چالش جدی برجام

به گزارش آرمان ملی آنلاین مهدی مطهرنیا، رئیس اندیشکده آینده‌اندیشی سیمرغ نوشت: به طور رسمی چه بلینکن در وزارت‌ خارجه آمریکا و چه منابع رسمی در تهران در وضعیت کنونی رسیدن به یک توافق کوتاه مدت یا حداقلی را نیز نفی می‌کنند. آنچه که در تحلیل هم باید بدان توجه کرد آن است که چه برای دولت نئودموکرات بایدن که از اندیشه‌های اوباما تاثیر می‌پذیرد و در وضعیت انتخابات 2024 به سر می‌برد؛ اکنون هر توافقی که منجر به  ایجاد فضای تنفسی برای دولت حاکم بر تهران شود از سوی اعضای حزب دموکرات و حزب جمهوری‌خواه نفی می‌شود و به جای ایجاد امتیاز در انتخابات 2024 می‌تواند به یک نمره منفی برای تیم دموکرات بایدن تلقی شود.

از طرف دیگر در تهران نوعی حاکمیت یکدست به وجود آمده است. این یکدستی معطوف به گفتمانی به نام گفتمان انقلابی است که هر گونه ایجاد حرکت برای دستیابی به توافقی کمتر از برجام می‌تواند این گفتمان انقلابی را از درون دچار گسل‌هایی  و فعال شدن آنها نماید. هم اکنون همین گفتمان با توجه به موضع گیری‌های عربستان و کشورهایی مثل امارات متحده عربی تلاش کرد از نزدیکی به این کشورها به عنوان دستاورد استفاده کند در حالی که در عمل با چالش جدی در برابر گفتمان‌های رقیب قرار دارد. چرا که این گفتمان انقلابی و متکی بر  ارزش‌های انقلابی است که دهه‌هاست آن را مورد توجه قرار می‌دهد و دولت‌های روحانی، احمدی‌نژاد ، خاتمی و هاشمی را تحت پرسش جدی و چالش قرار داده است اکنون با عربستانی از در مصالحه در آمده و با اماراتی ارتباط گرفته که  هم جنبه‌های تجدد گرایی و غرب منشی آنها افزایش پیدا کرده و هم رسما با تل‌آویو ارتباط خود را آشکار ساختند.

فلذا اگر در این وضعیت مانند دولت بایدن و حتی بسیار سخت تر از آن این گفتمان در دستاوردی به ظاهر در توافق با آمریکایی دست یابد که در ظاهر به هیچ وجه قابل اعتماد نیست تفسیر و توجیه او برای جامعه مخاطب و گفتمان‌های رقیب چگونه صورت خواهد پذیرفت؟ فلذا هم از نظر موضع گیری‌های رسمی که اکنون آمریکا علنا می‌گوید برجام در رده‌های نخست دستور کار دستگاه سیاست خارجی آمریکا نیست و بالطبع آن را در سال 2015 پایان یافته می‌داند و تنها به یک توافق جدید می‌اندیشد که بتواند امتیازات بیشتری بگیرد و هم در تهران گفتمان انقلابی که به هر تقدیر اگر چه حتی پذیرفته است تا پرونده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حل شود تا به برجام باز گردد این درخواست نیز مورد پذیرش واقع نشده است.

هنوز آمریکا آنچه را که ایران خواسته به انجام نرسانده و تازه اینکه آمریکا می‌خواهد بدون هیچ هزینه‌ای به برجام بازگردد و درصدد است مکانیسم ماشه را فعال و ایران را تحت فشار بیشتری قرار دهد. لذا از مذاکراتی که دولت جدید با آمریکا کرد تنها یک چیز به‌دست آمده آن هم احتمال بازگشت آمریکا به برجام  و این امتیاز بود که اکنون در بخشی از جناح تند آمریکا نسبت به آن  صحبت‌هایی در باب فعال کردن مکانیسم ماشه توسط آمریکا به گوش می‌رسد.