دیپلمات برجسته‌، سیاستمدار عملگرا

در میان تمامی این افراد در دوره‌های مختلف شاید محمدجواد ظریف دیپلمات برجسته، هوشمند و کاردان ایرانی از آن دسته افرادی باشد که چندین سال بعد خواهند فهمید که بود و برای ایران چه کرد. دیپلماتی که نه ایرانی‌ها بلکه مقامات سایر کشورها نیز به کیاست، درایت، تدبیر و میهن‌پرستی وی اعتراف کرده‌اند. هنری کیسینجر، مشاور اسبق امنیت ملی آمریکا در کتابی که تقدیم دکتر ظریف کرده می‌نویسد: «تقدیم به دشمن قابل احترام، ظریف»، جان‌کری وزیر خارجه اسبق آمریکا در توصیف این شخصیت بزرگ عرصه سیاست بین‌الملل می‌گوید: «ظریف مذاکره‌کننده‌ای سرسخت، حرفه‌ای، میهن‌پرست و مورد احترام است که حتی وقتی کار مذاکرات هسته‌ای سخت می‌شد، آخر جلسات را با لبخند ترک می‌کردیم.» گرهارد شرودر صدراعظم اسبق آلمان در سخنی شنیدنی‌تر اظهارکرد: آقای ظریف دیپلمات بسیار باتجربه‌ای است که نه فقط درباره سیاست ایران آگاه است، بلکه بر مسائل بین‌المللی هم اشراف دارد و این تجربه مزیت بزرگی بود که در مذاکرات هسته‌ای به کار ما آمد. شکی نیست که این اظهارنظرها از توانایی و تسلط دکتر ظریف بر مفاهیم و موضوعات پیچیده حقوقی و مقررات بین‌المللی نشأت می‌گیرد تا جایی‌که بیگانگان به این توانمندی اذعان و اعتراف دارند. هر چند که اظهار نظرهای داخلی نیز در این عرصه کم نبوده و به‌عنوان مثال صادق خرازی؛ سفیر سابق ایران در فرانسه  می‌گوید: «اگر ظریف متعلق به ایران نبود مستعد دبیر کل سازمان ملل متحد شدن را داشت.» اما نکته قابل تاسف اینکه چنین شخصیتی در داخل کشور مورد تخریب، تخطئه، توهین و هتک حرمت قرار می‌گیرد. اما چرایی این مساله نیز در جای خود قابل پرداختن است. دلواپسان و تندروها ظریف را به جهت مذاکره با کشورهای قدرتمند غربی و به‌دست آوردن توافق عزتمندانه برجام تخریب می‌کنند. چنانکه در زمان مذاکرات نیز که مقام معظم رهبری تیم مذاکره‌کننده را امین، شجاع، غیور و متدین خواندند، اما همین تندروها و دلواپسان ظریف و همراهانش را سازشکار، خیانتکار و غربگرا خواندند. در حالی‌که به واقع محمدجواد ظریف از بسیاری از اینها میهن‌پرست‌تر بوده و همواره منافع ملی را مدنظر قرار داده است. در تاریخ سیاست ایران نیز سابقه نداشته که سیاستمدار یا کارگزاری بتواند اینقدر هوشمندانه و هنرمندانه با 5 قدرت هسته‌ای جهان 2 سال به مذاکره بنشیند و در نهایت با درایت و کاربلدی در فنون مذاکره و دیپلماسی بتواند برجام که از دید خود غربی‌ها توافقی به نفع ایران بوده و آمریکایی‌ها آن را کلاهی که ظریف سر جان کری گذاشت، می‌خوانند به‌بار بیاورد. در حالی که خود هجمه‌کنندگان و سران و بزرگانشان حتی نه از فنون مذاکره آگاهی دارند، نه 2 خط توافقنامه نوشته‌اند و نه توافقی در چنین سطحی را به ارمغان آورده‌اند. هر چند که سال‌هاست به‌نظر می‌رسد تمامی این حملات صرفا از سر حسادت به این چهره نخبه سیاسی است.

* تاثیر ظریف در پیروزی پزشکیان

«مسعود پزشکیان بخش مهمی از پیروزی و موفقیت خود در انتخابات را مرهون زحمات و اقدامات دکتر محمدجواد ظریف است»، این گزاره‌ای است که بسیاری از چهره‌های سیاسی در خصوص علل و عوامل موفقیت دکتر پزشکیان در رسیدن به ریاست جمهوری و نقش و تاثیر افراد در آن بدان اذعان دارند. واقعیت امر نیز این است که ظریف هم مانند بسیاری از سیاسیون می‌توانست در خانه نشسته و نهایت همکاری انتشار یک توئیت در حمایت از دکتر پزشکیان باشد. اما ظریف عافیت‌طلبی نکرد؛ بلکه همت کرد و بدون هیچگونه چشمداشتی شهر به شهر و استان به استان رفت سخنرانی و با مردم صحبت کرد تا اجازه ندهد اقلیت بر اکثریت حاکم شود و تصمیم بگیرد. همین هم شد و اعتماد مردم به دیپلمات محبوب و دوست‌داشتنی خود و در نهایت رای به پزشکیان نقش بی‌بدیل ظریف در رای آوری رئیس‌جمهور منتخب را پر رنگ‌تر نشان داد. هر چند که این از هوشمندی دکتر پزشکیان نیز نشأت می‌گیرد که چهره محبوب و کاردانی چون ظریف را برای همراهی خود در رقابت‌های انتخاباتی انتخاب کرده است. حال اینکه به نظر 3 دلیل وجود دارد که تندروها، دلواپسان و رسانه‌هایشان که از قضا دوست دارند به پزشکیان بتازند اما شرایط را مساعد نمی‌بینند به‌جای آن ظریف را مورد حمله قرار می‌دهند. نخست اینکه جریان حداقلی، اما پر سر و صدا با تمام تلاش‌ها و خرج‌هایی که کرده شکست خورده و طعم باخت سختی را چشیده و تحمل آن برایش بسیار سخت است. لذا با توهین و هتاکی می‌خواهند از تلخی و سختی این شکست کم کنند. دوم اینکه باورشان بر این بوده مردمی که میلیونی در تشییع پیکر رئیس‌جمهور فقید شرکت کردند به همان گفتمان و نمایندگانش رای خواهند داد، اما مردم با رای به پزشکیان نشان دادند که خواهان تحول و تغییر هستند و سیلی محکمی به صورت دلواپسان و حداقلی خواهان زدند. اما در نهایت و مهم‌تر اینکه جریان دلواپس منافع خود را در خطر می‌بیند  و اوضاع را برایش سخت و سخت‌تر می‌کند و همین امر است که از سر استیصال چون کودکی به هتاکی، توهین و اهانت روی می‌آورند.

*ظریف: باید سد FATF و برجام را بشکنیم

عصر یکشنبه بود که رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم در نشست «واکاوی گفتمان دولت چهاردهم» اظهار داشت: اگر امروز به‌دنبال رسیدن به گفتمان دکتر پزشکیان باشیم، مبنایش دوگانه نگرش تهدیدمحور و نگرش فرصت‌محور است. محمدجواد ظریف گفت: اگر با تغییر پارادایم نگرش تهدیدمحور را در تعامل داخلی و خارجی به تعامل فرصت‌محور تغییر دهیم راه را پیدا کردیم. نگرش تهدیدمحور یعنی جوانان و زنان، مردم و انتخابشان را تهدید ببینیم. وقتی آنها را تهدید ببینیم اینترنت و فرصت انتخاب و مردم را محدود کنیم. وی افزود: این مردم هستند که تحریم را تحمل کردند نه ما و لذا ما نباید این مردم را تهدید ببینیم. دکتر پزشکیان شما را تهدید نمی‌بیند و این شروع مهمی است. ما باید مردم، زنان و جوانان را فرصت ببینیم. اگر این فرصت وجود نداشت ۲۰ واحد درصد به انتخابات دور دوم انتقال پیدا نمی‌کرد. عدم حضور مردم در دور اول پیام نارضایتی داشت. ما در برابر این پیام باید با مردم آشتی کنیم و از آنها پوزش بخواهیم و با آنها همدل باشیم. وزیر امور خارجه سابق کشورمان بیان کرد: در روابط بین‌المللی و داخلی از آتش‌بس شروع می‌شود با پوزش نهادینه می‌شود و به دوستی می‌رسد. صبح به معنای آمادگی برای بخشش است. شرط بخشش، پوزش است و من با تمام وجود از مردم ایران برای تحمل سختی‌ها پوزش می‌طلبم. وی ادامه داد: ما حتی باید مخالفان خود را هم فرصت ببینیم. ظریف با بیان اینکه با شکستن سد FATF و هسته‌ای می‌توانیم موفق باشیم، تصریح کرد: آنهایی‌که از مذاکره می‌ترسند خودشان را باور ندارد. نگاه تهدیدمحور ناشی از عدم خودباوری است. دولت آقای پزشکیان دولت صلح و دولت فرصت‌محور است نه دولت تهدید‌محور. همه چیز باید برای ما فرصت باشد. برای اینکه مردم به فرصت تبدیل شوند باید همه جناح‌ها پای کار باشند. همه ما اشتباه کردیم و فقط یک جناح مقصر نبوده است. همه باید خودمان را اصلاح کنیم.