اصلاح طلبان یاری‌گرند؛ نه سهم‌خواه

از همین‌رو نیز از رویکردها و نظرات مسعود پزشکیان در قامت رئیس‌جمهور استقبال و حمایت می‌کنند. لذا زمانی‌که رئیس‌جمهور لیست کابینه را نیز معرفی می‌کند با وجود انتقادات؛ اما به تقابل برنخاسته و شمشیر از رو نمی‌بندند بلکه با تعامل حمایت می‌کنند تا دولت بتواند در حل مسائل، تحقق شعارها و رسیدن به اهداف موفق عمل کند. آنچه مشخص است اصلاح‌طلبان فهمیده‌اند که هر چه بیشتر دولت بتواند مطالبات جامعه را پاسخ گفته و در حل مشکلات موفق عمل کند آنها نیز کنش بهتر و موثرتری در جامعه خواهند داشت.

* نگاه اصلاح‌طلبان به دولت

شاید پس از قهر و استقبال حداقلی مردم از انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم در خرداد 1400 و مجلس دوازدهم در اسفند 1402 کمتر کسی تصورش را می‌کرد که در پی اتفاقات رخ داده در اردیبهشت ماه سالجاری و پس از آن برگزاری انتخابات زودهنگام باز هم شاهد تمایل مردم به حضور در انتخابات و حمایت از یک کاندیدای خاص باشیم. اما این اتفاق افتاد و مردم تا حدی به مسعود پزشکیان اقبال نشان دادند تا او رئیس‌جمهور جدید ایران لقب بگیرد. در این میان گرچه رویکرد حاکمیت و نهادهای نظارتی باز هم کنار زدن اصلاح‌طلبان از گردونه رقابت بود اما فکر نمی‌کردند که گزینه‌ای مثل مسعود پزشکیان که سومین گزینه اصلاح‌طلبان بود هم بتواند مردم را به سمت خود بکشد و رای آنها را از آن خود کند. اما این اتفاق رخ داد تا مشخص شود اصلاح‌طلبان هنوز هم در جامعه از پایگاه خوبی بهره‌مند هستند. هر چند که برخی معتقدند پزشکیان فقط با حمایت اصلاح‌طلبان به پیروزی نرسید؛ اما واقعیت این است که جریانی که پزشکیان را بالا آورد، حمایت کرد و در جریان انتخابات نیز تمام قد پشت او ایستاد جریان اصلاحات بود. جریانی که بر خلاف سایر افراد و جریانات که پس از پیروزی پزشکیان دنبال سهم‌خواهی افتادند خود را کنار کشید و به طور مشخص جبهه اصلاحات از سهم‌خواهی و... استنکاف ورزید. اما آنچه مسلم است مطالبه اصلاح‌طلبان از رئیس‌جمهور یعنی رفع مطالبات مردم و عمل به شعارها همچنان به قوت خود باقی است. قدر مسلم امروز که پس از چند سال قدرت از دست تندروها گرفته شده و جامعه به تغییر شرایط امیدوارتر شده باید راهکارها و راهبردهای صحیح و کارآمدی اتخاذ شود، همزمانی که دولت به‌دنبال حل مسائل در حوزه‌های مختلف مشغول است شرایط به نحوی پیش برود که حمایت جامعه نیز از دست نرود. لذا دولت باید در بسیاری از مسائل با قدرت وارد شده و اعلام موضع کند و با تعامل مثبت با حاکمیت بتواند امورات را به نحوی برد- برد پیش ببرد. در این میان اصلاح‌طلبان نیز به‌عنوان جریان حامی همچنان حمایت خود را از اقدامات رئیس‌جمهور و دولت انجام می‌دهند و هر جا نیز رئیس‌جمهور کمک و یاری خواست به یاری دولت می‌شتابند. چرا که موفقیت دولت را موفقیت خود قلمداد می‌کنند. چنانکه از یک سو نشان داده می‌شود عملکرد دولت مورد حمایت اصلاح‌طلبان چگونه بوده است و از سوی دیگر نیز اعتماد و سرمایه اجتماعی کاهش یافته را با ایحاد رضایت در جامعه نسبت به عملکرد دولت بازیابی می‌کنند. شاید در دوره 8 ساله ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی اصلاح‌طلبان بیشتر به رویکرد اصلاح‌طلبی قدرت‌محور معتقد بودند؛ اما اکنون بیش از یک دهه است که به این مهم رسیده‌اند که برای رسیدن به قدرت باید حمایت جامعه را داشته باشند و سرمایه اجتماعی را افزایش دهند. لذا سال‌هاست که در تحولات مختلف در کنار مردم ایستاده‌اند و به عبارتی رویکرد اصلاح‌طلبی جامعه‌محور پیش گرفته‌اند.

*راهبرد تازه اصلاح‌طلبان

نایب‌رئیس جبهه اصلاحات با اشاره به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری اخیر اظهار داشت: افراد و مجموعه‌های مختلف می‌کوشند قباله این تحول را به نام خود بزنند. نکته عجیب این است که آنان به‌رغم اختلاف و رقابت در ثبت قباله موفقیت به دست آمده به نام خود، در یک امر اتفاق نظر دارند و آن نفی و انکار نقش اصلاح‌طلبان و جبهه اصلاحات در این موفقیت بزرگ است. محسن آرمین گفت: اما به‌رغم این حاشیه‌سازی‌ها بی‌تردید نتیجه انتخابات ریاست جمهوری موفقیت سیاسی- حزبی مهمی برای جبهه اصلاحات در فرآیند فعالیت‌های حزبی در ایران و حاصل سیاست‌های صحیح انتخاباتی ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ جبهه اصلاحات و آقای خاتمی بوده است. وی افزود: با انتخابات ریاست جمهوری اخیر کشور وارد مرحله جدیدی شده است. درک لوازم و مقتضیات این مرحله شرط تداوم موفقیت به دست آمده است. اتخاذ راهبردی واقع‌بینانه متناسب با این مرحله از جمله مبرم‌ترین اقدام جبهه اصلاحات است. این راهبرد مبنای برنامه‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت، بازسازی سازمانی و تشکیلاتی متناسب با شرایط جدید و ‌نحوه تعامل با دولت و حاکمیت خواهد بود. نایب‌رئیس مجلس ششم عنوان کرد: راهبرد جدید هرچه باشد به گمان من باید ذیل شعار گذشته جبهه یعنی دولت قدرتمند و جامعه توانمند تعریف و تدوین شود. این شعار دوگانه بارزترین مشخصه هویت، تفکر و مشی اصلاح‌طلبان است. هریک از دوسوی این شعار مرز اصلاح‌طلبان را از دیگر نیروها متمایز می‌کند. دولت قدرتمند خط اصلاح‌طلبان را از نیروهای برانداز و خواهان ایرانی ضعیف و غیرمستقل متمایز می‌سازد و جامعه توانمند نیروهای تمامیت‌خواه و استبدادطلب را در برابر اصلاح‌طلبان قرار می‌دهد. نایب‌رئیس جبهه اصلاحات اظهار کرد: این البته سخن جدیدی نیست، بلکه جزو پرنسیپ‌های سیاسی جبهه اصلاحات محسوب می‌شود. در عین حال این حمایت نباید ما را از وجه دوم شعار مذکور یعنی جامعه توانمند و در نتیجه ایستادن در کنار مردم و پیگیری مطالبات آن‌ها غافل کند. بلکه حمایت از دولت آقای پزشکیان نیز باید با هدف پاسخگویی به مطالبات جامعه انجام پذیرد. آرمین ادامه داد: التزام به این شعار دوگانه به‌ویژه در شرایط جدید بسیار دشوارتر و به نظر من مهم‌ترین مساله یا مشکل جبهه اصلاحات به شمار می‌رود، زیرا از یک سو اصلاح‌طلبان باید خود را ملزم به حمایت از دولت در انجام برنامه‌ها و تعهدات خود بدانند و از سوی دیگر دولت به سبب محدودیت‌های ساختاری توان محدودی برای پاسخ به مطالبات اجتماعی دارد. در نتیجه ایستادن در کنار دولت موجب فاصله گرفتن از جامعه می‌شود. از این رو به‌ویژه در شرایط کنونی رسیدن به نقطه‌ای بهینه در این دوگانه اصلی‌ترین مسأله اصلاح‌طلبان است. امر مسلم است و آن اینکه ایفای این نقش تاریخی بیش و پیش از هرچیز در گرو وحدت و انسجام درونی، پذیرش قواعد دموکراتیک عمل سیاسی، اجتناب از اختلاف و منازعات تصنعی و حیدر نعمتی است.