قوه قضائیه و تقویت مددکاری

 تاملی بر سیاست‌گذاری‌های انجام شده در کشور نشان می‌دهد که بیش‌ترین سیاست‌گذاری‌های مرتبط با مددکاری اجتماعی در حوزه‌های قضائی است. ظرفیت‌های مختلفی در قوه قضائیه برای بهره‌مندی از دانش و مهارت‌های مددکاران اجتماعی پیش‌بینی و‌ مصوب شده است که انتظار می‌رود حوزه آموزش قوه قضائیه برای آموزش قضات در این زمینه اهتمام ویژه‌تری داشته باشد و حوزه منابع انسانی هم برای تقویت ساختار مددکاری اجتماعی بیش از پیش تلاش کنند تا قوانین خوب در اجرا هم خود را نشان دهند. نقش مددکاران اجتماعی در میانجی‌گری موضوع آیین دادرسی کیفری و آیین‌نامه اجرایی آن، نقش مددکاران اجتماعی در تشکیل پرونده شخصیت موضوع آیین دادرسی کیفری ‌و دستورالعمل تشکیل این پرونده و لزوم ایجاد واحد مددکاری اجتماعی در تمامی مراکز قضائی در سراسر کشور، نقش مددکاران اجتماعی در مجازات‌های جایگزین حبس، نقش مددکاران اجتماعی در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب سال ۹۹‌ و آیین‌نامه اجرایی ماده شش همین قانون مصوب سال ۱۴۰۰، نقش مددکاران اجتماعی در قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب سال ۱۳۹۲ و آیین‌نامه‌های اجرایی آن، نقش مددکاران اجتماعی در کاهش طلاق در همکاری با سامانه مسیر قوه قضائیه، نقش مددکاران اجتماعی در سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و ‌تربیتی، کانون اصلاح و تربیت و مراکز مراقبت پس از خروج از زندان‌ها (طبق آیین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها)، قانون حمایت خانواده، آیین‌نامه اورژانس اجتماعی، آیین‌نامه ساماندهی کودکان خیابانی، قانون مبارزه با مواد مخدر و روانگردان‌ها، دستورالعمل تعامل سازمان‌های مردم نهاد و تشکل‌های غیردولتی با قوه قضائیه و... از جمله فرصت‌های قانونی است که برای استفاده از ظرفیت مددکاران اجتماعی در قوانین و اسناد مختلف پیش‌بینی شده است. به‌رغم این همه ظرفیت‌های قانونی و قوانین متعدد دیگر که به دلیل پرهیز از طولانی شدن یادداشت از ذکر نام همه قوانین مرتبط پرهیز می‌شود. ضمن سپاس از تلاش‌های انجام شده که به نسبت قبل بهتر شده است ولی انتظار می‌رود که در قوه قضائیه نگاه ویژه‌تری به تقویت ساختار و جایگاه مددکاری اجتماعی توسط رئیس محترم قوه قضائیه صورت گیرد و در ابتدا حداقل گزارشی از چگونگی اجرای همین قوانین مورد اشاره تهیه کرده و ضمن شناسایی نقاط قوت و ضعف برای ارتقا و بهبود جایگاه مددکاری اجتماعی در قوه قضائیه دستورات لازم را صادر کند. انجمن مددکاران اجتماعی ایران در این زمینه آمادگی خود را برای هر نوع همکاری اعلام می‌دارد.

*​سیدحسن موسوی‌چلک

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران