاری آمریکایی آکسیوس این اقدام ترامپ را «اولین تعامل مهم بین آمریکا و ایران از زمان روی کار آمدن دولت جدید در تهران» توصیف کرد و به تجربه مشابه باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، اشاره کرد: «در سال ۲۰۰۹، اوباما نامه‌ای به رهبر ایران ارسال کرد و پیشنهاد مذاکره درباره توافق هسته‌ای را مطرح ساخت». در داخل ایران نیز این موضوع مورد بحث قرار گرفته است. فضائلی، عضو دفتر مقام رهبری و روزنامه کیهان، در یادداشت‌هایی، مذاکره با آمریکا را به صلاح ندانسته و درباره آن هشدار داده‌اند. در این میان، وزیر امور خارجه ایران در نشست اضطراری وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در ریاض، اظهاراتی داشت که برخی آن را واکنشی غیرمستقیم به اظهارات ترامپ تلقی کردند. عراقچی، بدون اشاره مستقیم به نامه ترامپ، تأکید کرد: «برنامه هسته‌ای ایران از طریق عملیات نظامی قابل نابودی نیست». او افزود: «تأسیسات هسته‌ای ایران در نقاط مختلف کشور پراکنده و کاملاً محافظت‌شده‌اند و مطمئن هستیم که نمی‌توان آن‌ها را نابود کرد». از سوی دیگر، رئیس شورای ملی ایرانیان آمریکا، درباره این نامه اظهار داشت: «درخواست شخصی رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند تأثیرگذار باشد، اما تنها در صورتی که با لحن مناسبی مطرح شده و همراه با اقداماتی باشد که نشان دهد او آماده و قادر به مذاکره واقعی است». واکنش جالب در اینجا نگاه قطر به حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است. محمد بن عبدالرحمان آل ثانی وزیر امور خارجه قطر هشدار داد در صورت بمباران تاسیسات اتمی بوشهر، احتمال دارد آب‌های خلیج فارس آلوده شود و با توجه به اینکه کشورهای عرب آب‌شان را با آب شرین‌کن از خلیج فارس و دریای عمان تامین می‌کنند، کشورهای عربی از جمله قطر نه آب خواهند داشت، نه ماهی و نه چیزهای دیگر. بررسی سیاست‌های اخیر دولت آمریکا نشان می‌دهد که واشینگتن همچنان به اشتباه محاسباتی خود درباره ایران ادامه می‌دهد. دونالد ترامپ باید بپذیرد که تهران «بیدی نیست که با این بادها بلرزد»، به‌ویژه اگر نامه او حاوی تهدیدی علیه توان هسته‌ای ایران باشد. برخی تحلیلگران بر این باورند که در صورت علنی شدن تهدیدات احتمالی آمریکا، ایران ممکن است واکنش‌های سخت‌تری در منطقه داشته باشد و حتی دکترین هسته‌ای خود را بازنگری کند.