تکرارتلخ اجبار والدین به تمیزکردن مدرسه

غیر از این دو مورد که رسانه‌ای شدند، در گزارش میدانی «آرمان ملی» از برخی مدارس در تهران، مشخص شد که این اقدام تنها مربوط به این دو مورد نبوده است. در دو مدرسه که دولتی هم بودند، مسئولان از والدین دانش‌آموزان خواستند که به خاطر سلامت خود دانش‌آموزان هم که شده است، کلاس‌ها را تمیز کنید. در یک مدرسه پسرانه در سطح تهران، والدین به دلیل اینکه نگران سلامتی فرزندان خود بودند، با خریدن وسایل شست و شو، خود اقدام به تمیزکردن کلاس و در و پنجره‌ها نمودند. این درحالی است که طبق گفته خود دانش‌آموزان، برخی کلاس‌ها بسیار کثیف و پر از زباله‌های دانش‌آموزان بوده است، که خود آنها گاهی کلاس‌ها را تمیز می‌کردند.

مهرماه امسال بود که مادر دختری در شهرقدس، به دلیل اینکه توان پرداخت هزینه کامل ثبت نام فرزندش را نداشت، مجبور به تمیزکردن مدرسه شد. در نهایت اعلام شد که مدیر آن مدرسه استعفا داده است. روز دوشنبه سوم دی ماه، ولی دانش‌آموز مربوطه در گفت‌وگو با ایرنا در توضیح ماجرا گفت: چندی پیش در تماس تلفنی که از سوی مدرسه داشتم به من اطلاع دادند که دخترم حالش خوب نیست و در مدرسه پس از حالت تهوع شدید، استفراغ داشته است.

مادر این دانش‌آموز که نامش برای ایرنا محرز است، در ادامه گفته بود: من که برای رسیدگی به حال دخترم با نگرانی و فوریت خودم را به مدرسه رساندم، در مواجهه با معاون مدرسه متوجه شدم که باید خودم اقدام به نظافت محل استفراغ نمایم و با تصور اینکه این وضعیت ناشی از حال ناخوش دختر خودم بوده است، درخواست آب و دستمال برای تمیزکاری داشتم.

این ولی دانش‌آموز با بیان اینکه دخترم در مدرسه دولتی در ناحیه تبادکان مشهد مشغول تحصیل است، بیان کرد: در کمال ناباوری اولیای مدرسه به من اعلام کردند که دستمال کاغذی و دستمال پارچه‌ای برای تمیزکاری محل ندارند و باید به منزل برگردم و با خودم دستمال بیاورم اما به دلیل دور بودن منزل درخواست کردم هر طور شده پارچه‌ای پیدا کنند و همین شد که دستمال کوچکی در اختیارم گذاشتند تا اقدام به پاکسازی محل کنم.

وی ادامه داد: به دلیل اینکه یکی از پاهایم بر اثر تصادف دچار اذیت و درد است، ناچار شدم مسیر شیر آب تا محل نیازمند تمیزکاری را چندین بار طی کنم و این امر به شدت من را آزار داد اما نمی‌دانستم که این کار وظیفه من نیست.

اجبار والدین به نظافت غیر قانونی است

بعد از انتشار خبر، والدین این دانش‌آموز که مجبور به تمیزکردن بخشی از مدرسه شد، میکائیل باقری، مدیر کل آموزش و پرورش خراسان رضوی با بیان اینکه این مساله غیرقانونی است، گفت: این اقدام به هیچ وجه پذیرفته شده و قانونی نیست و در صورت بروز چنین شرایطی نه دانش‌آموز و نه ولی دانش‌آموز نباید موظف به نظافت محل شوند. حتی در صورت نداشتن نیروی خدماتی و سرایداری در یک مدرسه، مکلف کردن و اجبار والدین به نظافت مدرسه اقدامی غیر اخلاقی و غیرقانونی است.

وی با بیان اینکه با عاملان این وضعیت در مدرسه برخورد لازم انجام خواهد شد، افزود: کمبود نیروی خدمات و سرایداری در مدارس استان داریم اما به هیچ وجه این شرایط توجیهی برای ظهور و بروز رفتارهای خلاف‌شان والدین در مدارس نیست. کمبود نیروی خدمات و سرایدار در این استان پنج هزار نفر است.

اما اجبار والدین به نظافت مدرسه و کلاس، تنها به مشهد مربوط نمی‌شود. برخی مدارس دولتی تهران هم به دلیل اینکه در مدرسه نیروی خدمتگزار نداشتند، از والدین دانش‌آموزان درخواست کردند، به صورت داوطلبانه کلاس‌ها را تمیزکنند. در یکی از مدارس تهران، والدین ضمن امتناع از این مساله از مدیران خواستند که خود برای نظافت مدرسه چاره‌ای بیندیشند. برخی از این والدین به «آرمان‌ملی» گفتند: ما از ابتدای سال مجبور به پرداخت مبالغی به عنوان کمک به مدرسه می‌شویم. درحالی که قبل از دریافت هر کارنامه، تلویحا اشاره می‌کنند که باز هم مبلغی کمک کنید، حالا اگر به هر خواسته‌ای که مدرسه می‌خواهد، تن دهیم، دیگر مدیران مدرسه کاری انجام نمی‌دهند و همه کارها برعهده والدین است. هرچند مسئولان برخی مدارس دولتی مستقیما اشاره نمی‌کنند که مجبور به پرداخت این مبالغ هستید، اما وقتی برای گرفتن کارنامه یا ثبت نام می‌رویم، دستگاه پوز را می‌آورند و امسال این مبلغ از 500هزارتومان در زمان ثبت نام بوده است، تا حدود دو میلیون تومان. البته این تنها محدود به یکبار پرداخت نیست و برای برخی وسایل باز باید مبلغی دیگر پرداخت شود.

با مرام و منش ما سازگار نیست

ابراهیم سحرخیز، معاون سابق آموزش و پرورش درباره اجبار والدین به نظافت مدرسه به «آرمان‌ملی» گفت: این رفتار، اصلا ما در هرزمانی که بخواهیم آن را در نظر بگیریم، از قبل از انقلاب یا بعد از انقلاب، هم خلاف ‌شأن و عرف است و هم خلاف مقررات است. ما در مدارس شبانه روزی یا مدارس نمونه دولتی دانش‌آموزانی که از خوابگاه استفاده می‌کنند، آنجا هم حتی باز الزام قانونی نداریم، ولی جلب مشارکت خود دانش‌آموزان را داریم برای نظافت و مرتب و تمیز کردن خوابگاه، یا در تربیت معلم اوایل انقلاب من خودم دانشجو بودم، بله ما آن زمان به نوبت هم سرویس‌ها را می‌شستیم و تمیزکردن خوابگاه با خودمان بود.

سحرخیز با بیان اینکه حتی به صورت داوطلبانه هم نباید از والدین بخواهیم که مدرسه را نظافت کنند، افزود: حتی به صورت داوطلبانه هم ما نباید از اولیا بخواهیم. اگر هم بخواهیم باید طبق یک تقسیم بندی، به همه دانش‌آموزان غنی و کم توان بگوییم که همه با هم مشارکت کنید، نه اینکه صرفا یک فرد را به دلیل عدم توانایی مالی و به این شکل به اجبار در این شرایط قراردهیم. این اصلا تحقیر دانش‌آموز است. این با مرام و منش جمهوری اسلامی سازگار نیست که ما بیاییم و خانواده‌ای را مجبور کنیم، مدرسه را تمیزکنیم. من جای وزیر بودم، با مدیرخاطی به شدت برخورد می‌کردم. وقتی برخورد نشود، این حوادث تکرار می‌شود.

این مدیر سابق آموزش و پرورش با اشاره به اینکه نمی‌توانم قسم بخورم که در زمان ما چنین اتفاقی افتاده یا نیفتاده است، در ادامه گفت: من خودم مدیرکل آموزش و پرورش یک استان بودم. یک زمانی سال 60، مدیر مدرسه ابتدایی بودم. ما در روستایی که 100تا دانش‌آموز داشتیم، کلاس‌هایمان هم مختلط بود. و یکی از روستاییان را برای نظافت مدرسه گمارده بودیم. دانش‌آموزان مبلغ کمی را هرکدام می‌دادند و با جمع آوری ماهانه‌ مبلغ حقوق این فرد پرداخت می‌شد. زیرا آموزش و پرورش نیروی خدماتی به ما نمی‌داد و ما به این ترفند مشکل مدرسه را حل کردیم. آموزش و پرورش از این مساله در تنگناست، اما این کج سلیقگی مدیر است، مثلا مدیر می‌تواند بگوید یک نفر در هفته یا در یک بازه زمانی بیاید و او مدرسه را نظافت کند.

سحرخیز با بیان اینکه ما به مدارس دولتی بی‌توجهی می‌کنیم، بیان کرد: البته ما منظورمان مدارس عادی دولتی است. وگرنه مدرسه دولتی تیزهوشان، نمونه دولتی، هیات امنایی‌ها، مدارس شاهد که وضعشان هم خیلی خوب است، آنها اصلا مشکل نیروی خدمتگزار ندارند. زیرا اصلا قبل از اینکه مدرسه دایر شود، رئیس آموزش و پرورش موظف است، طبق قانون نانوشته به آنها بهترین مدیر، نیروی خدماتی و مشاوران را بدهد. این هنوز هم به قوت خود باقی است و زمان ما هم به همین شکل بوده است. یعنی ما حریف نبودیم. می‌توانید مگر در مقابل اینها بایستید؟