آغاز برای تحول در حوزه رمزپول‌ها

هرچند بانک مرکزی ایران اخیراً تلاش‌هایی برای ساماندهی بازار رمز پول‌ها انجام داده است، اما با این حال، عدم وجود قوانین شفاف و اهرم‌های اجرایی قوی، باعث شده است که این بازار به صورت غیررسمی و بدون نظارت کافی فعالیت کند. کارشناسان معتقدند، این وضعیت نه تنها ریسک‌های مالی را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند به بروز مشکلات امنیتی و قانونی نیز منجر شود.

چالش‌ بزرگ

به گزارش «آرمان ملی»، فرزین بیهقی کارشناس حوزه رمزارزها در این باره گفت: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در زمینه رمز پول‌ها، عدم وجود چارچوب‌های قانونی مشخص در کشور است، قوانین موجود به اندازه کافی جامع و کارآمد نیستند و این امر باعث سردرگمی سرمایه‌گذاران و فعالان این حوزه شده است. همچنین، عدم هماهنگی بین نهادهای مختلف دولتی و عدم وجود یک نهاد ناظر واحد، مشکلات بیشتری را به وجود آورده است. او افزود: بانک مرکزی ایران در تلاش است تا با تدوین سیاست‌های مناسب، از ورود رمز پول‌ها به نظام مالی کشور جلوگیری کند، اما این سیاست‌ها به دلیل عدم شفافیت و عدم وجود زیرساخت‌های لازم، نتوانسته‌اند به خوبی اجرا شوند، در نتیجه، بسیاری از افراد به استفاده از رمز پول‌ها در بازارهای غیررسمی روی آورده‌اند. این کارشناس ادامه داد: برای پیشرفت در زمینه رمز پول‌ها در ایران، نیاز به تدوین قوانین جامع و کارآمد و ایجاد اهرم‌های اجرایی قوی وجود دارد و همکاری بین نهادهای مختلف و ایجاد یک نهاد ناظر واحد می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند، در غیر این صورت، ایران ممکن است از فرصت‌های اقتصادی ناشی از رمز پول‌ها محروم بماند و ریسک‌های مالی و قانونی بیشتری را تجربه کند.

نوسان شدید رمزپول‌ها

او درباره چالش‌های موجود در این حوزه گفت: حضور در بازار رمز پول‌ها به دلیل نوسانات شدید و غیرقابل پیش‌بینی، برای عموم مردم توصیه نمی‌شود، چراکه بازار رمز پول‌ها به شدت نوسان دارد و قیمت‌ها می‌توانند در مدت زمان کوتاهی تغییرات زیادی را تجربه کنند، این موضوع می‌تواند منجر به ضررهای مالی قابل توجهی شود، از طرف دیگر بسیاری از رمز پول‌ها و پروژه‌های مرتبط با آن‌ها در حال حاضر اطلاعات کافی و شفافی وجود ندارند، از این رو فعالیت در این بخش احتمالاً ریسک‌های زیادی را به همراه خواهد داشت. او اطلاع‌رسانی و فرهنگسازی در این زمینه را ضروری ذکر و بیان کرد: سرمایه‌گذاری در رمز پول‌ها نیازمند دانش و آگاهی کافی در زمینه تحلیل بازار، تکنولوژی بلاک‌چین و روندهای اقتصادی است. برای افرادی که تجربه و دانش کافی ندارند، این بازار می‌تواند خطرناک باشد. این امر در کشورهایی که قوانین و مقررات مشخصی برای رمز پول‌ها وجود ندارد، مانند ایران، می‌تواند منجر به مشکلات قانونی برای سرمایه‌گذاران شود.

حضور در بازار رمزپول

بیهقی توضیح داد: اگر فردی تصمیم به سرمایه‌گذاری در رمز پول‌ها دارد، بهتر است فقط بخشی از سرمایه خود را به این بازار اختصاص دهد و از تنوع در سبد سرمایه‌گذاری خود اطمینان حاصل کند. به طور کلی، اگرچه بازار رمز پول‌ها می‌تواند فرصت‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری ارائه دهد، اما به دلیل ریسک‌های بالا و نوسانات شدید، توصیه می‌شود که افراد با احتیاط و با اطلاعات کافی وارد این بازار شوند. او درباره مزیت‌های رمزپول‌ها در حال حاضر گفت: رمز پول‌ها به هیچ نهاد مرکزی وابسته نیستند که این موضوع به کاربران این امکان را می‌دهد تا کنترل بیشتری بر دارایی‌های خود داشته باشند. همچنین بسیاری از رمز پول‌ها تراکنش‌ها را به سرعت و با هزینه‌های پایین انجام می‌دهند. این ویژگی به ویژه در مقایسه با سیستم‌های بانکی سنتی قابل توجه است. به علاوه، فناوری بلاک‌چین که بسیاری از رمز پول‌ها بر اساس آن عمل می‌کنند، امنیت بالایی را ارائه می‌دهد. اطلاعات در بلاک‌چین به صورت غیرقابل تغییر و شفاف ثبت می‌شود، همچنین رمز پول‌ها به راحتی در دسترس افراد در سرتاسر جهان هستند و می‌توانند به عنوان یک روش پرداخت در کشورهایی که سیستم بانکی ضعیفی دارند، مورد استفاده قرار گیرند. البته این امر در ایران با توجه به تحریم‌ها شرایط متفاوتی را دارد، اما در مجموع بازار رمز پول‌ها به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که در پروژه‌های مختلف و نوآورانه سرمایه‌گذاری کنند و از تنوع بیشتری نسبت به بازارهای سنتی برخوردار شوند. بیهقی معتقد است: با توجه به روند رو به رشد پذیرش رمز پول‌ها در سطح جهانی، این بازار پتانسیل بالایی برای رشد و توسعه دارد. این مزایا باعث شده‌اند که رمز پول‌ها به عنوان یک گزینه جذاب برای سرمایه‌گذاری و انجام تراکنش‌ها در نظر گرفته شوند. با این حال، باید به ریسک‌ها و چالش‌های مرتبط با آنها نیز توجه داشت. دولت باید به تشویق نوآوری و توسعه فناوری‌های مرتبط با بلاک‌چین و رمزپول‌ها بپردازد. این امر می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و ایجاد اشتغال در این حوزه کمک کند. همکاری بین نهادهای مختلف دولتی، دانشگاه‌ها و بخش خصوصی می‌تواند به تدوین سیاست‌های موثر و کارآمد در حوزه رمزپول‌ها کمک کند. همچنین ایجاد زیرساخت‌های فناوری مناسب برای پشتیبانی از فعالیت‌های مرتبط با رمزپول‌ها و بلاک‌چین ضروری به نظر می‌رسد، که البته باید از امنیت و کارایی بالایی داشته برخوردار باشد، در نهایت می‌توان گفت در صورت توجه دولت و تعامل مناسب با استارتاپ‌ها و بخش‌های خصوصی در این زمینه، ایران می‌تواند به یک بازار پویا و ایمن در حوزه رمزپول‌ها تبدیل شود و از فرصت‌های اقتصادی ناشی از این فناوری بهره‌برداری کند.

اقدامات بانک مرکزی

نوش‌آفرین مومن واقفی - معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی- روز گذشته با اشاره به پیچیدگی سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری ابعاد مختلف رمزدارایی‌ها در تمامی کشورهای دنیا گفت: در کشور ما نیز اقدامات متعددی در راستای تنظیم گری این حوزه از پنج سال گذشته مورد توجه قرار گرفته است. لیکن در تمامی اقدامات قبلی، آنچه بیش از هر چیز مورد نیاز بود بستر قانونی جهت معرفی دستگاه مسئول تنظیم‌گری و سیاست‌گذاری رمزپول‌‌ها به‌عنوان یکی از شقوق مهم رمزدارایی‌‌ها بوده است. مومن واقفی با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه تنظیم‌گری رمزپول‌ها گفت: در طول سنوات گذشته مجموعه نظام‌‌های تنظیم‌گر بخشی در کشور، با هدف مدیریت وضع موجود و با بهره گیری از ظرفیت‌‌های قانونی جاری خود نسبت به اتخاذ تصمیمات مقتضی در راستای شفاف‌سازی فضای مبادلات رمزپول‌ها اقدام نموده‌اند. در همین رابطه و پیش از تصویب قانون بانک مرکزی نیز، با توجه به اثرات گسترده پولی و ارزی حوزه رمزپول‌ها و مبادلات آنها در کشور، اقدامات گسترده‌ای از سوی این بانک انجام شده که از آن جمله می‌توان به طراحی کارگروه‌های مطالعاتی و ظرفیت‌شناسی رمزدارایی‌ها، تبیین اثرات شقوق مختلف رمزدارایی بر اقتصاد کشور، تدوین مجموعه لوایح پیشنهادی جهت تهیه قوانین مرتبط با تنظیم‌گری رمزدارایی‌‌ها در کشور، تشکیل کارگروه بین دستگاهی ساماندهی بازار مبادلات رمزپول‌ها و سایر اقدامات تکمیلی مربوطه اشاره کرد. معاون فناوری‌های نوین افزود: با توجه به اینکه در فضای مبادلات رمزپول بازیگران اصلی، کارگزاران رمزپول هستند، و با توجه به مفاد ماده ۵۹ قانون بانک مرکزی، تدوین چارچوب فعالیت در این رابطه مطابق قانون بر عهده بانک مرکزی بوده و فعالین این حوزه ضمن الزام به رعایت دقیق کلیه مقررات اعلامی بانک مرکزی، جهت فعالیت نیازمند اخذ مجوزهای لازم از این بانک خواهند بود. مومن واقفی با اشاره به اهمیت حفاظت از دارایی‌های عمومی توسط نهاد سیاستگذار تاکید کرد: با هدف صیانت از دارایی‌های عمومی، کارگزار رمزپول، موظف است از خدمات موجودیت‌های نهاد امین دارای مجوز از بانک مرکزی استفاده کند یا همزمان با اخذ مجوز کارگزار رمزپول، نسبت به اخذ مجوز نهاد امین نیز از بانک مرکزی اقدام کند.

هوشمندسازی اقتصاد

عضو هیات عامل بانک مرکزی از اهمیت این فناوری به عنوان موتور محرک هوشمند سازی اقتصاد دیجیتال یاد کرد و گفت: با توجه به اینکه فناوری دفتر کل توزیع شده و ظرفیت‌های بالای قراردادهای هوشمند مبتنی بر این فناوری، موتور محرک هوشمند سازی اقتصاد دیجیتال است، مسیر انتشار انواع توکن معاملاتی توسط فعالین در داخل کشور با همکاری وزارت اقتصاد تبیین شده است. وی تصریح کرد: بر این اساس، بانک مرکزی ضمن ابلاغ مجموعه مقررات لازم در خصوص انتشار توکن با پشتوانه طلا و فلزات گرانبها، پس از اخذ تایید از هیات عالی، مسیر انتشار انواع توکن معاملاتی با سایر پشتوانه‌ها از طریق محیط‌‌های آزمون تنظیم‌گری مورد تایید بانک مرکزی را نیز شفاف نموده است. مومن واقفی یادآور شد: درخصوص انتشار انواع توکن دارایی، مسئولیت تدوین مجموعه مقررات لازم با سازمان بورس اوراق بهادار بوده و در چارچوب قوانین، هماهنگی‌های لازم از سوی بانک مرکزی با وزارت امور اقتصادی و دارایی و سایر ذی‌نفعان انجام خواهد شد. معاون فناوری‌های نوین با اشاره مخاطرات خرید و فروش رمزپول‌ها گفت: نگهداری، خرید و فروش غالب رمزپول‌ها، متضمن پذیرش درجه بالایی از مخاطره و ریسک بازار است، چراکه قیمت این نوع از رمزدارایی در بازارهای جهانی معمولا با نوسان شدید همراه بوده و سازوکار قطعی برای مدیریت ریسک‌های مترتبه وجود ندارد. علاوه بر این، در حال حاضر نگهداری، خرید و فروش رمزپول، با ریسک‌های متنوعی از جمله ریسک مسدود شدن یا نشانگذاری کیف رمزپول کاربران و در نتیجه، از دست رفتن یا از دسترس خارج شدن سرمایه آنان نیز روبه‌رو است.

حضور در بازار رمزپول‌ها

مومن واقفی افزود: با توجه به مخاطرات پیش گفته، بانک مرکزی فعالیت در حوزه رمزپول را برای عموم مردم توصیه نمی‌کند و کارگزاران رمز پول و نهادهای امین موظف هستند در راستای حمایت از حقوق مردم، از آگاهی کامل کاربران نسبت به مخاطرات و ریسک‌های هرگونه مبادله، نگهداری و به کارگیری انواع رمزدارایی‌‌ها اطمینان حاصل نموده و عدم حمایت و ضمانت بانک مرکزی و نظام بانکی را متذکر گردند. عضو هیات عامل بانک مرکزی رویکرد بانک مرکزی در تدوین این چارچوب را کاملا توسعه محور خواند و گفت: بانک مرکزی در کنار ایفای وظایف قانونی در خصوص تنظیم‌گری فعال، انتشار و عرضه اولیه انواع رمزپول در داخل کشور را از طریق محیط آزمون تنظیم‌گری مورد تایید بانک مرکزی مجاز شمرده است. معاون فناوری‌های نوین در پایان خاطرنشان کرد: هدف غایی بهره‌گیری از ظرفیت‌های بالقوه رمزدارایی‌ها است و در همین راستا سند ارائه شده، به عنوان اولین گام صرفا چارچوب و سیاست‌های کلان در حوزه رمز پول‌ها را در بر دارد و تدوین کلیه دستورالعمل‌ها و الزامات برای جاری سازی مفاد این سند با همکاری و تعامل با وزارت اقتصاد و سایر ذی‌نفعان انجام خواهد پذیرفت.