دولت و ساماندهی مهاجرت

 زمانی انتقال زندگی از روستا به شهر و از شهرها به پایتخت را مهاجرت می گفتند اما امروز هر وقت شخصی از مهاجرت سخن می گوید منظورش مهاجرت از کشورهای در حال توسعه به کشورهای پیشرفته است. مهاجرت در فرهنگ مردم به معنی ترک محل سکونت و زندگی و اقامت در کشوری دیگر تعریف می شود و هدف از مهاجرت را رسیدن به شرایطی جدید و زندگی بهتر در کشوری با امکانات مناسب تر می گویند . به دلیل توسعه مهاجرت و ‌تاثیری که بر همه ابعاد زندگی مردم و وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور دارد. بررسی شرایط، ویژگی ها و چند و چون آن ضرورت اساسی و تعیین کننده دارد لذا از دولت انتظار می رود برای شناخت تاثیر و تاثر افزایش مهاجرت بر زندگی مردم و آینده کشور و راهکارهای جلوگیری از آن امکانات لازم در اختیار اندیشمندان اهل تحقیق قرار دهد و بر اساس نتایج آن اقدام کند. می دانیم از کشورهای در حال توسعه همه ساله تعداد بسیار زیادی به کشورهای پیشرفته مهاجرت می کنند در سال های اخیر در کشور ما هم آمار تعداد مهاجرت ها افزایش بسیار زیادی داشته است و جوانان تحصیلکرده در صف اول مهاجرت قراردارند. سالنامه مهاجرتی آوای سی دی کشور ایران را در لیست پانزدهمین کشوربرای مهاجرت از کشورهای درحال توسعه اعلام کرده است. همچنین سازمان ملل متحد ایران را به لحاظ فرار مغزها از بین هفتاد و سه کشور در حال توسعه در جایگاه سوم قرار داده است. موضوع نگران کننده آن است که بیشتر مهاجرین از بین فارغ التحصیلان رشته های پزشکی و پیراپزشکی و پذیرفته شدگان رتبه های بالای دانشگاه ها و المپیادهای بین المللی هستند که به این نوع مهاجرت فرار مغزها و نخبگان می گویند .درمجموع کشور ما با آمار بسیار بالایی از فرار مغزها مواجه است توجه داشته باشیم که برای تربیت تحصیلکردگان و رسیدن آنها به رتبه های بالای علمی چه میزان سرمایه گذاری اقتصادی و زمانی می شود تا ازبین چند هزار نفر، تعدادی به رتبه بالای علمی برسند و به آنها نخبه بگویند، مگر چه تعداد افراد نخبه در جمعیت تحصیلکردگان کشور ‌وجود دارد که بتوان مهاجرت آنان را تحمل کرد در حالی که رشد و توسعه و ارتقای توانمندی های کشور به شدت به آنان نیاز دارد. نکته مهم دیگر آن که وقتی افراد تحصیلکرده از کشور مهاجرت می کنند افرادی با دانش معمولی و لیکن با هوش هم به خودشان و دیگران می گویند لابد دلیلی وجود دارد که بهترین ها از کشور می روند ماهم تلاش کنیم تا راهی برای رفتن پیدا کنیم .توجه به این نکته نیز ضرورت دارد که همه موضوع فقط فرار مغزهای علمی نیست بلکه همه کسانی که با دنیای مدرن و مجازی و بازارهای کسب وکار و تعاملات جهانی ارتباط دارند و با وجود تلاش های بی ‌وقفه زندگی و امورات خانواده شان با سختی و چالش همراه است به مهاجرت از کشور می اندیشند تا روزی برای رفتن کاری بکنند .برای جلوگیری از فرار مغزها و مهاجرت نخبگان و دیگرانی که به مهاجرت می اندیشند نظرات مختلفی ارائه می شود که برخی را یادآور می شویم از جمله اصلاح زیرساخت های اقتصادی کشور، عدم ورود به حریم خصوصی مردم ، توجه به خواسته ها و انتظارات جوانان و تحصیلکردگان، ارتقا وضعیت معیشت مردم، اعتماد به جوانان و شنیده شدن خواسته ها و مشارکت دادن آنان در فرایند های تصمیم گیری برای اداره کشور، فاصله گرفتن از سیاست هایی که ما را از دنیای مدرن و روبه جلو جدا می سازد و تعامل گسترده با دیگر کشورهای تاثیرگذار در سیاست های جهانی، هر یک از این نظرات و دیدگاه ها باید توسط دولت چهاردهم که با سیاست و شعار ‌وفاق ملی خود را تعریف می کند و به دنبال نوعی دیگر از همکاری و همسویی داخلی و مردمی است و تعامل با دیگر کشورهای پیشرو در جهان را ضروری می داند، برنامه ریزی وهدف گذاری وانشاالله عملیاتی شود. در چنین صورتی است که می توان انتظار داشت رضایتمندی مردم گسترش یابد و سیل مهاجرت به دیگر کشورها اصلاح شود تا مردم از حضور و مشار کت نخبگان در اداره کشور بهره مند شوند و کشور با رشد و توسعه همه جانبه همراه شود و مردم از زندگی در آن احساس رضایت و شادمانی کنند و به آینده کشور امیدوار شوند.

*نبی اله عشقی‌ثانی

فعال اجتماعی