آغاز زمزمه‌های انتخاباتی/ فضای سیاسی باز شاه‌کلید قفل مشارکت بالای مردم
دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی ۱۰ ماه دیگر برگزار خواهد شد. انتخاباتی که هنوز تکلیف حضور برخی جریان‌های سیاسی و افراد شاخص در آن مشخص نیست اما تعدادی دیگر از سیاست‌مدارن از حالا خود را برای آن آماده می‌کنند.
آرمان‌ملی‌آنلاین ایسنا نوشت، انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی برای انتخاب ۲۹۰ نماینده برای یک دوره چهار ساله و ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری برای انتخاب ۸۸ عضو این مجلس برای یک دوره هشت ساله روز جمعه ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ در سراسر کشور برگزار می‌شود.
نخستین جلسه ستاد انتخابات کشور ۲۳ اردیبهشت به ریاست محمدرضا غلامرضا رئیس ستاد انتخابات کشور برگزار شد. غلامرضا در ابتدای این جلسه تاکید کرد: «تلاش خواهیم کرد تا از تمام ظرفیت‌ها برای برگزاری یک انتخابات باشکوه در چارچوب قانون استفاده کنیم.»
احمد وحیدی وزیر کشور هم ۲۵ اردیبهشت در دیدار با استانداران سراسر کشور با اشاره به این که «زنگ شروع فعالیت‌های مربوط به انتخابات را زده‌ایم»، خاطرنشان کرد: «افق ما برای مشارکت و حضور مردم حضور بیش از ۶۰ درصدی است و همه برنامه ها باید بر همین اساس تنظیم شود.»
وحیدی با تاکید بر این که «مهم‌ترین مساله‌ای که در سال جاری داریم برگزاری انتخابات در ۱۱ اسفند است»، افزود: «دشمنان از مدت‌ها قبل تلاش می کنند تا با ناکارآمد نشان دادن دولت و مجلس، مردم را ناامید کرده تا مشارکت در انتخابات کم شود.»
برگزاری انتخابات با مشارکت بالا که برنامه وزیر کشور است نیاز به مقدماتی دارد که یکی از آن‌ها حضور همه سلایق و جریان‌ها و فضای باز سیاسی در کشور است.
غلامعلی حداد عادل رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی ۲۸ اردیبهشت در جلسه معرفی معین استان‌های شورای ائتلاف نیروهای انقلاب بیان اینکه «امنیت انتخابات امری حاکمیتی و سلامت برگزاری انتخابات بر عهده مسئولان است»، گفت: «اطمینان داریم نیروهای حزب‌الله در رأی خیانت نمی‌کنند؛ درباره رقابت نیز آنچه از فضای موجود استشمام می‌شود آن است که این نوبت، انتخاباتی رقابتی در پیش است؛ البته سال ۹۸ نیز رقابت بود و اصلاح‌طلبان آمدند اما رأی نداشتند. جمع‌بندی‌ها نشان می‌دهد امسال آرایش انتخاباتی تغییر خواهد کرد.»
البته این که آرایش انتخاباتی به چه نحوی تغییر خواهد کرد هنوز مشخص نیست اما به نظر می‌رسد مشارکت ۴۲ درصدی انتخابات ۱۳۹۸ و ۴۸ درصدی انتخابات ۱۴۰۰ و کنایه‌های اصلاح‌طلبان به اصولگرایان باعث شده تا آنان هم از برگزاری انتخاباتی رقابتی استقبال کنند.
از طرفی صادق محصولی دبیرکل جبهه پایداری انقلاب اسلامی ۲۳ اردیبهشت در نشست سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: «ما در عین اینکه هیچگونه منعی از ارائه یک لیست واحد نداریم اما باید ملاک‌ها به‌طور دقیق بررسی شود و نباید اینگونه باشد که به هر قیمتی یک لیست واحد ارائه دهیم.»
این اظهارات محصولی به عنوان دبیر کل جبهه پایداری که بخش تندروی جناح اصولگرا را نمایندگی می‌کند شاید به این معنا باشد که آن‌ها جناح مقابل یعنی اصلاح‌طلبان را به هر دلیلی دیگر رقیب انتخاباتی خود نمی‌دانند و احتمالا به رقابتی درون‌گروهی در جناح راست می‌اندیشند چرا که در صورت حضور گسترده اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گراها، نداشتن لیست واحد از سوی اصولگرایان ممکن است به ضرر آن‌ها تمام شود.
از سوی دیگر یکی از کسانی که همچنان از نوع احراز صلاحیت در انتخابات ۱۴۰۰ دلگیر است و نوع برخورد با نامزدهای انتخاباتی را مغرضانه و در جهت «خالص‌سازی» می‌داند، علی لاریجانی رئیس مجالس هشتم تا دهم است. لاریجانی که بر اساس گمانه‌زنی‌های برخی رسانه‌ها به دنبال ائتلاف با حسن روحانی و استفاده از ظرفیت اعتدالگریان و بخشی از اصلاح‌طلبان است.
در واکنش به این شایعه و در ۱۸ اردیبهشت دفتر علی لاریجانی با انتشار بیانیه‌ای آغاز فعالیت انتخاباتی وی را برای مجلس دوازدهم تکذیب کرد و در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «رفع نگرانی از جریان خالص‌سازی؛ خبری درباره انتخابات مجلس وجود ندارد! خبر اختصاصی خبرگزاری وسیع تسنیم درباره ارائه لیست در انتخابات، مصداق گزاره خسن و خسین هر سه خواهران مغاویه هستند، می‌باشد. نه بحثی درباره حرکت انتخاباتی در میان است و نه ارائه لیست سراسری و نه رایزنی با دیگران صورت پذیرفته، لذا بدین وسیله از جریان خالص‌سازی رفع نگرانی می‌شود و بعید است به این روش‌های برادران بتوان رقابت تصنعی ایجاد کرد. ملک را چاره‌ای دیگر نیاز است.»
این تکذیب قاطع دفتر لاریجانی و اظاره به جریان خالص‌سازی و رقابت تصنعی شاید نشانه‌ای بر عدم فعالیت انتخاباتی این سیاست‌مدار کهنه‌کار باشد اما دنیای سیاست و پیچیدگی‌های آن شاید اتفاقات دیگری را در آستانه انتخابات رقم بزند.
در همین زمینه هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان در نشست خبری ۲۳ اردیبهشت خود در واکنش به اظهارات لاریجانی درباره خالص‌سازی و ارتباط آن با عملکرد شورای نگهبان گفت: «مفهوم چنین تعابیری اساسا روشن نیست و در قانون که مبنای کار شورای نگهبان است، نیامده است. تاریخ جمهوری اسلامی گواه این است که شورای نگهبان جناحی عمل نمی‌کند و همواره قانون شاخصه تصمیم‌گیری‌های شورا بوده است.»
حسن روحانی رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم دیگر سیاست‌مداری است که برخی رسانه‌ها هر از چندگاهی از فعالیت انتخاباتی او و خیزش برای در دست گرفتن مجلس دوازدهم سخن می‌گویند. فروردین امسال بود که یکی از رسانه‌های جریان اصولگرا از برنامه روحانی برای انتخابات ۱۴۰۲ خبر داد. طبق ادعای این رسانه، «روحانی جلسات انتخاباتی خود را از چند ماه پیش آغاز کرده است و اخیرا جلسات خود را به صورت هفتگی برگزار می‌کند و با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته حضور و نقش‌آفرینی وی در انتخابات مجلس شورای اسلامی قطعی است. برخی نزدیکان وی، گفته‌اند که باید برنامه‌ای منظم برای ارائه یک لیست واحد انتخاباتی با محوریت و حمایت روحانی تدارک دیده شود.»
اما این ادعا از سوی محمود واعظی رئیس دفتر رئیس دولت دوازدهم تکذیب شد و واعظی در گفت‌وگویی درباره برگزاری جلسه روحانی با اعضای دولتش بیان کرد: «دکتر روحانی ھر سال عید نوروز یا عید غدیر، روزی را مشخص می‌کنند و دیداری صورت می‌گیرد. امسال هم این جلسه برگزار شد که در آن جلسه عید دیدنی صحبت‌ھای مختلفی ھم رد و بدل شد و ھیچ ارتباطی به مسئله انتخابات نداشت و اصلا جلسه انتخاباتی نبود و صرفا یک جلسه عید دیدنی بود.»
واعظی همچنین گفت: «آقای روحانی در آن دیدار تاکید کردند که امسال، سال انتخابات است و از این جھت اھمیت زیادی دارد و باید به گونه‌ای مدیریت شود که علاوه بر اینکه باعث افزایش مشارکت و سرمایه اجتماعی نظام شود، در فضایی پرشور و رقابتی و در کمال امنیت نیز برگزار شود. بنابراین خبرھایی که برخی مطرح می‌کنند، فقط فضاسازی است و عملا ھیچ صحبتی مبنی بر اینکه ایشان به انتخابات ورود کنند عنوان نشد. بعید می‌دانم ایشان بخواھند وارد انتخابات مجلس شوند و تاکنون نیز صحبتی مبنی بر این موضوع نشنیده‌ام.»
از سوی دیگر محمدرضا عارف رئیس بنیاد امید ایرانیان در بخش‌هایی از یادداشتی که آن را در اینستاگرام خود با اشاره به برگزاری مشارکت بالا در انتخابات اخیر ترکیه منتشر کرد، با تاکید بر این که «ما نیز می‌توانیم با ایجاد زمینه مشارکت شهروندان ایران، فصل جدیدی از تاریخ سیاسی کشورمان را رقم بزنیم»، نوشت: «اگر به دنبال مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خود هستیم باید در اتاق فکر حاکمیت نگاه نخبگی دست برتر را داشته باشند. باشد که در شکل‌دهی به فصل جدیدی از مناسبات بین مردم و حاکمیت و غلبه بر نقشه‌های شوم بدخواهان ایران عزیز، شاهد تصمیماتی بزرگ در عرصه سیاست کشور باشیم.»
نوشته اخیر عارف به عنوان یکی از اصلاح‌طلبان شناخته شده شاید نشان‌دهنده این موضع باشد که بخشی از اصلاح‌طلبان منتشر چراغ سبز نهادهای مختلف دست‌اندرکار انتخابات هستند تا فعالیت انتخاباتی خود را آغاز کنند. رد صلاحیت تعداد زیادی از نامزدهای انتخاباتی اصلاح‌طلبان برای اانتخابات ۱۳۹۸ مجلس یازدهم که برخی از آنان نماینده مجلس دهم بودند، باعث شد تا جناح چپ که از سال ۱۳۹۲ و پس از حوادث انتخابات ۸۸، در حال بازیابی خود بود با سرخوردگی حتی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ نتواند حضور موثری داشته باشد.
حالا باید دید که آیا اصلاح‌طلبان برای انتخابات پیش رو برنامه مشخص و هماهنگی دارند یا خیر. چرا که برخی از آنان مانند سید مصطفی تاج‌زاده که در زندان به سر می‌برد، شرکت در انتخابات را در شرایط کنونی چندان ثمربخش نمی‌دانند اما از سوی دیگر چهره‌های میانه‌روتر آن‌ها مثل عارف هنوز به حضور در انتخابات و تغییر از طریق صندوق رای پایبندند.
در این میان شاید مهم‌ترین نکته‌ای را که درباره انتخابات و میل جریان‌های مختلف سیاسی برای حضور در این عرصه وجود دارد محمدرضا باهنر بیان کرد. این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر کل جامعه اسلامی مهندسین که سابقه ۲۸ سال نمایندگی مجلس را در کارنامه دارد ۲۴ اردیبهشت با اشاره به اینکه «راهبردهای رهبری انقلاب برای انتخابات اسفند در هر چهار حوزه سلامت، امنیت، مشارکت و رقابت به مسئولان حکومتی مرتبط است»، تاکید کرد: «اگر قرار است مشارکت بالا رود، باید فضای سیاسی باز باشد نه اینکه بگوییم رقبای ما را رد کنید چون ما می‌خواهیم انتخاب شویم.»
نکته باهنر یعنی فضای باز سیاسی و اجازه به جریان‌های مختلف برای حضور جدی در انتخابات تقریبا بیان صریح‌تری از یادداشت عارف به حساب می‌آید و همان شاه‌کلیدی است که شاید بتواند قفل مشارکت بالای مردم را در انتخابات ۱۴۰۲ باز کند.
ارسال نظر