بررسی دغدغه‌های امنیتی ایران و عراق

 وزارت خارجه به وزیری عراقچی توانسته است با کشورهای مختلف منطقه وارد گفت‌وگو شود و هدف او البته کاهش تنش در منطقه و ایجاد زمینه برای صلح است. مساله هم تنها به جنگ اسرائیل و محور مقاومت خلاصه نمی‌شود. ایران با کشورهای همسایه زمینه‌های زیادی برای همکاری دارد و در دیدارهای عراقچی با وزرای خارجه کشورهای مختلف منطقه در ارتباط با این مورد و حتی مواردی که موجب دل‌نگرانی‌های امنیتی دو طرف است، بحث و گفت‌وگو صورت گرفته است. مذاکرات عراقچی در پاکستان و البته عراق رنگ و بوی امنیتی داشت و طرفین کوشیدند دغدغه‌های یکدیگر را در این مذاکرات در نظر گیرند. ایران و عراق در ارتباط با دغدغه‌های امنیتی ایران نسبت به برخی گروهک‌های تروریستی در منطقه توافقنامه امنیتی امضا کرده‌اند و در سفر پزشکیان به عراق و خصوصا اقلیم کردستان بر اجرای آن توافقنامه که بخشی از آن مربوط به دور نگاه داشتن گروه‌های تروریستی از مرزهای ایران است تاکید کردند. 

مشاور امنیت ملی عراق در ایران

 طی روزهای گذشته اخباری از سفر مشاور امنیت ملی عراق به ایران و دیدار او با مقامات مختلف کشورمان هم رسانه‌ای شد. این سفر و دیدار او با مقامات ایرانی را می‌توان از چند زاویه مورد بررسی قرار داد. اول مسائل عمومی مربط به توافقنامه‌های امنیتی که در روزهای گذشته رسانه‌ها نوشتند که شخص مسعود پزشکیان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به صورت جدی پیگیر اجرای آن است و مساله بعدی اما مربوط به حضور نیروهای آمریکایی در عراق است که هم مجلس عراق و هم ایران خواستار خروج آنها از عراق هستند و با توجه به در قدرت قرار گرفتن ترامپ به نظر می‌رسد این امکان وجود دارد که رئیس‌جمهور منتخب آمریکا نیز به خاطر کاهش هزینه‌های نظامی آمریکا از خروج از عراق استقبال کند. در اینجا ممکن است خلأهایی از منظر امنیتی به وجود ‌آید و برخی گروه‌های تروریستی بخواهند مجددا در عراق فعالیت کنند. از این رو همکاری نظامی ایران و عراق می‌تواند به نفع هر دو کشور برای روی کار نیامدن مجدد تروریست‌ها در عراق باشد. موضوع دیگری که احتمالا مورد بحث در دیدار مشاور امنیت ملی عراق و مقامات نظامی ایران قرارگرفته است، مساله استفاده اسرائیل از مسیر هوایی عراق به منظور بمباران در ایران است. البته تهران هم از این مسیر به منظور پاسخ موشکی به اسرائیل استفاده کرده است اما آنچه مورد اعتراض عراقی‌ها به صورت رسمی قرار گرفته ورود هواپیماهای اسرائیلی به عراق است که نماینده عراق در سازمان ملل اعتراض رسمی را در این ارتباط به شورای امنیت ارسال کرده است. تمامی این موارد البته حدس و تحلیل است و هنوز روشن نیست که مقامات ایران و عراق در مورد کدام یک از این موارد در این سفر به گفت‌وگو پرداخته‌اند. 

یک تحلیل متفاوت

رسانه‌ها در مورد دیدار مشاور امنیت ملی عراق نوشتند. مشاور امنیت ملی این کشور در سفر به تهران با مقامات ایرانی از جمله وزیر خارجه، دبیر شورای عالی امنیت ملی و فرمانده سپاه پاسداران ایران دیدار و گفت‌وگو کرد. «فارس» در ارتباط با این دیدارها تاکید کرد: «قاسم الاعرجی» که در رأس یک هیأت امنیتی به تهران سفر کرده است، با «علی‌اکبر احمدیان» دبیر شورای‌عالی امنیت ملی دیدار کرد. در این سفر کمیته عالی امنیتی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق به ریاست احمدیان نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و همتای عراقی قاسم الاعرجی، تشکیل شد و در مورد سوءاستفاده رژیم صهیونیستی و آمریکا از فضای عراق علیه جمهوری اسلامی ایران در تهاجم اخیر این رژیم به ایران گفت‌وگو شد. در این نشست ایران و عراق آخرین توافق امنیتی بین دو کشور را مورد بررسی قرار دادند و بر تسریع روند اجرای بند‌های توافق مذکور، به‌ویژه ممانعت از حضور و فعالیت تروریست‌ها در خارج از مرز‌های غربی ایران تأکید کردند. دو طرف توافق کردند با تکمیل و تعمیم توافقنامه امنیتی، سایر تهدیدات مشترک، از جمله تهدیدات نظامی و امنیّتی و اقتصادی را نیز پوشش دهند. مشاور امنیت ملی عراق درخصوص دیدار با اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس نیز اظهار کرد: ما بر لزوم گسترده نشدن دامنه درگیری در خاورمیانه و اهمیت همکاری جامعه جهانی برای دور کردن منطقه و جهان از خطرات و پیامدهای جنگ‌ها تاکید کردیم. البته برخی رسانه‌ها در این ارتباط نوشتند که ممکن است سفر مشاور امنیت ملی عراق به ایران همراه با پیامی از سوی آمریکایی‌ها در منطقه باشد که به نظر می‌رسد با توجه به اینکه این روزها تحولات قدرت در آمریکا در حال انجام است نهایتا این پیغام می‌تواند در مورد احتمال پاسخ تهران به حمله اسرائیل به ایران باشد. سوی دیگر ماجرا البته می‌تواند این باشد که با توجه به دست اندازی اسرائیل به آسمان عراق برای حمله به ایران، تهران به منظور حفظ امنیت خود سامانه‌های پدافندی خود را در اختیار عراق قرار دهد تا هم عراق از آسمان خود دفاع کند و هم اینکه دیگر شاهد دست اندازی اسرائیل از طریق آسمان عراق به ایران نباشیم.