شکست نتانیاهو

 این تغییر رویکرد را نباید به‌هیچ‌وجه نشانه‌ای از ضعف یا عقب‌نشینی ارزیابی کرد، بلکه باید آن را هنر و عقلانیت سیاسی حاکمان ایران دانست. نکته مهم در بحث مذاکره، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، نه شکل آن، بلکه محتوای پیشنهادها و تصمیم‌های دو طرف ایران و آمریکا است. در گذشته نیز ایران و آمریکا، دست‌کم سه بار به‌طور مستقیم پای میز مذاکره نشسته‌اند؛ یک‌بار در ارتباط با طالبان و افغانستان، بار دیگر درباره تحولات عراق، و نهایتاً در مذاکرات هسته‌ای که توسط دکتر محمدجواد ظریف هدایت شد. اکنون در شرایطی هستیم که کشور بیش از هر زمان دیگری به یک تیم مذاکره‌کننده باتجربه، آگاه و کارآمد نیاز دارد. در چنین بزنگاهی، یکی از گزینه‌های جدی و قابل‌اتکا برای مدیریت مذاکرات، دکتر ظریف است. او از معدود دیپلمات‌های منطقه‌ای است که چهار دهه تجربه فعالیت در سطح عالی دیپلماسی دارد و به‌خوبی رفتارشناسی دولت‌های آمریکا را می‌شناسد. برای موفقیت مذاکرات، از تمام ظرفیت‌های دیپلماتیک کشور باید استفاده کرد. چه‌بسا برای تحقق این امر، لازم باشد که رئیس‌جمهور مستقیماً با مقام معظم رهبری وارد رایزنی شود تا سرپرستی تیم مذاکره‌کننده به ظریف سپرده شود. افکار عمومی، حتی کسانی که به آقای پزشکیان رأی نداده‌اند اما موافق اصل نظام هستند، نیز از این پیشنهاد استقبال می‌کنند و خواستار بازگشت ظریف به میدان مذاکرات هستند. در همین حال، اقدام غیرمنتظره ترامپ در اعلام آغاز مذاکرات ایران و آمریکا، آن‌هم در حضور نتانیاهو، ضربه‌ای جدی به چهره و جایگاه سیاسی نخست‌وزیر اسرائیل وارد کرد. این اقدام نه‌تنها لبخند را از لبان نتانیاهو ربود، بلکه نشان داد رایزنی‌های او با ترامپ به شکست انجامیده است. شکست نتانیاهو در این صحنه، پیامی روشن برای منطقه دارد؛ تحرکات پشت‌پرده برای جلوگیری از گفت‌وگو میان تهران و واشینگتن، دیگر کارآمدی سابق را ندارد. در نهایت، آنچه مهم است تمرکز بر محتوای مذاکرات و نتیجه نهایی آن برای منافع ملی ایران است. مسیر مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم، اهمیت کمتری دارد. مهم آن است که ایران با تیمی مقتدر و حرفه‌ای، با حفظ عزت و منافع خود، وارد این میدان شود. در این میان، دکتر ظریف می‌تواند نقش کلیدی ایفا کند.

* غلامعلی رجایی

 فعال سیاسی