تاثیر انتخابات بر برنامه هسته‌ای

حال چرا اینها این کار را می‌کنند در واقع اینها می‌گویند ما از میزان غنی‌سازی ایران نگرانیم تا اگر ایران همکاری نکرد زمینه را برای نشست بعدی شورای حکام برای اجرای مکانیسم ماشه آماده کنند. لذا به نظر نمی‌رسد که اروپایی‌ها بخواهند تا انتخابات آمریکا کاری کنند، اما با این نامه و قطعنامه‌ای که در شورای حکام تصویب شد اینها دنبال این هستند که بدانند در چند ماه آینده چه نوع همکاری بین ایران و آژانس برقرار می‌شود. اگر رضایت بخش بود که همین‌طور نگه می‌دارند، اما اگر رضایت‌بخش نبود قدم بعدی را برمی‌دارند. لذا تصور نمی‌شود که قدم بعدی قبل از انتخابات آمریکا باشد. احتمالا اقدام بعدی را به بعد از انتخابات آمریکا موکول می‌کنند. چرا که خود آمریکایی‌ها به جهت اینکه از برجام خارج شده نمی‌توانند درخواست مکانیسم ماشه داشته باشند. اما کشورهای اروپایی عضو برجام می‌توانند این کار را انجام دهند. البته نگرانی درباره ماه‌های آینده می‌تواند وجود داشته باشد. بنابر این احتمال می‌رود که گفت‌وگو‌هایی بین ایران و آژانس طی هفته‌ها و ماه‌های آینده آغاز شود تا ببینند چه نوع همکاری می‌توانند با یکدیکر انجام دهند. البته این مساله هم که گفته شد اروپایی‌ها به دنبال اجرای مکانیسم ماشه هستند گرچه از مسیر شورای امنیت می‌گذرد اما به گونه‌ای نیست که اعضای شورای امنیت بتوانند آن را وتو کنند. اگر مصوبه شورای حکام و قطعنامه آژانس بخواهد به شورای امنیت برود در واقع چین یا روسیه می‌توانند وتو کنند. اما بر اساس متن برجام اگر یکی از اعضای 1+5 بخواهد مکانیسم ماشه را فعال کند دیگر هیچ کشوری نمی‌تواند آن را وتو کند. لذا قصد اروپایی‌ها در مقطع فعلی فشار و تهدید است. در واقع با پیش نویس این قطعنامه‌ای که به شورای امنیت فرستادند و قطعنامه در شورای حکام تصویب شد می‌توانستند قطعنامه را به شورای امنیت بفرستند، اما نفرستادند. لذا نامه‌ای که به شورای امنیت نیز داده‌اند نوعی فشار علیه ایران است که می‌گویند اگر ایران با آژانس همکاری‌های بیشتری انجام ندهد، مساله پادمان را حل نکند و پاسخ 2 سایت را ندهد و بازرسان آژانس در ایران فعال نشوند می‌توانند مکانیسم ماشه را فعال کنند. البته نباید از هم اکنون تصور کرد که در هفته‌های آینده یا یک ماه آینده یکی از کشورهای اروپایی بخواهد مکانیسم ماشه را فعال کند. اما به نظر می‌رسد که در درجه اول اینها فشار می‌آورند و تهدید می‌کنند تا ببینند که اولا نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران چه می‌شود و ثانیا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چه می‌شود تا بعد روی مکانیسم ماشه بروند.

*عبدالرضا فرجی‌راد

تحلیلگر مسائل بین‌الملل