کنار آمدن کشورهای همسایه با ایران به معنای اتحاد نیست

آقای مجلسی، استاد ندوشن کتابی با عنوان «ایران و تنهائیش » به رشته تحریر درآوردند متن این کتاب در ارتباط با چه موضوع یا موضوعاتی است؟

دکتر اسلامی ندوشن بیشتر از جنبه‌های فرهنگی به اقوامی در این کتاب نظر دارند که در فلات ایران ساکن شدند و در ایران فرهنگی خاصی را پدید آوردند. یک نژاد واحد هم در ایران ساکن نیست. در گذشته و قبل از آریایی‌ها اقوامی در ایران ساکن بودند و آریایی‌ها بعدها در ایران ساکن شدند و بعد از آرایی‌ها هم اقوام دیگری هم به ایران آمدند. فرهنگ ایران یک فرهنگ آمیخته این اقوام است که همیشه تحت تاثیر آنها قرار گرفته است. این فرهنگ همواره از اطراف خود مورد تهاجم قرار گرفته است.

برخی همواره با قوم و قبیله خود به ایران آمده، یکجانشین شدند و ایران هم همواره پذیرای آنان بوده است چرا با وجود این برخی اقوام و کشورها به ایران چشم طمع داشته و به ایران  حمله می‌کردند؟

 این مردمان همواره از طرق مختلف از جمله کشاورزی به ثروت‌های خوبی دست می‌یافتند. مردم ایران همواره ثروت‌آفرین بودند و با تکثر ثروت، تجارت پیش می‌آمد که طمع مردمان اطراف ایران  را برمی‌انگیخت و ایران را مورد تهاجم قرار می‌دادند و این وضعیت نوعی تنهایی را همواره برای ایران به وجود آورده بود که همیشه از هر طرف مورد تهاجم قرار می‌گرفت. تهاجم‌ها هم همواره برای غارت بوده است. بعد از سال‌ها که ایران به یک ثبات رسیده بود، اعراب به ایران حمله کردند. بعدها از شرق مغول‌ها و قرن‌ها بعد از شمال روس‌ها و از غرب عثمانی‌ها به ایران حمله کردند.

ایران امروز هم تنهاست چرا این تنهایی ادامه دارد؟

 تنهایی کنونی ایران قدری با تنهایی ناشی از جزمیت فرهنگی و  جغرافیایی ایران فرق دارد. چنین وضعیتی چندان در گذشته وجود نداشته است.

امکان دارد این مساله را کمی باز کنید؟

 به اعتقاد مخالفان ایران، ایران آینده‌نگری‌هایی را در نظر دارد. ایران می‌خواهد  تبدیل به قدرت بزرگی شود و این مساله مورد پذیرش دیگران قرار نگرفته است. ایران یک درصد جمعیت جهان و کمتر از یک درصد سرزمین‌های جهان را دارد  اما به دنبال آرمان‌های خود و قدرتمند شدن در منطقه است و قصد دارد این مورد را هم جا بیندازد.

تنهایی کنونی ریشه فرهنگی هم دارد؟

 بله ایران عملا در برابر فرهنگ غرب ایستاده است و در این میان مظلوم‌نمایی اسرائیل هم موجب شده که غربی‌ها که خود را حامی  تل‌آویو می‌دانند در برابر ایران قرار  بگیرند. از سوی دیگر در طول یک دهه گذشته کشورهای عرب منطقه نیز احساس کردند که نمی‌توانند  ایران را به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه‌ای بپذیرند. از این رو به جای اینکه غرب و اسرائیل را به عقب برانند در منطقه با یکدیگر علیه تهران متعهد شدند و تلاش کردند که ایران تحریم شود.

پس تنهایی امروز ایران با تنهایی  گذشته متفاوت است؟

 بله تنهایی دیروز ایران به خاطر ثروت‌هایی بود که مردمانش خلق می‌کردند و ایران در وضعیت تدافعی تنها مانده بود اما امروز این تنهایی بر عکس در اثر دور شدن از جهان است. تنهایی کنونی ناشی از ترساندن دیگران از ایران است. تنهایی قبلی ناشی از طمع ورزی دیگران به قصد سودجویی از مام ایران بود. تحریم و دیو تورم باعث شده ایران با مشکلاتی روبه‌رو شود و در نتیجه وجود این چالش‌ها برخی کشورها در تلاش هستند در معادلات بین‌المللی ایران را کمتر بازی دهند. با جمع شدن دیگران دور هم ایران را عملا تنها گذاشتند.

تحولات اخیر در حوزه دیپلماسی در ارتباط با  کشورهای منطقه و عضویت ایران در شانگهای و غیره را راهی برای خروج از این تنهایی می‌‌دانید؟

کشورهای منطقه اخیرا تمایل پیدا کرده‌اند که با ایران کنار بیایند و این کنار آمدن در معنای متحد شدن با ایران نیست. آنها فکر می‌کنند با سیاست‌هایی تعامل برانگیز  از آنچه بیخ گوش آنها که عبارت است به ظن آنها از خطر ایران، دور شوند. امروز نظام سیاسی ایران باید در اندیشه آن باشد که چگونه می‌تواند این  روند را  اصلاح کند. تا خسارت‌ها و عقب‌ماندگی‌های ناشی از این تنهایی پایان یابد.

ایران باید بتواند تعاملات پولی و بانکی مستقل از خود را در مرحله اول حل کند و یک عامل این تنهایی البته خودداری ایران از حضور در پروتکل‌های رایج بین‌المللی در مبادلات بانکی است. این روزها از پیوستن ایران به شانگهای صحبت می‌‌شود و امیدهایی به آن می‌بنند. فرض کنید ایران در فهرست شانگهای قرار گرفت و همه چیز مهیا شد که با این کشورها معاملات ویژه ای انجام دهد. انجام این معاملات منوط به پذیرش اف تی اف است.  به  نظرتنهایی امروز ایران رنگ خود تخریبی دارد.