زاکانی و چالش سفرهای خارجی

اما شهادت ناگهانی آیت‌ا... رئیسی، رئیس‌جمهور فقید باعث شد تا رویای شیرین آنها به هم بخورد و بازهم به جامعه و واقعیت‌‌های آن باز گردند. در این راستا مترصد این بودند تا به هر نحوی شده دولت جدید را نیز از آن خود کنند. لذا نهایت تلاش خود را نیز انجام دادند تا یکدستی مطلوبشان در حاکمیت تغییر نکند. اما روی کارآمدن مسعود پزشکیان و تشکیل دولت چهاردهم از سوی  اصلاح‌طلبان و معتدلین باعث شد تا بازی آنها به‌هم بخورد. کما اینکه تاثیرات خود را نیز در وهله اول روی شهرداری تهران گذاشت و تمامی نگاه‌ها به علیرضا زاکانی برگشت و آن جمله معروف که خطاب به پزشکیان گفته بود: «می‌مانم و نمی‌گذارم تو رئیس‌جمهور شوی» حال اما پزشکیان رئیس‌جمهور است و زاکانی در جلسات هیأت دولت به ریاست پزشکیان شرکت می‌کند. اما مساله فراتر از این‌ها است جایی‌که شورا و شهردار یکدست انقلابی و اصولگرا ماه‌ها است که به اختلاف و چالش خورده‌اند و لذا از انتقادات تند تا سوال و حتی استیضاح شهردار نیز توسط برخی اعضای شورای شهر مطرح می‌شود. چه اینکه همین چند روز پیش اعضای شورای شهر پنجمین سوال خود را  نیز از شهردار پرسیدند تا زاکانی در این حوزه نیز رکورددار باشد. اما مساله مهم در نحوه مناسبات شورا با شهرداری به نوع عملکرد آقای شهردار باز می‌گردد که موج انتقادات را به سوی وی روانه کرده است. از ماجرای حمل و نقل شهری و تاکسی‌های برقی که داد، صدای بسیاری را درآورد تا ماجرای ساخت مسجد در پارک قیطریه و قرارداد 2 میلیاردی با شرکت چینی که ابعاد آن روشن نشد و... که در مجموع نشان می‌دهد که انتقادات اولیه مبنی بر عدم تطابق شغلی و تحصیلی آقای شهردار با امور اجرایی و شهری بی‌دلیل نبوده و دیگر خود شورای یکدست اصولگرای ششم نیز منتقد شهردار منتخب خود شده‌اند. هر چند که اگر همه اعضای شورا هم یکدست بر علیه زاکانی باشند، اما مهدی چمران رئیس شورا همچنان از او حمایت خواهد کرد. این در حالی است که با روی کارآمدن دولت پزشکیان و نظارت بر عملکرد شهرداری به‌ویژه سفرهای خارجی  و دستاوردها و نتایج آن مخصوصا وزارت امور خارجه و وزارت کشور به نظر می‌رسد که عرصه بر شهردار تهران تنگ‌تر خواهد شد. هر چند که در دوره پنجم شورای شهر تهران سامانه شفافیتی وجود داشت که همه مقامات مرتبط به‌ویژه شهردار سفرهای خارجی خود را در آن قید می‌کردند اما از زمان روی کارآمدن شورای ششم و شهردار تاکنون این اتفاق نیفتاده است. چنانکه اخیرا شورای شهر نیز به این مساله ورود کرده و از زاکانی توضیح خواسته است.

* شهردار تهران و سفرهای خارجی

روز سه‌شنبه بود که مهدی اقراریان، رئیس کمیته نظارت شورای شهر تهران پیش از شروع دستور شورای شهر تهران تذکر ۹۸ خود را درباره شفافیت سفر‌های خارجی و مرخصی شخص شهردار تهران، قرائت کرده و خطاب به علیرضا زاکانی گفت: «با عنایت به وظایف نظارتی اعضای شورا، نظر به قوانین و مقررات «مرخصی و ماموریت خارج از کشور شهرداران» ضمن ارائه فهرستی از مرخصی و سفر‌های خارجی خود با تاریخ دقیق، تاریخ رفت و برگشت و کشور‌های مقصد سفر را همراه مستندات قانونی به منظور اخذ مجوز در خصوص هر یک از مرخصی‌ها و سفر‌ها را در پیوست این تذکر با قید فوریت ارسال فرمایید.» وی درباره قید فوریت تاکید کرد: «ما تذکر می‌دهیم و پیگیری می‌کنیم و بعد از ۶ ماه، وقتی تذکر به سوال می‌رسد دوستان از خواب بیدار می‌شوند و پاسخی می‌فرستند که رفع تکلیف کرده باشند و به آیین‌نامه‌هایی استناد می‌کنند که ما باید این دستورالعمل‌ها را پیدا کنیم. بعضی از این مصوبات ابطال شده، اما خودشان هم نمی‌دانند به چه چیزی استناد می‌کنند.» اقراریان افزود: «اخیرا مطهر محمدخانی رئیس روابط عمومی شهرداری تهران  با شورای شهر تهران مکاتبه‌ای انجام داده و دست به دامن شورای شهر شده است. با تغییر و تحولات دولت، شهرداری با مسائلی مواجه شده و شرایط گذشته برای آقای زاکانی و همراهانش فراهم نیست. در این نامه به موضوع سفر‌های خارجی پرداخته و گلایه دارد که «وزارت کشور» به آن ورود پیدا کرده و در حال بررسی آن بوده و وزارت خارجه نیز درخواست‌هایی در این مورد دارد. امیدوارم شهرداری در چارچوب قوانین و ضوابط تمکین کنند و تلاش نکنند با رایزنی و گفت‌وگو، قوانین و مقررات را براساس مدنظر خود دنبال کنند. امیدوارم سفر‌های خارجی آقای زاکانی و همراهان‌شان مشخص شود.» این در حالی است که  حبیب کاشانی دیگر عضو شورای شهر تهران نیز در این باره گفت: «در تاریخ ۱۹ تیر ۱۴۰۳ نامه‌ای به شهردار تهران نوشته شد با این مضمون که میزان هزینه سفر‌های خارجی در بودجه سال شهرداری تهران مشخص شود. در این نامه خواسته شد دستور فرمایید گزارش کاملی از تعداد سفرها، نفرات اعزامی و هزینه سفر‌ها از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ به شهرداری تهران ارائه شود. بیش از سه ماه از تاریخ این نامه گذشته و هنوز پاسخی دریافت نکرده‌ایم.»

* نظارت باید همزمان باشد

یک عضو شورای پنجم شهر تهران در خصوص اظهارات رئیس کمیته نظارت شورای ششم شهر تهران مبنی بر سفرهای خارجی شهردار و لزوم توضیحات وی اظهار داشت: در خصوص سفرهای خارجی قانون داریم و کمیته‌ای هست که باید سفرهای خارجی تقاضا شود و کمیته مرتبط در دولت باید این تقاضا را تصویب کند. سید محمود میرلوحی به «آرمان ملی» گفت: در داخل شهرداری نیز هم همین‌طور نیاز به مصوبات و مجوزهایی دارند که باید گزارش می‌کردند. در دوره پنجم علاوه بر اینکه رعایت مقررات و قوانین شد یک مصوبه هم شورا داشت که باید در سایت شفافیت اعلام شود. البته نمی‌دانم اکنون این سایت به چه سرنوشتی مبتلا شده، اما هر کسی وارد آن سایت شود همه سفرهای خارجی آن دوره را می‌تواند ملاحظه کند. وی افزود: مدیریت شهری دوره ششم چون با هم متحد آمدند و تا انتخابات نیز ماه عسل‌شان ادامه پیدا کرد وقتی‌که در انتخابات مجلس که اصولگرایان اختلاف پیدا کردند دیگر چنین مسائلی رعایت نشد. لذا بسیاری از سیاست‌ها در حفظ فضای سبز، رعایت طرح تفصیلی شهر، جلوگیری از ساخت و سازها و طبقات اضافی، شفافیت در اعلام مرتب بودجه،  درآمدها و هزینه‌ها و کارهایی که قانون بود، در دوره پنجم با مصوبات تکمیلی شورا تسریع و دامنه وسیع‌تری پیدا کرد تا اتفاقاتی از این دست مثل سفرهای خارجی نیفتد بعد از موعد تازه شورا بخواهد به آن بپردازد. معاون اجرایی شورای پنج شهر تهران بیان کرد: دو وظیفه بر عهد شورا است؛ یکی مقررات‌گذاری و انجام مصوبات و دیگری نظارت. اگر حین اجرا نظارت صورت نگیرد پیامدهای بعدی آن می‌شود اتفاقاتی چون املاک نجومی و هلدینگ یاس که با آن همه زحمت و تلاش بلاتکلیف ماند. لذا اعضای شورای باید مرتبا نظارت کنند. شورای شهر یک نفر نماینده در کمیته سفرهای خارجی دارد. این عضویت بدین معنا نیست که او برود و مسائل بازهم محرمانه بماند بلکه باید بیاید و گزارش آن جلسات را به بقیه اعضای شورا نیز منتقل کند و حتی شش ماه یکبار در صحن شورا بگوید این قدر سفر به فلان کشورها صورت گرفته و همه افرادی که به مسافرت خارج رفته‌اند گزارش سفر ارائه کنند. وی تصریح کرد: باید مشخص شود که سفرها برای چه و با چه اهداف و دستاوردها و نتایجی همراه بوده و اگر نمی‌رفتند چه می‌شد و حال که رفتند چه نتایجی به‌دست آمده، چه مساله‌ای  از شهر حل شده و چه قراردادهایی بسته شده است. اینها نکاتی است که اگر بیان نشود، موجب می‌شود همان که شهردار تهران می‌گوید. من مکرر گفتم ولی هنوز مشخص نیست که به چه سفرهایی رفته  و چرا رفته که یکی از این سفرها به چین و قرارداد با شرکت چینی بوده که حرف و بحث روی آن بسیار است.