جوان‌گرایی آرای؛ تخصص حتما

 پزشکیان مکانیزمی را برای گزینش وزرای خود انتخاب کرده است که این مکانیزم برای اولین بار است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و جمعی از سیاستمداران، مدیران با تجربه و کارشناسان مطرح در معرفی وزرا به رئیس‌جمهور نقش ایفا می‌کنند. اگر چه این مکانیزم برای انتخاب وزرا جدید است اما باید گفت این مکانیزم می‌تواند ایراداتی هم به همراه داشته باشد. ظاهرا اعلام شده است که در دولت پزشکیان از وزرای قبلی چندان هم استفاده نخواهد شد و قرار است از افراد کارشناس و باتجربه و البته جوان در مناصب مختلف استفاده شود. نقدی که به این مورد رواست این است که نباید استفاده از جوانان و جوان‌گرایی در کابینه به گونه‌ای باشد که تجربه گذشتگان کنار گذاشته شود و به عبارت بهتر به گونه‌ای رفتار شود که گویا چرخ باید از نو ساخته شود. استفاده از جوانان بسیار درست است چرا که لازمه پیشرفت کشور استفاده از نیروی انسانی جوان و با انگیزه است اما نباید تجربه مدیران باتجربه نیز نادیده گرفته شود. مارکس وبر، بنیانگذار تئوری بوروکراسی در جهان به استفاده از نیروی انسانی متخصص تاکید دارد و این تئوری او باعث شد بوروکراسی و دیوان سالاری کنونی در دنیا ایجاد شود و این مورد یکی از اصول مهم هر سازمان و شیوه مدیریتی است اما به نظر نباید صرفا در نظام دیوان سالاری کنونی از استفاده از نسل متخصص و کارشناس سخن به میان آورد. این مورد را باید در نظر گرفت که افراد باتجربه در زمینه دیوان سالاری و مدیریت‌های مختلف دارای تجربیاتی هستند که این تجربیات باید به نسل‌های بعدی منتقل گردد. این تجربه‌ها و تخصص‌های مختلف در وزارتخانه‌های مختلف از جمله وزارتخانه‌های کلیدی مانند وزارت اقتصاد، وزارت خارجه و... نباید نادیده گرفته شود. وظیفه‌مداری و تخصص‌گرایی در مدیریت، اصل بسیار مهمی است اما به قول شاعر یک سنگ باید سال‌ها در معرض حوادث گوناگون قرار گیرد تا به عقیق تبدیل شود. از این منظر تخصص‌گرایی مهم است اما تجربه گرایی از آن مهم‌تر است زیرا ممکن است تخصص وجود داشته باشد اما این تخصص نتواند اجرا شود و این مورد در دوران کنونی که توسعه شتاب فراوانی گرفته است از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که اکنون دیگر جای آزمون و خطا نیست و به نظر نمی‌توانیم به بهانه اینکه از تخصص جوانان باید استفاده کرد از تجربه‌های بزرگان نیز چشم‌پوشی کرد. جامعه‌شناسانی که در زمینه سرمایه انسانی مطالعه کرده‌اند به اثبات رسانده‌اند که قبل از اینکه از جوانان متخصص در امور مختلف استفاده کنیم باید آن جوان تخصص مدیریتی خود را در امور مختلف آزموده باشد تا سرمایه‌های ملی به بهانه استفاده از تخصص جوانان از بین برده نشود. هگل در کتاب توسعه خود می‌گوید. هیچ سازمانی نمی‌توانند در زمینه رشد اقتصادی و فرهنگی جامعه موثر باشد مگر اینکه از تجربه بزرگان در سازمان‌ها استفاده شود.

*امان ا... قرایی‌مقدم

جامعه‌شناس