مردم تصمیم‌گیرندگان هزینه‌کرد مالیات‌ها

از این رو کارشناسان معتقدند در این راستا باید روش‌هایی اتخاذ شود تا بتوان انگیزه و تمایل مردم نسبت به پرداخت مالیات افزایش یابد تا فرصتی برای اجرای پروژه‌های عمرانی جدید یا تکمیل پروژه‌های نیمه‌کاره از محل مالیات ستانی فراهم ‌آید. قطعاً شفاف سازی کمی و کیفی مالیات ستانی از مودیان و همچنین در خصوص هزینه‌کرد آن می‌تواند رغبت و حضور مودیان را افزایش دهد و نرخ فرار مالیاتی را نیز کاهش دهد. بدیهی است این رویکرد امکان بی‌عدالتی‌ها و احیاناً معافیت‌های مالیاتی و... را نیز کاهش می‌دهد. خبر اجرای طرح نشان‌دارد کردن مالیاتی از سوی برخی نمایندگان مجلس نیز در این راستا طرح شده است که قطعاً با اجرای آن، فرصتی برای شفاف‌سازی نحوه هزینه‌کرد مالیات‌های پرداختی و افزایش شفافیت در تمام مراحل مالیات ستانی و رشد اعتماد عمومی به نظام مالیاتی کشور، مهیا می‌شود.

شفاف‌کردن هزینه‌ها

به گزارش «آرمان ملی»، کامران نوری کارشناس مالیاتی در این باره گفت: شفافیت مالیاتی به یکی از موضوعات کلیدی در مدیریت مالی کشورها تبدیل شده است، از این رو اکثر کشورها امکان مشاهده نحوه هزینه‌کرد و... مالیات‌ها را برای مردم و مودیان فراهم می‌کنند، این اقدام نه تنها به افزایش درآمدهای مالیاتی کمک می‌کند، بلکه به ایجاد اعتماد عمومی و مشارکت فعال مردم در اجرای پروژه‌های عمرانی، آموزشی و اجتماعی نیز می‌انجامد. او افزود: تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی مردم از نحوه هزینه‌کرد مالیات‌ها آگاه باشند، تمایل بیشتری به مشارکت در پرداخت مالیات دارند. این موضوع به ویژه در کشورهایی که پروژه‌های عمرانی و اجتماعی به صورت شفاف و قابل مشاهده اجرا می‌شوند، بیشتر به چشم می‌خورد. به عنوان مثال، در بسیاری از کشورها، مردم می‌توانند از طریق پلتفرم‌های آنلاین، جزئیات پروژه‌های در حال اجرا و هزینه‌های مربوط به آنها را مشاهده کنند.

افزایش اعتماد عمومی

نوری اضافه کرد: شفافیت مالیاتی نه تنها به بهبود وضعیت مالی کشورها کمک می‌کند، بلکه به افزایش اعتماد عمومی و مشارکت مردم در فرآیندهای اجتماعی و اقتصادی نیز می‌انجامد. با اجرای طرح‌هایی مانند نشان‌دار کردن مالیاتی، می‌توان به سمت یک جامعه عادلانه‌تر و شفاف‌تر حرکت کرد که در آن مردم به راحتی می‌توانند از حقوق و وظایف خود آگاه باشند و در بهبود وضعیت کشور خود سهیم شوند. این کارشناس درباره اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات در ایران نیز گفت: این طرح به مردم این امکان را می‌دهد که بدانند مالیات‌هایشان در کجا هزینه می‌شود و چگونه به بهبود زیرساخت‌ها و خدمات عمومی کمک می‌کند. با این اقدام، مردم می‌توانند به راحتی از جزئیات هزینه کرد مالیات‌های خود مطلع شوند و این آگاهی می‌تواند میل بیشتری به پرداخت مالیات‌ها ایجاد کند. از سوی دیگر، طرح نشان‌دار کردن مالیاتی می‌تواند فرصتی برای اجرای عدالت مالیاتی نیز فراهم کند. با شفاف شدن نحوه هزینه کرد مالیات‌ها، مشخص می‌شود که چه کسانی در خارج از دایره عادلانه مالیاتی قرار دارند و چه کسانی تاکنون ناعادلانه از پرداخت مالیات معاف بوده‌اند. این موضوع می‌تواند به کاهش نابرابری‌های مالی و اجتماعی کمک کند و به دولت‌ها این امکان را می‌دهد که با شناسایی فرارهای مالیاتی، درآمدهای خود را افزایش دهند.

ابزار قدرتمند دولت

او اضافه کرد: شفافیت مالیاتی می‌تواند به عنوان یک ابزار قدرتمند در دست دولت‌ها و نمایندگان مجلس قرار گیرد تا با ایجاد انگیزه و اعتماد در مردم، به بهبود وضعیت مالی و اجتماعی کشور کمک کنند. این کارشناس ادامه داد: این طرح به منظور ایجاد یک سیستم شفاف و قابل ردیابی برای مالیات‌های پرداختی مردم طراحی شده است. هدف اصلی این است که مردم بتوانند ببینند مالیات‌هایی که پرداخت می‌کنند، چگونه و در کجا هزینه می‌شود. این شفافیت می‌تواند به افزایش اعتماد عمومی به دولت و نظام مالیاتی کمک کند. همچنین شفافیت در هزینه‌کرد مالیات‌ها می‌تواند به کاهش فساد مالی و سوءاستفاده‌های احتمالی کمک کند. به‌علاوه با آگاهی از نحوه هزینه‌کرد مالیات‌ها، مردم می‌توانند بهتر از خدمات عمومی استفاده کنند و در صورت نیاز، خواستار بهبود این خدمات شوند.

ردیابی منابع مالیاتی

عبدالوحید فیاضی، نماینده مردم نور و محمودآباد در مجلس شورای در خصوص اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات، گفت: طرح نشان‌دار کردن مالیات، گامی مهم در جهت شفاف‌سازی و بهبود کارایی نظام مالیاتی است. این طرح به این معناست که بخشی از مالیات‌های جمع‌آوری شده به طور مشخص برای پروژه‌ها و حوزه‌های خاصی اختصاص می‌یابد و یکی از مزایای اصلی این طرح، افزایش اعتماد عمومی به دولت است. وقتی مردم بدانند که مالیات‌های آنها دقیقاً کجا و چگونه هزینه می‌شود، انگیزه بیشتری برای پرداخت مالیات خواهند داشت. این طرح با مشخص کردن دقیق محل مصرف درآمدهای مالیاتی، به شهروندان امکان می‌دهد تا به‌طور مستقیم بر نحوه هزینه‌کرد وجوه نظارت داشته باشند. همچنین این امر موجب افزایش اعتماد عمومی و کاهش احتمال فساد مالی می‌شود. یکی از مهم‌ترین اثرات این طرح، افزایش قابلیت ردیابی منابع مالیاتی است. به عبارت دیگر، با نشان‌دار شدن مالیات‌ها، می‌توان به‌طور دقیق مشخص کرد که هر بخش از درآمدهای مالیاتی در چه پروژه‌هایی و با چه هدفی به کار گرفته شده است. این موضوع به شفافیت بیشتر در فرآیندهای بودجه‌ریزی و تخصیص منابع کمک می‌کند.

مالکیت در مالیات‌ستانی

حسین‌زاده کارشناس اقتصادی نیز در این باره گفت: شفافیت به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر فرار مالیاتی عمل می‌کند و این موضوع در طرح نشان‌دار کردن مالیات به خوبی پیاده‌سازی شده است و وقتی مردم با این طرح پایان یافتن پروژه‌های انتخاب شده توسط خودشان را ببینند که چگونه با مالیات پرداختی خود، پروژه زیربنایی و رفاهی انتخاب شده به بهره‌برداری می‌رسد. در سال‌های آینده مودیان با انگیزه بیشتری مالیات خود را پرداخت خواهند کرد و حاکمیت قانون به طور کامل در نظام مالیاتی برقرار خواهد شد. این کارشناس مسائل اقتصادی در رابطه با رویکرد جدید نظامات مالیاتی در دنیا در جهت افزایش تمایل مردم در زمینه پرداخت مالیات گفت: در سال‌های اخیر، دولت‌ها در سراسر جهان استراتژی‌های نوآورانه‌ای را برای افزایش مشارکت و همکاری مودیان مالیاتی در فرآیند جمع‌آوری مالیات بررسی کرده‌اند. یکی از این رویکردها ایجاد شفافیت در مصرف مالیات و ارائه اطلاعات کامل به مودیان مالیاتی در مورد نحوه خرج مالیات آنها است. سازمان امور مالیاتی دولت چهاردهم علاوه بر ایجاد شفافیت کامل در زمینه مصارف مالیات، یک گام جدید نسبت به تخصیص مالیات پرداختی نیز برداشته است. وی در رابطه با طرح سازمان امور مالیاتی در زمینه انتخاب مودیان جهت نحوه مصرف مالیات در تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم گفت: ایران با ارائه طرحی برای تخصیص مالیات توسط خود مودی مالیاتی، گامی مهم در مسیر افزایش اطلاعات مودیان از نحوه هزینه‌کرد مالیات برداشته است که به مودیان مالیاتی این امکان را می‌دهد تا نحوه تخصیص مالیات خود را به پروژه‌ها و بخش‌های خاص انتخاب کنند. این ابتکار نه تنها سطح جدیدی از شفافیت را ایجاد کرده است، بلکه به مودیان مالیاتی احساس مالکیت و کنترل بر فرآیند تخصیص مالیات داده است.

همکاری همه ذی‌نفعان

او ادامه داد: عمل مشارکت شهروندان در تخصیص مالیات، همکاری بین مودیان مالیاتی و دولت را تقویت می‌کند. مالیات ‌دهنده‌ای که مزایای مشارکت را می‌بیند، با میل خود پرداخت به موقع و کامل مالیات را رعایت می‌کند. این کارشناس بیان کرد: شفافیت باعث ایجاد حسن نیت و روحیه جمعی حامی توسعه ملی می‌شود. شفافیت به عنوان یک عامل بازدارنده در برابر فرار مالیاتی عمل می‌کند و این موضوع در طرح نشان‌دار کردن مالیات به خوبی پیاده‌سازی شده است و وقتی مردم با این طرح پایان یافتن پروژه‌های انتخاب شده توسط خودشان را ببینند که چگونه با مالیات پرداختی خود، پروژه زیربنایی و رفاهی انتخاب شده به بهره‌برداری می‌رسد، در سال‌های آتی با انگیزه بیشتری مالیات خود را پرداخت خواهند کرد و نسبت به جلوگیری از فرار مالیاتی، هیچ همکاری با فراریان مالیاتی نخواهند داشت و در آنجا حاکمیت قانون به طور کامل در نظام مالیاتی برقرار خواهد شد. طرح نشان‌دار کردن مالیات، با تمرکز بر شفافیت و نظارت مؤثر بر دریافت مالیات‌ها، می‌تواند به نوبه خود به بهبود وضعیت مالی کشور و تسهیل فرآیندهای مالیاتی کمک کند. با این حال، موفقیت این طرح نیازمند همکاری و هم‌کنشی همه ذینفعان، از جمله دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی است.