مشارکت بالا در انتخابات نیازمند دگرگونی اساسی ساختارهای سیاسی

آرمان ملی آنلاین - حمید شجاعی: سال انتخابات همواره در همه مقاطع نسبت به بقیه سال‌ها از تفاوت بالایی برخوردار بوده است. چه انتخابات ریاست‌جمهوری بوده باشد که رئیس دولت مستقر عملکردهای خود را به نحو بهتر و چشمگیرتری نشان می‌دهد تا جامعه را به نحوی متقاعد سازد که برای دور بعد نیز وی را انتخاب کنند و البته سایر رقبا نیز برنامه‌های مشخص و جدیدی را برای رقابت و پیروزی ارائه می‌دهند؛ چه انتخابات مجلس شورای اسلامی که در آن نمایندگان وقت مجلس با برخی عملکردهای صرفا انتخاباتی به‌دنبال جلب رضایت مردم حوزه خود برمی‌‌آیند. چه اینکه در همین راستا نیز با مراجعه به حوزه‌های انتخابیه خود و پاسخگویی درباره عملکردشان در مجلس به‌دنبال تبلیغ بیشتر خود و دادن وعده‌های بیشتر در جهت حل مشکلات مردم حوزه انتخابیه بر‌می‌آیند. هر چند که از سوی دیگر نیز سایر نامزدها در رقابت با نمایندگان مستقر در تلاشند تا نگاه مردم را به سمت و سوی خود معطوف کنند و با همراه نمودن اعتماد مردم و پشتوانه سرمایه اجتماعی جمع شده کرسی‌نشین بهارستان شوند. با این حال چند سالی است که فضای جامعه در کشور متاثر از شرایط جامعه و اتفاقات مختلفی که در مقاطع متفاوت روی داده فعلا چندان شور و نشاط انتخاباتی ندارد و شاهد آن شور و نشاط انتخایاتی که مشارکت‌های 70 تا 80 درصدی را در پی داشت نیستیم. شاید بتوان گفت مهم‌ترین دلیل این مساله نیز نارضایتی‌های موجود در جامعه باشد که منجر به کاهش حضور مردم در پای صندوق‌های رای شده است. نگاهی به انتخابات مجلس یازدهم در اسفند 98 و انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم در خرداد 1400 نشان می‌دهد که در این دو انتخابات حداقلی‌ترین ادوار انتخاباتی کشور را از زمان پیروزی انقلاب پشت‌سر گذاشته‌ایم و دلیل آن را نیز در مسائل مختلفی مثل نارضایتی‌های اقتصادی و معیشتی، مسائل اجتماعی، بی‌اعتمادی به برخی  عملکردها و روندها جست‌وجو کرد. با این حال با در نظر گرفتن شرایط جامعه و نارضایتی‌های موجود تلاش برای برگزاری انتخاباتی مشارکتی و با شکوه تابع شرایط و مؤلفه‌هایی است که به شرط تحقق آنها می‌توان امید به انتخاباتی مشارکتی داشت. مولفه‌هایی از جمله حل مشکلات معیشتی و جلوگیری از افزایش لجام گسیخته قیمت‌ها در حوزه‌های مختلف، ایجاد امید و اعتماد در جامعه در جهت تغییر به وضع مطلوب با عملکردها و تصمیمات مفید فایده و همچنین بازتر کردن فضای سیاسی و اجازه حضور حداکثری همه جریانات سیاسی در انتخابات. هر چند که باید دید تا اسفند ماه که چیزی حدود 10 ماه باقی مانده شرایط چگونه پیش خواهد رفت و چه متغیرهایی بر فضای سیاسی و اجتماعی کشور و چه میزان تاثیر خواهد گذاشت. 

پیش نیازهای انتخابات فراهم شود

هدایت‌الله آقایی‌، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در ارتباط با قرار داشتن در سال انتخابات و نوع مواجهه حاکمیت با جامعه و جریانات سیاسی برای برگزاری انتخاباتی مشارکتی به آرمان ملی گفت: در چنین شرایطی که اساسا نگرش کسانی‌که دست‌اندرکار قدرت هستند این است که به هر شکلی منویات مدنظر خود را پیش ببرند و دموکراسی را در انتخابات تا جایی قبول دارند که تغییر دهنده افراد در قدرت نباشد و زمانی‌که این دیدگاه حاکم باشد انتخابات مفهوم خود را از دست می‌دهد. در چنین شرایطی نامزدهایی که می‌خواهند بیایند و هم تاثیر‌گذاری ابزارهای قدرت بر تصمیم‌گیران و رای‌دهنده‌ها و نتایج انتخابات همه انتخابات را از حیز انتفاع می‌اندازد. وی ادامه داد: همین مجلس یازدهم هم که با کنترل‌های شدید تشکیل شد می‌بینید ضعف مجلس و نماینده‌ها تا چه حد است. لذا نیازمند یک دگرگونی اساسی هستیم و نگرش‌ها باید تغییر کند، قانون اساسی مورد بازنگری قرا گیرد و اینها پیش نیاز یک انتخابات مشارکتی و باشکوه است.

حکم‌رانی مطلوب به تعاملات و همکاری‌های سازنده نیاز دارد

یک فعال سیاسی اصولگرا اظهار داشت: نمی‌خواهم وارد بحث‌های جناحی شوم اما آقای دکتر لاریجانی که به اِشکال و به هر شکلی که هست در انتخابات اخیر صلاحیتش احراز نشد، یکی از اشکالاتی که به او گرفته بودند این بود که او در مجلس با دولت همکاری کرده است! من از بن دندان معتقدم که مجلس باید به دولت مستقر کمک کند. هرکس می‌خواهد باشد، جناح حاکم بر مجلس باشد یا جناح مخالفش فرقی نمی‌کند، دارد مملکت را اداره می‌کند، اینکه مجلس قرار باشد چوب لای چرخ دولت بگذارد و کارش را جلو نبرد که ظلم است. محمدرضا باهنر گفت: متاسفانه مجلسی که فعلا داریم هرچند کارهای خوبی هم داشته است، اما آن همدلی و همراهی که باید داشته باشد را ندارد. حکم‌رانی مطلوب به تعاملات و همکاری‌های سازنده نیاز دارد. آقای قالیباف هم در مجلس زحمات بسیاری کشید اما یکی از اشکالاتی که به ایشان وارد می‌دانند این است که ایشان نیروی اجرایی قدرتمندی است. فرمانده ناجا که بود قدرتمند بود، در شهرداری قدرتمند بود و کارهای بزرگی هم کرده است اما مجلس با فرماندهی اداره نمی‌شود. از جلو نظام و خبردار ندارد.

دبیرکل جامعه اسلامی افزود: وی اذعان کرد: با فشار و دعوا و گروکشی نمی‌توان مجلس را اداره کرد. مجلس نماد دموکراسی و جمهوریت نظام است اما می‌توان دو مجلس داشت یا مدت زمان هر دوره را به شش سال افزایش داد. رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری بیان کرد: اصل خاستگاه مجلس هم جوری است که نمی‌تواند منافع ملی را به معنای دقیقش پیگیری کند. وی افزود: اگر مشارکت قرار است زیاد شود، فضای سیاسی باید بازتر شود نه اینکه بگوییم رقبای ما را رد کنید چون ما می‌خواهیم انتخاب شویم. بنابراین یکی از راه‌های بالابردن مشارکت این است که فضا باز شود. باهنر تصریح کرد: به‌جد معتقدم دست‌اندرکاران انتخابات باید به این مطالبه قانونی رهبری پاسخ دهند و از حالا شروع به برنامه‌ریزی و کار کنند. حتی رهبری هم تاکید داشتند که مسئولان باید به این چهار مورد توجه کنند. اینکه برخی حرف‌های کلی می‌زنند که دولت باید اقداماتی انجام دهد تا وضعیت اقتصادی بهتر شود و مردم دلگرم باشند اینکه فقط حرف است، همه کارهای خوب و حرف‌های خوب به‌جای خود، شورای نگهبان باید مشخصا بیاید و بگوید برنامه‌اش برای پرشور شدن انتخابات چیست؟ باید وزیر کشور بگوید برنامه‌اش برای انتخابات مشارکتی چیست؟ حتی شورای‌عالی امنیت ملی هم باید در این زمینه برنامه داشته باشد. پس این مسئولان محترم باید اعلام کنند که برنامه‌شان برای برگزاری یک انتخابات مشارکتی چیست؟ و این پاسخ باید جنبه اجرایی داشته باشد نه جنبه کلی.