نشست سران سازمان همکاری شانگهای یکی از معدود فرصت‌های تضمین صلح و همکاری در منطقه است/ حل مشکل کرونا در جهان به شدت نیازمند همکاری بین‌المللی است/ تروریسم اقتصادی از موانع کلیدی پیشبرد همگرایی منطقه‌ای محسوب می‌شود

آرمان ملی آنلاین - سیدابراهیم رئیسی در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای گفت: ابتدا مایلم مراتب تشکر و قدردانی خود را از جناب آقای امامعلی رحمان، رییس جمهور محترم کشور زیبا و فرهنگی تاجیکستان و مردم تاجیکستان به خاطر میهمان نوازی و میزبانی گرم این اجلاس و برنامه‌ریزی بسیار خوب به عمل آمده طی دوره مدیریت ایشان بر سازمان، اعلام نمایم.

رئیس جمهور ادامه داد: از فرصت استفاده می‌کنم و فرارسیدن بیستمین سالگرد سازمان همکاری شانگهای را به اعضای محترم تبریک گفته و امیدوارم روسای سازمان همکاری شانگهای مسیر بالنده خود را ادامه دهد.

وی افزود: اجازه دهید خرسندی خود را از بابت حضور در این نشست مهم و تاثیرگذار یکی از معدود فرصت‌های گفتگو برای تضمین صلح و همکاری واقعی در منطقه است ابراز نمایم و از تمامی اعضای محترم برای عضویت دائمی ایران اسلامی صمیمانه تشکر کنم.

رئیسی گفت: خانم ها و آقایان، توسعه فرهنگی دستور کار اول همکاری بین صاحب تمدن است بخش عمده خزانه فرهنگ و معنویت جهان در آسیا قرار دارد، آسیا مهد تمدن بشری است و قلب تپنده آن در هند، چین ،تاجیکستان و ایران فرهنگ‌ساز است.

وی با بیان این‌که معنویت، نیاز همیشگی بشریت و گمشده انسان امروز است، اظهار داشت: بحران معنویت زیرساخت همه بحران‌های جهان است. انحصارگرایی، خشونت و نقض حقوق بشر جلوه‌هایی از پیامدهای دوری از معنویت است؛ ایران می‌تواند نقش مهمی در توسعه منطقه‌گرایی فرهنگی ایفا کند.

رئیس جمهور یادآور شد: زمانی که من به ریاست جمهوری اسلامی را عهده‌دار شدم، جهت گیری سیاست خارجی خود را تمرکز بر چندجانبه‌گرایی اقتصادی و تقویت سیاست همسایگی به معنی وسیع آن و تقویت حضور در سازمانهای منطقه‌ای معرفی کردم.

وی افزود: ترکیب دو ابتکار اوراسیایی و جاده - کمربند می‌تواند تحقق عینی‌بخشی از این رویکرد باشد و ظرفیت‌های عظیم جمهوری اسلامی ایران به لحاظ ژئوپلتیک، جمعیت، انرژی، حمل و نقل، نیروی انسانی، و از همه مهمتر معنویت، فرهنگ و تمدن می‌تواند تحرک معناداری به این چشم‌انداز ببخشد. این منطقه در طول تاریخ پیوستگی شگرفی داشته است و احیای این پیوستگی از کارویژه‌های پیمان شانگهای و مورد تاکید جمهوی اسلامی ایران است. آسیا سرزمینی غنی از تمدنها و ارزشهاست. نقش‌آفرینی آسیا در عرصه بین‌الملل نیازمند حفظ تجانس (هارمونی) بین ملتها و تمدن‌های خود است. ایران تجانس بین ملت‌ها و تمدن‌های آسیایی را تقویت می‌کند.

رئیسی با تاکید بر اینکه جهان وارد دوران جدیدی شده است، گفت: سلطه‌طلبی و یکجانبه‌گرایی رو به زوال است. نظام بین‌الملل به سوی چند قطبی شدن و بازتوزیع قدرت به سود کشور‌های مستقل، در حال تغییر است. در شرایط کنونی صلح و امنیت جهانی از ناحیه سلطه طلبی و چالش‌هایی همچون تروریسم، افراط‌گرایی و جدایی‌طلبی در معرض تهدید قرار دارد؛ تهدیدهایی که طیف وسیعی از کشورهای جهان و بویژه اعضا و شرکای سازمان همکاری شانگهای را هدف قرار داده است.

وی ادامه داد: آسیا همچون گذشته‌های نه چندان دور در کانون تغییرات جهانی قرار دارد. حفظ و تقویت صلح در این پهنه گسترده، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است. سازمان همکاری شانگهای و "روح حاکم بر آن" یعنی اعتماد متقابل، منافع مشترک، برابری، رایزنی مشترک، احترام به تنوع فرهنگی و توسعه مشترک، ابزار کلیدی در راستای حفظ صلح در قرن ۲۱ است.

وی افزود: صلح و توسعه از مسیر همکاری و هماهنگی کشورهای کلیدی این منطقه حاصل می‌شود. در این مسیر، شکل‌دهی و تقویت پیوندهای زیرساختی میان کشورهای مختلف اهمیت و ضرورت دارد. ابتکار کمربند - راه، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کریدور شمال - جنوب به عنوان طرح‌های کلیدی در حوزه اتصالات زیرساختی می‌توانند در تقویت منافع مشترک کشورهای در حال توسعه و تقویت صلح در این منطقه نقش ایفا نمایند.

وی افزود: این پروژه‌ها نه تنها رقیب نیستند بلکه مکمل یکدیگرند و ایران حلقه وصل سه طرح زیرساختی فوق است. ایران می‌تواند از طریق کریدور شمال-جنوب حلقه وصل شمال و جنوب اوراسیا باشد و آسیای مرکزی و روسیه را به هند پیوند دهد. کریدور شمال-جنوب می‌تواند زیرساخت همگرایی در قالب پروژه بزرگ را تقویت کند. ایران در مسیر یکی از کریدورهای ابتکار کمربند راه یعنی کریدور چین، آسیای مرکزی و غرب آسیا قرار دارد و می‌تواند پیوند دهنده شرق و غرب در آسیا باش. همچنین ظرفیت تبدیل شدن به محل تبادل چند عضو را که می تواند نمادی از سازمان همکاری شانگهای باشد.

رئیس جمهور ادامه داد: خانم‌ها و آقایان؛ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همواره مبتنی بر مشارکت فعال در سازمان‌های بین المللی، چند جانبه گرایی و مخالفت با یکجانبه گرایی بر پایه عدالت همکاری احترام متقابل، ضرورت ایفای نقش سازنده در مواجهه با چالش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای بوده است؛ امروز نظام بین الملل با چالش‌ها و مشکلات متعددی روبرو است که حل آنها توسط یک دولت به تنهایی امکان پذیر نیست، چالش اول همه‌گیری کرونا است که نه تنها سلامت ملت های جهان را هدف قرار داده بلکه پیامدهای اقتصادی و سیاسی و امنیتی قابل توجهی در بر داشته است. اما از اعضای سازمان همکاری شانگهای، چین، روسیه و هند برای واکسیناسیون جهانی تشکر می کنیم و آن را در راستای همکاری در عرصه بین‌الملل ارزیابی می‌داریم.

وی تصریح کرد:‌ هر گونه اختلال در روند سلامت انسان‌ها از طریق واکسیناسیون جهانی به به بهانه تحریم، علیه حقوق بشر و علیه بشریت است که حل این مشکل شدیدا نیازمند همکاری بین المللی است. اعضای پیمان شانگهای پتانسیل فراوانی را در این زمینه دارد و جمهوری اسلامی ایران حاضر است در این زمینه فعالانه همکاری کنند.

رئیسی گفت: تروریسم اقتصادی چالش دیگری است که مهمترین ابزار سلطه طلبان برای تحمیل اراده به دیگران تبدیل شده است، تحریم یا تروریسم اقتصادی از موانع کلیدی پیشبرد همگرایی منطقه‌ای محسوب می‌شود؛ سازمان همکاری شانگهای به طراحی ساختارها و مکانیزم‌های مقابل جمعی با تحریم نیاز دارد، تحریم‌های یک‌جانبه تنها علیه یک کشور نیست بلکه همانگونه که درسال‌های اخیر روشن شده تعداد بیشتری از کشورهای مستقل به ویژه اعضای سازمان را در بر می‌گیرد. طراحی مکانیزم های مقابله جمعی در قالب این سازمان اهمیت و ضرورت دارد.

وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر ناامنی مخل توسعه و پیشرفت و تروریسم مانع رشد اقتصادی پایدار است. جمهوری اسلامی ایران با سابقه بیش از ۴۰ سال تقابل با تروریسم و افراط‌گرایی خدمات شایستهای در منطقه غرب آسیا انجام داده است. ما هم پیمان عراق و سوریه در تقابل با داعش و سایر جریان‌های تروریستی بوده‌ایم. شراکت راهبردی ایران و روسیه در مبارزه با تروریسم افراط‌گرایی در سوریه تجربه ارزشمندی برای همکاری با شرکای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است.

رئیس جمهور ایران با بیان اینکه اینجانب دست همکاری برای تحقق صلح و هم پیمانی برای مبارزه با تروریسم و افراط گرایی را به سوی همه دولت‌های مشارکت کننده در این اجلاس دراز می‌کنم، گفت: ما نیازمند اقدام جمعی برای تامین امنیت و رشد عدالت به عنوان زیرساخت‌های اصلی توسعه هستیم، متاسفانه بیش از دو دهه مبارزه نمایشی آمریکا در عراق و افغانستان موجب از بین رفتن امنیت و رفاه در این کشورها شده است. آمریکا چند سال است که این الگوی ناموفق را در سوریه نیز اجرا کرده است و مراکز حضور آمریکا در سوریه از بی ثبات ترین مناطق در این کشور هستند. جمهوری اسلامی ایران معتقد به امنیت مشترک است و امنیت را تفکیک شده نمی‌داند. راه تامین امنیت مشترک، راه بومی است که صرفا با مشارکت قدرت‌های منطقه‌ای و بدون مداخله خارجی امکان‌پذیر است .

وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران معتقد به امنیت مشترک است و امنیت را تفکیک شده نمی‌داند. راه تامین امنیت مشترک، راه بومی است که صرفا با مشارکت قدرت‌های منطقه‌ای و بدون مداخله خارجی امکان‌پذیر است، خطاب به حاضرین در نشست گفت: همکاران محترم؛ مسئولیت وضعیت ایجاد شده در افغانستان، تماما بر عهده‌ی آمریکا و کشورهای همکار او در این مدت است. اما ما کشورهای منطقه بایستی شرایطی را فراهم کنیم تا مردم افغانستان بتوانند بر مشکلات خود چیره شوند و مسیری را برای آینده‌ای مطمئن ترسیم کنند. از نظر جمهوری اسلامی، این مهم تنها از طریق کمک کشورهای منطقه به مشارکت مؤثر همه‌ی اقوام در حاکمیت آینده افغانستان محقق خواهد شد. طبیعتا کشورهای منطقه صرفا نقش تسهیل‌گری دارند. دخالت خارجی در افغانستان بر مشکلات می‌افزاید و در نهایت، بر بی‌ثباتی در آن کشور دامن می‌زند.

رئیس جمهور افزود: بر همین اساس، جمهوری اسلامی ایران آماده است تمام توان خود را در خدمت ایجاد حکومتی فراگیر، همه شمول و مستقل در افغانستان قرار دهد و همانند تمامی این سال‌های سخت که در کنار برادران و خواهران افغانی خود بوده‌ایم، به یاری آنان بشتابیم. لکن، مایلم تأکید کنم که تحقق چنین هدفی از عهده هیچ کشوری به تنهایی برنمی‌آید و نیازمند کار مشترک و سامان یافته در قالب ساز و کارهای منطقه‌ای است.

وی گفت: عالیجنابان؛ تامین حقوق ملت ایران در حوزه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای، تضمین منافع مشترک کشورهای در حال توسعه است. هیچ موضوعی نمی‌تواند فعالیتهای صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را که در چارچوب مقررات بین‌المللی انجام می‌شود، دچار توقف نماید. دیپلماسی یکی از ابزارهای تامین منافع ملی کشورهاست، ولی دیپلماسی زمانی کارآمد است که همه طرف‌ها در عمل به آن پایبند باشند. تهدید و فشار، پای دیپلماسی را سست می‌کند و دست آن را می‌بندد. متاسفانه برخی طرف‌ها با استفاده از ابزار تهدید و فشار تصور می‌کنند می‌توانند دیپلماسی را به نفع خود رقم بزنند، در حالی که با این ترفند عملا دیپلماسی را از میدان به در می‌کنند و آن را از کارایی می‌اندازند.

وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران رفع تحریم‌ها را حق تردیدناپذیر ملت ایران می‌داند و هر فرایندی که خلاف این حق باشد را در راستای منافع ملت ایران نمی‌داند. جمهوری اسلامی ایران ضمن احترام به رفتار مستقل کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و به رسمیت نشناختن تحریم‌های ظالمانه یکجانبه آمریکا وعدم پیروی از سیاست‌های تحریمی غیرقانونی این کشور، تقویت همکاری‌های دوجانبه را به ویژه در عرصه اقتصادی عامل مهمی در ارتقای نقش راهبردی سازمان همکاری شانگهای در اقتصاد جهانی می‌داند.

رئیسی تصریح کرد: عالیجنابان؛ در پایان لازم می‌دانم، توجه اعضای سازمان را به ضرورت همکاری در موضوعات محیط زیستی در موضوعاتی مثل رشد فناوری، همکاری‌های پساکرونا، امنیت سایبری، دیپلماسی مردمی و ارتباط قوی با مردم و برخورد سازمان یافته با جرایم سازمان یافته با مواد مخدر و تروریسم اعلام نمایم.

وی با بیان اینکه معتقدم اعضای سازمان شانگهای با اعتماد به پیشینه ریشه دار تمدنی خود می‌توانند روشهای موجود برای دستیابی و گسترش صلح و امنیت را بر مبنای دیپلماسی و تعامل همه جانبه مبتنی بر عدالت و معنویت استوار نمایند. ، یادآور شد: بار دیگر از رییس جمهور محترم تاجیکستان تشکر و قدردانی می‌نمایم. برای دولت و مردم این کشور آرزوی سعادت و بهروزی دارم و ریاست کشور ازبکستان را بر این سازمان تبریک عرض می‌کنم و در پایان یکبار دیگر از همه اعضای محترم برای عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران صمیمانه تقدیر و تشکر می‌کنم از رئیس جمهور محترم تاجیکستان، رئیس جمهور محترم روسیه آقای پوتین و رئیس جمهور محترم چین صمیمانه تشکر و قدردانی می‌نمایم.