قره باغ همچنان در بحران

قابل پیش بینی بود که دور جدید درگیری میان آذربایجان و نیروهای جدایی طلب ارمنی مورد حمایت ایروان در اقلیم قره باغ شروع شود. از برجسته ترین علل آن وخامت تنش‌ها طی سه سال گذشته یعنی بعد از جنگ پایان ۲۰۲۰ و افزایش شدت این تنش‌ها طی ماه‌های گذشته و وقوع درگیری‌های محدود به علاوه بستن گذرگاه لاچین از سوی آذربایجان است. همچنین می‌توان آنچه رخ می‌دهد را به جنگ روسیه و اوکراین ربط داد.

شرایط واقعی نشان می‌دهد که درگیری در این اقلیم هر از چند گاهی شعله‌ور خواهد شد. این اقلیم از نظر قانونی تابع باکو است و این مسئله از سوی جامع بین امللی به رسمیت شناخته شده است. این امر به آذربایجان در اجرایی کردن عملیات خود مشروعیت می‌بخشد بدون این که با بسیج بین المللی برای محکومیت مواجه شود. پیروزی نظامی در سال ۲۰۲۰ انگیزه و جسارت به آذربایجان برای پایان دادن به آنچه آغاز کرده است، اعطا کرد. همچنین روسیه که ضامن توافق آتش بس است وارد جنگ شدیدی با اوکراین شده در نتیجه حضورش کاهش یافته و همچنین رویکردهایش تغییر کرده است.

اظهارات خشمگینانه ارمنستان مبنی بر این‌که به سمت سلاح‌های غربی خواهد رفت و تنها به خرید سلاح روسی اکتفا نخواهد کرد سپس اعلام رزمایش مشترک با نیروهای آمریکایی در ارمنستان و انتقاد از روسیه در خصوص شکست در حفظ نظم در تنها راه زمینی متصل کننده ارمنستان به قره باغ این مسئله را تایید می‌کند. از جمله عواملی که آذربایجان را به سمت اقدام سوق داد بی‌اعتمادی به دولت ایروان و سپس به راه افتادن تظاهرات به علت ضعفش در برخورد با بحران اقلیم بود.

باکو که از این شرایط ژئوپلیتیکی استفاده کرد، یک روز پس از شروع عملیات نظامی به هدف خود رسید. آذربایجان و مقامات جدایی طلب ارمنستان بعد از توافق جدایی طلبان مبنی بر زمین گذاشتن سلاح و آغاز گفت وگوها برای ادغام مجدد منطقه مورد مناقشه آتش بس اعلام کردند . الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان این مسئله را یک پیروزی بزرگ دانست.

۵- اتفاقی که افتاد ممکن است هر لحظه دوباره تکرار شود، مگر اینکه میانجی‌ها با حمایت بین المللی به این تنش‌های مکرر پایان دهند. باید راه حلی ریشه ای وجود داشته باشد که به بحران پایان دهد. در غیر این صورت، با توجه به قطب بندی شدید بین المللی هیچ تضمینی برای عدم بازگشت به جنگی فراگیر وجود ندارد که می‌تواند تمام منطقه را درگیر کند.