روابط ایران و آمریکا پس از ژانویه 2023

امکان بازسازي اقتصادي بدون توافق برجام امري سخت است و نمي توان صرفا برپايه برخي اصلاحات در سياست‌هاي اقتصادي کشور به تورم 18 درصدي طي 2 سال آينده دست يافت. بايد توجه داشت که امکان اخذ تضمين از ايالات متحده آمريکا براي اينکه ديگر از برجام خارج نشود، نشدني است. چرا که لازمه اين کار تبديل برجام به يک معاهده با تصويب دوسوم نمايندگان مجلس سناست که اين اتفاق حداقل تا ژانويه 2023 رخ نخواهد داد. با توجه به تحولاتي که در سياست داخلي ايالات متحده در جريان است، امکان بازپس گيري کنگره توسط جمهوري خواهان در ژانويه 2023بسيار زياد است. اگر کنگره به کنترل آنها درآيد، کار براي تداوم برجام بسيار دشوار خواهد شد و به طور قطع يکي از دستورکارهاي آن ها تحت فشار قرار دادن دولت بايدن براي خروج از برنامه جامع اقدام مشترک خواهد بود. اگر تا اين تاريخ نيز دولت مستقر در واشنگتن نتواند به توافقاتي با ايران درباره تمديد برجام و همينطور تحولات منطقه اي دست بيابد، اين فشارها افزايش چشمگيري خواهد يافت. آمريکايي ها از مدت ها پيش پالس‌هاي مثبتي دريافت نکرده اند چرا که اين برداشت در رسانه هاي آمريکايي مطرح شده است که به نوعي راه مذاکره در زمينه نقش منطقه اي ايران بسته شده است. اين موضوع احتمالا تاثيرات منفي بر فرجام برجام مي گذارد چرا که استراتژي دولت بايدن حل معماي ايران بصورت همزمان اما مرحله اي است و ناکامي اين سياست ،انگيزه ها را براي استفاده از اهرم تحريمي شدت مي بخشد. با خروج آمريکا از افغانستان، طالبان در حال قدرت نمايي است و اتفاقا در تمامي مناطق افغانستان پيشروي کرده است. اکنون هم درآمريکا و هم در ايران اين نگراني فزاينده بوجود آمده است که طالبان ممکن است وارد بازي هاي خاصي شود. اگر چنين شود در همسايگي ايران دوباره تهديدي جدي بوجود خواهد آمد و افغانستان تبديل به پناهگاهي براي گروه هاي تکفيري و تروريستي خواهد شد. در اين ميان تکيه صرف بر قدرت اقتصادي چين و روسيه نيز نمي تواند گره گشا باشد چرا که ايالات متحده آمريکا احتمالا هژموني خود را بر نهادهاي بين المللي اقتصادي حداقل تا سال 2028 حفظ خواهد کرد.