واردات کلید خروج بازار خودرو از بحران

برخی از اعضای کمیسیون صنایع مجلس اعلام کرده‌اند که از این افزایش قیمت خبر نداشتند و به نوعی این اقدام را غیرمنتظره می‌دانند. گروهی نیز بر این باور هستند تنها راه‌حل مبارزه با این صنعت ناکارآمد واردات خودرو در مدل‌های مختلف است تا به تدریج بازار خودرو را از انحصار خارج کرده و به تعادل برسد. این اقدامات نه تنها به نفع مصرف‌کنندگان خواهد بود، بلکه به بهبود وضعیت اقتصادی کشور نیز کمک می‌کند.

واردات؛ گزینه نجات؟

به گزارش «آرمان ملی»، بازار خودرو همواره با چالش‌های زیادی مواجه است، افزایش قیمت گاه و بیگاه آن با بهانه ضررده بودن در راستای اِعمال تحریم‌ها، کمبود عرضه و تقاضای بالا، کیفیت نامطلوب محصولات و روش‌های فروش با رنگ و بوی قوی رانت و... باعث شده مصرف‌کنندگان با مشکلات جدی روبه‌رو شوند، به عقیده کارشناسان در این شرایط، واردات خودرو به عنوان یک گزینه جدی برای متعادل کردن بازار مطرح شده است. به گفته این افراد واردات خودرو می‌تواند به افزایش رقابت در بازار کمک کند. با ورود برندهای جدید و مدل‌های متنوع، مصرف‌کنندگان گزینه‌های بیشتری برای انتخاب خواهند داشت که این امر می‌تواند به کاهش قیمت‌ها منجر شود، بدیهی است واردات خودرو به بازار این امکان را می‌دهد که مصرف‌کنندگان از محصولات با کیفیت و تکنولوژی‌های روز دنیا بهره‌مند شوند و به این شکل علاوه بر تنوع در سبد عرضه بازار خودرو، تولیدکنندگان داخلی نیز دیگر دراندیشه تولید به هر طریق و... را از سر دور می‌کنند و تلاش می‌کنند تا برای حفظ بازار به تولیدات بهتری بیندیشند و این موضوع می‌تواند به بهبود کیفیت خودروهای داخلی نیز کمک کند. بر اساس این گزارش، با افزایش عرضه خودرو در بازار، قیمت‌ها به طور طبیعی کاهش خواهد یافت و این امر به نفع مصرف‌کنندگان خواهد بود و می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی خانواده‌ها کمک کند.

چالش‌ها و موانع

با وجود مزایای واردات خودرو، چالش‌هایی نیز وجود دارد، برخی از کارشناسان بر این باورند که واردات باید به صورت کنترل شده انجام شود تا از ایجاد مشکلات جدید جلوگیری شود. همچنین، نیاز به زیرساخت‌های مناسب برای واردات و توزیع خودروها وجود دارد، اما در عین حال بر اساس تجربه کشورهای دیگر، واردات خودرو به عنوان یک گزینه برای متعادل‌سازی بازار خودرو در ایران نیز موفق خواهد بود و می‌تواند به کاهش قیمت‌ها و افزایش تنوع محصولات منجر شود، اما قطعاً برای دستیابی به نتایج مطلوب، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت صحیح این فرآیند وجود دارد.

ادعاهای خودروسازان

موضوع زیان‌دهی خودروسازان داخلی و همزمان تسلط آن‌ها بر بازار خودرو، یکی از مسائل پیچیده‌ای است که در حال حاضر در کشور مطرح است. دو خودروساز بزرگ داخلی به طور مکرر اعلام کرده‌اند که با زیان‌های قابل توجهی مواجه هستند. این در حالی است که این شرکت‌ها بالغ بر هشتاد درصد بازار خودرو را در اختیار دارند. این تناقض به وضوح نشان‌دهنده چالش‌های جدی در صنعت خودروسازی ایران است. خودروسازان هزینه‌های بالای تولید را یکی از عوامل زیاندهی خود اعلام می‌کنند، در حالی که به گفته خود خودروسازان، با اِعمال تحریم‌ها و بومی شدن ساخت قطعات، ارزبری پیشین برای تولید بسیار کاهش یافته و به این ترتیب تنها هزینه مضاعفی بر آنها تحمیل نمی‌شود، اما این گروه همچنان با تکیه بر رانت‌ها بر ضرورت افزایش قیمت خودروهای بی‌کیفیت تولید داخل تاکید دارند. اما به نظر می‌رسد راه درمان این صنعت فقط واردات خودرو، چه خودروهای معمولی و چه لوکس است که می‌تواند به عنوان یک راهکار برای بهبود شرایط بازار و افزایش رقابت مطرح شود.

فاصله با استانداردهای جهانی

گسترش نارضایتی‌های از افزایش قیمت خودرو در حالی صورت گرفت که به گفته بسیاری از مسئولان و کارشناسان سطوح مختلف، صنعت خودرو در کشور از استانداردهای جهانی فاصله بسیار دارد و محصولات تولیدشده از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند، از طرفی دو شرکت بزرگ خودروساز کشور همچنان بخش بزرگی از بازار را در اختیار تام خود دارد ولی همچنان بر طبل غیراقتصادی بودن این بازار و نیز زیان ده بودن آن می‌کوبند. صاحب‌نظران، تنها گزینه و راه‌حل عاجل برای نجات این صنعت زیان‌ده برای تولیدکننده و مصرف کننده را واردات خودرو اعم از نو و کارکرده و یا لوکس می‌دانند تا از تارهای عنکبوت آن بر پیکره این صنعت راه نجاتی یافته شود.

واردات خودروهای لوکس؟

روح‌ا... عباس‌پور، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس از تعهد دو خودروساز دولتی کشور بر افزایش تولید خبر داد و گفت: ایران خودرو و سایپا اظهار می‌کردند نزدیک به دو سال است قیمت‌‌های آنها افزایش پیدا نکرده و این در حالی است که ۸۰ درصد بازار در اختیار این دو شرکت است، در پی این اعتراض شورای رقابت مجوز افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت را به آنها داده است و در همین حال مجلسی‌ها بر تقویت واردات تاکید دارند و بر این باور هستند که قیمت بالا و کیفیت پایین دو چالش صنعت خودروی کشور است، به همین دلیل در بودجه سال ۱۴۰۲ خواهان واردات خودروهای نو و کارکرده شدند تا این سیاست تاثیرات خود را بر قیمت و کیفیت خودروهای داخلی بگذارد و یک فضای رقابتی در بازار خودروی کشور ایجاد شود. وی افزود: افزایش قیمت بنا بر درخواست تولیدکنندگان رقم خورد و حالا خودروسازان متعهد شده‌اند تولید خود را افزایش دهند، وزیر صمت هم به تازگی در نشستی که با اعضای کمیسیون صنایع مجلس داشتند از لزوم افزایش تولید گفتند. سخنگوی کمیسیون صنایع درباره احتمال زیان‌ده بودن این دو خودروساز گفت: سایپا در گزارش خود از سوددهی ۲۰۰۰میلیاردی خبر داده بود و خبری از زیان‌دهی نبود.

آزادسازی قیمت

عباس‌پور تصریح کرد: تنها راه تنظیم بازار خودرو افزایش واردات و در همین حال آزادسازی قیمت‌گذاری خودرو است تا خودروسازان بتوانند سود خود را از حاشیه بازار کسب کنند اگر این اتفاق بیفتد تقاضا برای خودرو به عنوان کالایی سرمایه‌ای کاهش پیدا می‌کند، اکنون خودروسازان می‌گویند وقتی مواد اولیه را با قیمت‌های بازار آزاد تهیه می‌کنند نباید محصول خود را با قیمت دستوری بفروشند. وی خاطرنشان کرد: مجلس در مورد واردات خودروهای دست دوم قانون تصویب کرده و دولت لایحه آورده که خودروهای تا پنج سال کار کرده وارد شود، مجلس همچنین با واردات خودروهای لوکس موافق است.

صنعت خودرو، سیاسی است

بابک صدرایی کارشناس صنعت خودرو، درباره‌ لزوم تغییر سیستم توزیع خودرو بیان کرد: ما الان یک بازار درگیر رکود داریم که تحت تأثیر عوامل اقتصادی و سیاسی قرار دارد. اگر در کوتاه‌مدت خودروساز سامانه توزیع را اصلاح کنند، افزایش قیمت‌ها اثر مثبت دارد، اما اگر توزیع اصلاح نشود و توان تولید هم کم شود، بازار به سمت افزایش قیمت حرکت می‌کند. افزایش قیمت‌ها بین ۱۰ تا ۱۵ درصد در بازار آزاد اعمال خواهد شد. این کارشناس خودرو در رابطه با عدم توان دولت مبنی بر جلوگیری از تداوم زیان خودروسازان و اصلاح ساختار آنها اظهار داشت: صنعت خودرو در ایران یک صنعت سیاسی است. جمع کردن صنعت خودرو‌سازی نتایج سیاسی به دنبال دارد و هیچ دولتی نمی‌تواند خودروسازی دولتی را جمع کند. اشتغال و صنایع وابسته و ارزش افزوده را درگیر زیان می‌کند. ما، چون خودرو را مانند بنزین با یک سیستم غلط توزیع کردیم، هر روز اصلاح آن سخت‌تر می‌شود. خودرو نباید دستوری توزیع می‌شد. خودرو باید در بازار رقابتی به اندازه کافی فراهم شود تا مردم قیمت آن را تعیین کنند. چون سیستم رقابتی برای توزیع خودرو وجود نداشته، وضعیت ما همین است.