اصولگرایان و چند لیست؛ اعتدالیون و لیست ائتلافی

انتخاباتی که هر چند از ابتدای سال انتظار می‌رفت با سخنان رهبری مبنی بر رعایت 4 مولفه مشارکت، رقابت ، امنیت و سلامت پیش برود؛ اما در نهایت آنچه مشاهده شد این بود که چه رویکرد نهادها و دستگاه‌های اجرایی و چه رویکرد نهادهای نظارتی سویه‌های چندان امیدوارکننده‌ای را در خصوص مشارکت بالا و رقابت نشان نمی‌دهند و در بهترین حالت انتخاباتی همچون دوره یازدهم در اسفندماه سال 98 شاهد خواهیم بود. چرا که گویا بنا بر این بوده که صرفا یک جریان سیاسی خاص در انتخابات با احزاب و گروه‌های درون جریانی خود به رقابت بپردازد و از درون این رقابت درون جریانی مجلس دوازدهم شکل و سامان بخشند. چه اینکه هر چند انتظار می‌رفت شورای نگهبان در راستای ایجاد شور انتخاباتی و ترغیب مردم به مشارکت بالا در انتخابات چهره‌های مشهور و مؤثر سیاسی رد شده را به گردونه رقابت بازگرداند، اما پس از چند دور تایید صلاحیت از سوی شورای نگهبان ملاحظه شد که اساسا آن طور که برخی افراد و جریانات سیاسی فکر می‌کردند نیست و تغییری در نوع نگرش شورای نگهبان ایجاد نشده است. چنانکه هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان از تایید صلاحیت 15000 نفر از نامزدها صحبت کرده است، اما به واقع در این تعداد تایید شده باید با ذره‌بین به‌دنبال چهره‌های موثر و مشارکت‌آفرین گشت. لذا به‌نظر می‌رسد که رویکرد در تایید صلاحیت‌ها کمیت حضور افراد در رقابت‌های انتخاباتی بوده نه کیفیت آنها و از این‌رو است که شاهد هزاران نفر از کسانی هستیم که برای نخستین‌بار  و بدون هیچگونه سابقه اجرایی و تقنینی وارد رقابت‌های انتخاباتی شده‌اند که فقط تنور انتخابات را به جهت تعداد نفرات گرم کنند. اما به جهت کیفیتی این اصولگرایان هستند که به رقابت با هم می‌پردازند. از شورای ائتلاف و وحدت گرفته تا جبهه پایداری، شریان  و جدیدا نیز گروهی با زعامت علی‌اکبر رائفی‌پور. چنانکه وی اخیرا گفته است: «معیارها برای بنده مهم است و احتمال زیاد به فهرست انتخاباتی می‌رسم و اعلام می‌کنم این افراد معیارهای ما را قبول دارند و آنها را به مردم معرفی می‌کنم.»  اما در این میان اصلاح‌طلبان و اعتدالیون به حدی در مضیقه انتخاباتی قرار گرفته‌اند که حتی توانایی جمع کردن یک لیست 30 نفره را نیز ندارند. از همین رو پس از جبهه اصلاحات که رسما اعلام کرد لیست انتخاباتی نخواهد داشت، خبر می‌رسد اعتدالیون نیز آن طور که باید توفیقی حاصل نکرده‌اند و همین مساله باعث شده تا آنها نیز نتوانند آن‌ طور که می‌خواهند در تهران لیستی ارائه کنند. هر چند که ردصلاحیت‌ها گریبان نمایندگان فعلی را نیز گرفته است چنانکه نمایندگان شاخصی چون رشیدی کوچی، شهریار حیدری، رحیمی جهان‌آبادی و احمد علیرضابیگی نیز ردصلاحیت شده‌اند. علیرضابیگی در این خصوص می‌گوید: «بدون هیچ سند و مدرکی ردصلاحیت شدم البته ماجرای خودروهای شاسی‌بلند در ردصلاحیتم مطرح بود.»  حال باید دید در چنین شرایطی اساسا رقابت‌های انتخاباتی چگونه پیش خواهد رفت.

* انتخابات خبرگان

انتخابات مجلس خبرگان نیز که پیش از این با ردصلاحیت‌های بسیاری از نامزدها از جمله چهره شاخص مجلس خبرگان یعنی حسن روحانی کلید خورده بود پس از آخرین بررسی اعتراضات با تغییراتی مواجه شد که شاید مهم‌ترین این تغییرات را بتوان تایید صلاحیت دقیقه نودی مصطفی‌ پورمحمدی قلمداد کرد. البته بخشی از نامزدهای رد شده نیز تا حدودی تایید شدند تا حداقل این مزیت بر این انتخابات اضافه شود که در همه حوزه‌ها به‌ویژه خراسان‌جنوبی که تک کاندیدای آن سیدابراهیم رئیسی است کاندیداهای دیگری در راستای رقابت معنادار اضافه شوند. هر چند که هنوز هم بسیاری انتقاداتی را به نوع ردصلاحیت‌ها نسبت به انتخابات خبرگان دارند و نمونه بارز آن ردصلاحیت حسن روحانی نماینده ادوار این مجلس که مناصب مختلفی از کشور را عهده‌دار بوده است. البته به‌جز دوره پنجم که مرحوم آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی در آن قریب به 2 میلیون رای آورد در سایر دوره‌ها شاهد مشارکت چندان زیادی در انتخابات نبودیم و این انتخابات همواره تحت‌الشعاع انتخابات مجلس  قرار می‌گرفته است که باید دید در این دوره به چه کیفیتی برگزار خواهد شد.

* رویکرد ما ائتلافی است

یک فعال سیاسی اعتدالگرا در خصوص مواجهه حزب متبوع خود با انتخابات پیش‌رو اظهار داشت: با عنایت به اینکه قرار بود منتظر بمانیم تا پاسخ اعتراضات به ردصلاحیت‌ها بیاید آن چیزی که شورای نگهبان اعلام کرد طبیعی است که دلخواه احزاب نبود و نشان داد که رقابت قرار است بین اصولگرایان صورت بگیرد و سایر احزاب خیلی محلی از اعراب ندارند. جواد هروی به «آرمان ملی» گفت: اما با همه این احوال بر اساس آنچه در مواضع حزب اعتدال و توسعه قرار دارد ما همچنان راه برون‌رفت از مشکلات را صندوق رای می‌دانیم و معتقدیم که مشارکت مدنی بهترین راهبرد برای رفع معضلات جامعه است. ما امیدوار بودیم تجدیدنظر شورای نگهبان دست ما  و فضای کاندیداهای ما در جهت ترکیب لیست‌ها در تهران و استان‌ها را بازتر کند؛ اما متاسفانه این کار نشد. سخنگوی حزب اعتدال و توسعه بیان کرد: گرچه در سخنان هیأت‌های نظارت همواره به کمیت کاندیداها اشاره می‌کنند لیکن به کیفیت آنها اشارتی نشده است. اینکه 15 هزار نفر تایید و 14 هزار نفر ردصلاحیت شدند از جهت کمی نیز قابل توجیه نیست که با افتخار یاد شود. اما با همه این احوال برای تهران یا سایر استان‌ها لیست خواهیم داد و به جهت اینکه در بحث کاندیداهای موردنظر بر این تکمیل لیست‌ها شاید به ظرفیت لازم نرسد. به همین جهت بحث ائتلاف با گروه‌های اعتدالی اصولگرا و اصلاح‌طلب انجام خواهد شد و روزهای گذشته جلساتی را با اعتدالگرایان این دو جریان داشتیم و بر همین اساس لیست‌های تلفیقی و ائتلافی ارائه می‌کنیم. وی در خصوص تغییر حوزه محمدباقر نوبخت دبیر کل این حزب از تهران به رشت عنوان کرد: از آنجا که می‌خواهیم آقای نوبخت را حتما در مجلس داشته باشیم  بدین جهت و اصرار مردم گیلان  آقای نوبخت درخواست تغییر حوزه را داه‌اند. هروی در خصوص سر لیست اعتدالیون بیان کرد: در روزهای آینده رایزنی‌های خود را تشدید می‌کنیم تا افراد مدنظر خود را از میان شایستگان اعم از نمایندگان فعلی و ادوار یا شخصیت‌های اقتصادی و سیاسی  حوزه انتخابیه تهران مشخص کنیم و در این میان افرادی را به‌عنوان سرلیست مشخص کنیم و هنوز سرلیست مشخص نیست. سخنگوی حزب اعتدال و توسعه در خصوص ائتلاف با احزاب اصلاح‌طلب تصریح کرد: ما حتی با خانه کارگر و نمایندگان ادوار هوا‌خواه  آقای لاریجانی نیز صحبت کردیم  و با بسیاری از گروه‌ها و احزاب رایزنی‌هایمان را انحام می‌دهیم و بر اساس آخرین نظراتی که حاصل بشود چه در تهران و استان‌ها از ترکیب احزاب مختلف استفاده می‌کنیم تا به یک نظر واحد برسیم. نگاه ما به سمت حرکت ائتلافی است. اما سعی می‌کنیم قوی‌ترین و شایسته‌ترین  لیستی که رای آور باشد و بتواند جبهه اعتدال را در مجلس آینده  برای ما امکان پذیر باشد را منتشر کنیم.