رئیس‌جمهور دلش برای سیستان سوخت اما نباید لحن دیپلماتیک را کنار بگذارد

آرمان ملی آنلاین: حسن روحانی، شیخ دیپلمات به خوبی می‌دانست چگونه با غربی‌ها، شرقی‌ها و کشورهای همسایه سخن بگوید، پیغام بفرستد و آنها را دعوت به مذاکره و گفت‌وگو کند. او با همین زبان نرم خود تواست پیچیده‌ترین پرونده سیاسی و امنیتی ایران را حل کرده و ایران را در موقعیتی برتر در نظام بین‌الملل قرار دهد.

این روزها خبری از ادبیات دیپلماتیک روحانی و ظریف نیست؛ هیچ! بعضا اتفاقاتی در ارسال پیام به کشورهای همسایه می‌افتد که باید گفت غیردیپلماتیک است. ماجرا از آنجا آغاز شد که ریاست محترم جمهوری سفری به سیستان و بلوچستان داشت و در این سفر از نزدیک در جریان وضعیت مردم منطقه به علت فقدان آب هیرمند قرار می‌گیرد و از همان نقطه پیامی به حاکمان افغانستان می‌فرستند که البته با واکنش دیپلماتیک این کشور و روش غیر دیپلماتیک یکی از اعضای طالبان روبه‌رو می‌شود.

ابراهیم رئیسی اعلام می‌کند به حاکمان افغانستان اخطار می‌کنم که حقابه مردم سیستان و بلوچستان را فورا بدهند. وی خطاب به دولت طالبان گفت: از حاکمان افغانستان می‌خواهم که حرف من را عادی تلقی نکنند و آن را جدی بگیرند. طالبان در واکنش به این سخن رئیس‌جمهور ایران بدون در نظر گرفتن جایگاه ملت و کشور بزرگمان اعلام می‌کند: «این سخنان نباید تکرار شود.» در بیانیه‌ای که به نقل از »دفتر سخنگوی امارات اسلامی افغانستان منتشر شده، آمده است: خواست مکرر ایران برای آب و اظهارات نامناسب در رسانه‌ها را زیان‌آور می‌دانیم. 

با طالبان می‌توان با زبان ساده توافق کرد

استفاده از این ادبیات در بین مقامات ایران و افغانستان موجب شد آرمان ملی به بررسی ادبیات روسای در مواجهه با جهان بپردازد. نعمت احمدی، حقوقدان در این ارتباط می‌گوید: زبان دیپلماسی با زبان عادی متفاوت است. اگر به منابع تاریخی و ادبی توجه کنیم، همواره تأکید شده است که فردی باید به عنوان نماینده و دیپلمات برگزیده شود که با زبان بتواند خواسته‌های یک ملت را پیش ببرد. زبان یک ابزار قدرتمند در مذاکره است. حسن روحانی، شیخ دیپلمات بارها تأکید میکرد که باید با جهان تعامل کرد. منظور وی این بود که باید با زبان مناسب با جهان سخن گفت. حضرت رسول (ص) حتی در صلح حدیبیه با مشرکین با زبان آرام توافق کردند.

نعمت احمدی در واکنش به اظهارات طالبان علیه ایران و رئیس جمهور گفت: نباید با زبان غیردیپلماتیک با کشوری دیگر سخن گفت. البته در مذاکرات دیپلماتیک ممکن است دیپلمات‌ها با ادبیات تند با هم صحبت کنند اما تا زمانی که ادبیات توام با مدارا وجود دارد چرا از ادبیات غیر دیپلماتیک استفاده شود. در مذاکرات هسته‌ای شاهد بودیم که جواد ظریف در اوج دیپلماسی و گفت‌وگو با زبانی کامل دیپلماتیک جواب تهدیدات غربی‌ها را داد و اعلام کرد که «هیچ‌گاه یک ایرانی را تهدید نکنید!» ظریف صراحتاً به غربی‌ها گفت که نباید خشن با ایرانی‌ها سخن بگویند.

احمدی تأکید کرد: زبان سیاست همواره در طول تاریخ کارآمد بوده است. زمانی که با زبانی غیردیپلماتیک سخن می‌گویید، در آن معناست که زبان دیپلماتیک را کنار گذاشته‌اید. بین رجز و رجزخوانی و مذاکره فاصله زیادی وجود دارد. رجزخوانی زمانی کارآمد است که در موقعیت جنگی قرار گرفته باشید. این در حالی است که ادبیات دیپلماسی متفاوت است. واقعیت آن است که رئیس‌جمهور وضعیت کشاورزان و بلایی که بی‌آبی بر سر منطقه آورده است را دید و دلش سوخت اما این دل سوختن دلیل نمی‌شود که زبان سیاست و ادبیات دیپلماتیک را کنار بگذارند.

این درحالی است که رئیس‌جمهور سابق ایران شیخ دیپلمات بود؛ و با ادبیات دیپلماتیک و سیاسی با جهان صحبت کرد و به نتیجه هم رسید. لذا معتقدیم روسای جمهور باید زبان دیپلمایتک خود را قوی‌تر کنند. با طالبان می‌توان با زبان ساده صحبت کرد و به نتیجه رسید، چراکه زبان پیچیده دیپلمات‌ها را ندارند.

اطرافیان رئیس‌جمهور باید خود را سپر بلا کنند

کامبیز مهدی‌زاده، فعال سیاسی نیز در این ارتباط به آرمان ملی گفت: آقای روحانی همواره تأکید داشتند که غربی‌ها باید با زبان تکریم و احترام با ملت بزرگ ایران سخن بگویند. این مورد یک رویه است و رؤسای جمهور باید با در نظر گرفتن احترام متقابل با جهان سخن بگویند. اصل اعتمادسازی و کاستن از خصومت‌ها باید مدنظر یک رئیس دولت قرار گیرد.

وی افزود: با کمال تأسف به رغم اینکه طالبان حق ایران را از حقابه هیرمند نمی‌پردازد در برابر خواسته رئیس‌جمهور ایران اعلام می‌کند که دیگر تکرار نشود! این درحالی است که وضعیت بارندگی وآب پشت سد هیرمند خوب است با این وجود به رغم بیانیه‌ای که علیه سخنان رئیس‌جمهور توسط طالبان صادر می‌شود یک فرد به صورت تمسخرآمیز پیامی را صادر می‌کند. این درحالی است که طالبان در بین کشورهای جهان فاقد مشروعیت است و هر روز برای جامعه زنان خود محدودیت ایجاد می‌کند. نباید از کنار این مورد به سادگی گذشت و نباید اجازه داد طالبان برای ایران با این عظمت و تاریخ؛ خط و نشان بکشد.

مهدی‌زاده با تأکید بر اینکه اگر قرار است با زبانی خواص با جهان سخن گفته شود بهتر است افرادی غیر از رئیس‌جمهور یعنی وزرا و معاونین با چنین ادبیاتی پیام‌هایی را ارسال کنند، گفت: اطرافیان یک رئیس‌جمهور باید خود را سپر بلا کنند تا لطمه‌ای به رئیس دولت وارد نشود. نباید اجازه داد توهینی به رئیس دولت صورت گیرد. اینکه یک مسئول طالبان با رئیس‌جمهور ایران با این عظمت چنین سخن گوید، جای تأسف دارد و قاطعانه باید با این مورد برخورد شود. برخی مسئولین در برابر این اقدام نامناسب طالبان تنها توئیت می‌زنند. با توئیت زدن که نمی‌توان پاسخ بی‌احترامی طالبان را داد. این قدرت سیاسی و نظامی ایران است که بازدارنده است.