سختیِ کار و حقوقِ ناچیز

حالا دیگر خودتان تصور کنید که مجبور به کارکردن در چنین محیطی باشید. اما همه کارکنان بیمارستان از سرویس خدمات گرفته تا پرستاران، هرروز با مسائلی درگیر هستند، که ما فقط از دور مشاهده می‌کنیم و هرگز آن را با گوشت و پوست خود لمس نکرده‌ایم.

در حالی که دکتر عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت از تعیین تکلیف پرداخت اضافه کاری پرستاران در روزهای آینده خبر می‌دهد، هرروز از تعداد پرستارانی که به قول دبیرکل خانه پرستار، یا در فکر مهاجرت و یا ترک شغل خودهستند، کمتر می‌شود.

 محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار، درباره مشکلات پرستاران به «آرمان ملی» گفت: مشکلات پرستاری بسیار زیاد است. سیاست‌های غلط مسئولان در حوزه سلامت در گذشته، باعث شده است که اکنون بیمارستان‌های ما خالی از پرستار شود. زیرا اولا نیرو جذب نکردند و آنها هم که جذب شدند، ماندگار نیستند. پرستاری جزو مشاغل سخت است و به طور کل کار در بیمارستان، مواجهه مکرر پرستاران با بیماران درحال احتضار و شیون و استرس و مرتبا با بیماری‌ای پرخطرمثل ایدز، هپاتیت و بیماری کرونا که شاهد بودیم متاسفانه پرستاران بسیاری را از دست دادیم.

دبیرکل خانه پرستار درباره مقایسه تسهیلات ویژه برای شغل پرستاری در جهان با ایران گفت: پرستاری، شغل منحصر به فردی است که در دنیا، به اینگونه مشاغل به شکلی ویژه نگاه می‌کنند. یعنی جذابیت ایجاد می‌کنند که وقتی فردی به این شغل پرخطر و پر استرس مشغول است، امتیازهایی را برایش در نظر می‌گیرند، از جمله بحث دریافتی‌های آنها است. در کانادا پرستار 5هزاردلار، در آمریکا و استرالیا 6هزاردلار در ماه حقوق دریافت می‌کنند. در حالی که در همین کشورها مثلا کارمند بانک آنها خیلی کمتر از این مبلغ را دریافت می‌کنند. درحال حاضر، حقوق ثابت یک پرستار در بخش دولتی، حدود 14میلیون تومان در ماه است، به دلار امروز فکر می‌کنم می‌شود حدود220دلار می‌شود. تازه این پرستاری که در کشور ما هست و حدود200 دلار دریافتی در ماه دارد، با مشکلات عدیده دیگری هم مواجه است. مانند اینکه در خارج از ایران به یک پرستار در بخش ویژه (آی.سی.یو) دو بیمار می‌دهند، درحالی که در ایران3تا و گاهی تا6بیمار می‌دهند. یا در بخش‌های عمومی معمولا یک پرستار در ایران حدود 15تا20بیمار را بایددر هر شیفت پرستاری کند، درحالی که استاندارد آن در دنیا5تا6نفر است.

سیاست‌های نادرست وزارت بهداشت در حوزه پرستاری

دبیرکل خانه پرستار معتقد است که با وجود سیاست‌های نادرست وزارت بهداشت در حوزه پرستاری، پرستاران راهی جز مهاجرت ندارند و آن عده‌ای هم که به هردلیلی مانده‌اند، به دنبال تغییر شغل خود هستند. او می‌گوید: مثلا در همین عمان که کشور همسایه است و از نظر فرهنگی هم به هم نزدیک هستیم، شاهد هستیم که پرستار می‌رود و در آنجا مبلغی ماهانه حدود 2هزاردلار دریافت می‌کند. یعنی 10برابر حقوق دریافتی ایران. حالا این مبلغ در کشورهای اروپایی و آمریکایی بیشتر هم می‌شود. عقل سلیم حکم می‌کند که فردی که این دانش و این تخصص را دارد، برود جایی که چندهزاردلار دریافتی دارد. طبیعی است که هرفردی باشد جایی که4هزاردلار دریافتی دارد را به 200 دلار ترجیح می‌دهد. ‌شان اجتماعی‌اش را رعایت می‌کنند و حرمت‌اش را نگه می‌دارند و امتیازات بسیار دیگری هم در کنارش دارد.

شریفی مقدم درباره کمبود نیروی پرستار در ایران افزود: در دنیا به ازای هر تخت 1.8پرستار باید داشته باشیم و با کمک پرستار2.3 می‌شود، الان تعداد معمول پرستار ما به ازای هر تخت 1 است. یعنی باید دوبرابر شود تا مردم بتوانند مراقبت‌های لازم را دریافت کنند. همین یک نفر هم نیروهای بی‌انگیزه و خسته‌ای هستند که ناچار به ماندن هستند.

او درباره تعداد پرستاران خانه نشین نیز گفت: ما50هزار پرستار داریم که خانه نشین شده‌اند و این شغل را کنار گذاشته‌اند و می‌گویند در خانه بمانیم آسیبش کمتر است. ترجیحشان به کنارگذاشتن این شغل بوده است.

شریفی مقدم درباره مساله اضافه کاری پرستاران نیز افزود: در بحث اضافه کاری، چون نیرو کم است، بیمارستان اضافه کار اجباری را به پرستار تحمیل می‌کند. درحالی که اضافه کار اجباری خودبه خود خلاف است، چون اضافه کاری باید با توافق طرفین باشد. با نرخ 25هزارتومان. یعنی پرستار بایددر یک شیفت 7ساعته از خانه حرکت کرده و به بیمارستان برسد، هزینه رفت و آمدش حداقل 200هزارتومان می‌شود. درحالی که 7تا25هزارتومان می‌شود حدود170هزارتومان. حالا تصمیم دارند که مبلغی را اضافه کنند، که من هنوز نمی‌دانم این اتفاق کی خواهد افتاد. مشکلات پرستاران در حقیقت این است که دریافتی‌شان کم است.

مصائبِ سختِ پرستاری

مهشید ذاکری پرستار بازنشسته، با بیان اینکه پرستاری را یکی از سخت‌ترین مشاغل می‌داند به «آرمان ملی» گفت: سال‌ها کار کردم. به‌نظرم اگر فردی عشق و علاقه به این حرفه نداشته باشد، و اهل کمک به دیگران نباشد، نمی‌تواند در این حرفه دوام آورد. وجودِ بیمار، خون، درد، بیماری، عفونت، آن هم در محیط عفونی بیمارستان، و موجهه با همراهان ناراحت بیمار، گاهی مریض به دلیل بیماری که دارد، مانند شکستگی، مدت زمان بیشتری در بیمارستان است، بداخلاق می‌شود و پرخاشگری می‌کند. مسائل زیادی وجود دارد و اگر پرستاران با علاقه وارد این حرفه نشده باشند، و با مهربانی با بیماران رفتارنکنند، آن بخش به هم می‌ریزد.

ذاکری باتوجه به نقش کلیدی پرستاران در بیمارستان افزود: در هر بخشی یک سری وظایف روزانه‌ای وجود دارد که به هر تعدادی که پرستار در آن بخش باشند، اگر با هم همکاری کنند و متعهد باشند، تقسیم کار صورت می‌گیرد. اما اگر در این میان با هم تنش داشته باشند و همکاری نباشد و بخواهند کارها را به دوش یک نفر بیاندازند، کل بخش دچار مشکل می‌شود و شرایط کاری برای تک تک آنها هم سخت‌تر می‌شود و دیگر بیمارستان قابل تحمل نخواهدبود. زیرا بیماران که ناراحت هستند و همراهان بیمار هم مشکلات خود را دارند، پزشکان هم که کار خود را انجام داده و می‌روند و این میان پرستاران هستند که با بیماران وقت می‌گذرانند و آنها را آرام می‌کنند. حالا وظیفه پرستار این است که در یان محیط پرتنش به همه این مسدولیت‌ها رسیدگی کند. البته نیروی خدمات و بهیاران هم کارهای مربوط به نظافت بیماران را انجام می‌دهند.

این پرستار بازنشسته درباره حقوق پرستاران و وضعیت معیشت آنها در ادامه گفت: با حقوق بازنشستگی حدود12میلیون تومان واقعادر شرایط فعلی چه می‌شود کرد؟ من نمی‌دانم اگر فردی خانه نداشته باشد چگونه می‌خواهد با این مبلغ زندگی‌اش را تامین کند.

او درباره قدرت تشخیص بیماری توسط پرستاران و اینکه باید دقیق و باهوش باشند نیز گفت در برخی مواقع هم بیماری پنهان است. پرستار این را می‌فهمد. بارها شده است که بیمار از اتاق عمل آمده و مشکلی داشته که حتی دکتر هم متوجه آن نشده است، اما مثلا پرستار تشخیص داده ممکن است بیمار به داروی آنتی‌بیوتیک حساسیت نشان داده باشد. پرستار اینها را تشخیص می‌دهد که برای خودمنم بارها پیش آمده بود. کار پرستار را نباید نادیده گرفت. شغل پرستاری بسیار باارزش و پیچیده و دقیق است.

این پرستار بازنشسته وجدان کاری را ارجح بر میزان حقوق دریافتی دانست و افزود: به‌نظرمن وضعیت معیشتی مهم است، اما انسان باید وجدان کاری داشته باشد، حالا با هر میزان حقوقی. در کشور ما همه کارمندان به نسبت گرانی و تورم حقوقشان کم است. آدم باید وجدان کاری داشته باشد.

مساله دیگری که یکی از پرستاران به «آرمان ملی» گفت، جدای از حقوق ناچیزی که دریافت می‌کنند، چالش پرستاران درکنار وظایف روزانه بسیاری که داشتند، یکی این است که بیماران توقع دارند پرستار وقت بیشتری را با آنها سپری کند، درحالی که برای پرستار اصلا فرصتی نمی‌ماند و مساله دیگر هم ارتباط پرستاران با پزشکان است. این پرستار می‌گوید که برخی پزشکان هم رفتارشان حاکی از غرور و تکبر است که این شرایط ما پرستاران را کمی بغرنج می‌کند.