«صحنه آخر» روایتگر حاشیه‌هایی از یک تعزیه‌ قدیمی

به گزارش آرمان ملی آنلاین، مستند سینمایی «صحنه آخر» که به تهیه‌کنندگی و کارگردانی محمد قاسم‌پور از ۲۸ تیرماه در سینماهای گروه هنر و تجربه اکران شده، روایتگر حاشیه‌هایی از یک تعزیه‌ خاص و قدیمی در اهواز است که هر سال با حضور جمعیتی چند هزار نفری برگزار می‌شود.

به نقل از ایسنا، قاسم‌پور درباره ساخت این مستند ۴۰ دقیقه ‌ای در گفت‌وگویی با ایسنا بیان کرد: سال ۱۳۹۴ برای اولین بار تعزیه‌ای را در حاشیه شهر اهواز در محله حصیرآباد دیدم که چند ویژگی داشت. نخست اینکه از صبح روز عاشورا تا ظهر زیر نور خورشید و در یک استادیوم ورزشی اجرا می‌شد. دوم آنکه بین ۷ تا ۸ هزار نفر تماشاگر دور تا دور مجموعه در آن آفتاب ساعت‌ها می‌نشستند. دیگر آنکه تعزیه به دو زبان فارسی و عربی اجرا می‌شد و در واقع بخش رجزخوانی، عربی بود. مهمترین ویژگی آن هم اتفاق دراماتیک در پایان تعزیه بود که صحنه آخر هیچ‌گاه اتفاق نمی‌افتاد یعنی در جایی که به صحنه آخر تعزیه می‌رسیدیم، مردم با سینه‌زنی مداخله می‌کردند و اجازه اجرای آن اتفاقی که میان شمر و امام حسین (ع) در گودال قتلگاه به وقوع پیوسته را نمی‌دادند و به این ترتیب تعزیه تمام می‌شد.

وی با اشاره به جذاب بودن این اتفاق پایانی و اینکه به عنوان یک ویژگی خاص تعزیه در این منطقه عنوان می‌شد، ادامه داد: از آنجا که این تعزیه هر سال فیلمبرداری شده، به آرشیو مراجعه کردم و دیدم ادعایی که درباره ناتمام ماندن تعزیه مطرح می‌شود، درست است و هیچگاه اجازه اجرای صحنه آخر داده نشده است. این موضوع برای من جالب شد بخصوص آنکه متوجه شدم اختلاف نظرهایی هم در این زمینه وجود دارد.

قاسم‌پور توضیح داد: آن زمان متوجه شدم زمزمه‌هایی هست مبنی براینکه باید هر طور شده صحنه آخر تعزیه به اجرا درآید و تعزیه تمام شود. عده‌ای دیگر هم می‌گفتند ما کار خود را انجام می‌دهیم و مردم بیش از این را نمی‌خواهند. من احساس کردم این کشمکش می‌تواند روایت یک مستند باشد تا فیلم از یک روایت گزارشی هم خارج شود و مخاطب را کنجکاو کند که تا پایان بنشیند و ببیند که امسال بالاخره کدام گروه برنده این کشمکش می‌شود و آیا در آخر اجازه بریدن سر امام به شمر داده می‌شود یا خیر.

او با بیان اینکه دوست دارد مخاطب جواب این پرسش را روی پرده سینما ببیند، گفت: پس از انتخاب سوژه اصلی مستند، دو سال پیاپی در دهه محرم به این منطقه سفر کردیم و تا بخشی از تعزیه را فیلمبرداری کنیم. البته آنچه بیشتر می‌بینیم، اتفاق‌های ماقبل اجرای تعزیه است و راوی اصلی مستند که ما قصه را کنار او می‌بینیم، شخصیت «شمر» تعزیه انتخاب شد.

قاسم‌پور با اشاره به اینکه مشتاق است باز هم در این زمینه کار کند می‌گوید : اگرچه مستندهای گزارشی به دلیل اینکه ویژگی تاریخ‌نگاری دارند، بسیار ارزشمند هستند اما شخصاً ترجیح می‌دهم روی مستندهایی با روایتی داستانی کار کنم و دوست دارم اثرم یک کاراکتر جذاب داشته باشد به همین دلیل می‌توانم ادعا کنم که  مستند «صحنه آخر» هم قصه و ماجرا دارد و هم یک کاراکتر جذاب.

او در پایان درباره وضعیت اکران‌ فیلمش در گروه هنر و تجربه نیز گفت : فیلم‌ من کاملا مناسبتی است و الان هم در روزهای مناسبتی قرار دادیم؛ پس  زمان درستی است که «صحنه آخر» اکران شود منتها یک نکته مهم این است که دقیقاً بنا به همین مناسبت، گروهی از کسانی که باید مخاطب این فیلم باشند، این روزها اصلا به سینما نمی‌روند. با این وجود به نظرم  شرایط برای اکران  تاکنون بد نبوده است.