آرمان ملی حوادث اخیر در شهربازی‌ها را بررسی می‌کند/ شهر مرگ نه شهر بازی!

آرمان ملی آنلاین _ روز گذشته دو کودک 7 و 8 ساله از ترن هوایی پارک شادی یزد سقوط کردند. سابقه سایر صدماتی که این وسایل بازی هیجان انگیز که شاید تنها سرگرمی برخی کودکان، یا رویای دست نیافتنی  برخی از آن‌ها باشد که ممکن است خیلی کم و اتفاقی سوار شدن بر آن‌ها را تجربه کرده باشند، زیاد اگر نباشد کم هم نیستند. به عقب برمی‌گردیم، سال 95 و پای حوض آبی در یکی از پارک‌های شهر تهران می‌روید؛ علی کودک را می‌بینید که به دنبال توپ بازی‌اش می‌دود، توپ در حوض می‌افتد و علی می‌رود که آن را بردارد اما این حوض‌ها مگر استاندارد ساخته شده‌اند و چه کسی می‌تواند پیش‌بینی کند که این پسربچه 13 ساله دچار برق گرفتگی شود و همراه با توپش در اعماق حوض سطحی و کم عمق شهرداری فرو برود و دیگر هیچ وقت برنگردد؟

به سال 96 بروید و این خبر را بخوانید که مدیرکل پزشکی قانونی کرمانشاه اعلام کرده علت مرگ یک کودک در شهربازی کرمانشاه در دست بررسی است. محمد طاها پسربچه 9 ساله‌ای که می‌خواست در استخر توپ شنا کند اما او هم مثل علی، غرق شد. پزشکان گفتند هیچ موردی از گزیدگی حشره و مار بر روی بدن این کودک یا مسئله‌ای مبنی بر شکستگی، خردشدگی، کبودی، زخم، پارگی امعا و احشا دیده نشده است!حالا به یک شهربازی غیراستاندارد در کردستان می‌رویم که بنا به اعلام تیترهای درشت، کودکی سه ساله را به کام مرگ کشید. خبر مربوط به ۴ فروردین ۱۴۰۱ است و جالب اینکه این کودک سوار بر هیچ وسیله‌ای نبوده اما محوطه طوری غیر ایمنی طراحی شده که یک کودک به راحتی بتواند از روی یکی از سکوها سقوط کند و به زیر یکی از قایق‌های شناور در آب برود و او هم مثل علی و محمدطاها دیگر نفسش بالا نیاید!

این موارد زیادند چه اوایل دهه شصت که شهربازی‌ها و باغ وحش‌های بیشتری به عنوان وسایل بازی کودکان و خانواده‌هایشان بیشتر در معرض دید و توجه و تبلیغ قرار گرفتند و چه تا حالا یعنی همین روز گذشته؛ تاریخ بیست و سوم اردیبهشت 1402؛ اخبار حوادث استان یزد اعلام کردند که کودکان یزدی به‌جای شهربازی از بیمارستان سر درآورده‌اند! آن‌ها از ترن هوایی شهربازی پارک شادی شهرشان سقوط کردند!

مدیر روابط عمومی اورژانس استان یزد، رخداد این واقعه را ساعت ۲۰ و ۳۰ دقیقه، اعلام کرد و گفت این دو کودک هفت و هشت ساله، بلافاصله پس از اعلام این حادثه، با آمبولانس به بیمارستان شهید رهنمون یزد اعزام شدند؛ یکی از کودکان مصدوم این حادثه پس از انجام مراحل درمانی و بررسی وضعیت سلامتی از اورژانس مرخص و دومین مصدوم به تشخیص پزشکان و به دلیل مشکوک بودن به خونریزی کبد در بخش مراقبت‌های ویژه ICU شهید رهنمون بستری شد. 

اما بررسی علل حوادث در شهربازی‌ها که نقص ایمنی، موجبات آن را فراهم می‌آورد، این پرسش را در ذهن متبادر می‌کند که چرا باید این مکان‌های حساس؛ مکان‌هایی که برای بازی کودکان تعبیه و طراحی و راه‌اندازی شده و مورد بهره‌برداری هم قرار می‌گیرند، کودکان به آنجا مراجعه می‌کنند و با پرداخت پول از محوطه و ابزار و وسایلش استفاده می‌کنند، ناایمن باشند و اگر رفع ناایمن بودن شرایط از توان و عهده مسئولین خارج بوده و قرار بر به خطر افتادن جان کودکان است، آیا از چنین اماکنی استفاده نشود و بچه‌های شهر عطای شهربازی را به لقایش پیوند بزنند بهتر نیست؟

اما در پی اتفاق اخیر، یک کارشناس ایمنی نکاتی درباره تجهیزات تفریحی در ارتفاع به خبرآنلاین گفته با این مضمون که: «به‌طورکلی تجهیزات و وسایلی که افراد را از زمین به ارتفاع می‌برند باید شرایط ایمنی لازم را داشته باشند، وسایل شهربازی مانند ترن یا چرخ فلک برای حفظ ایمنی کمربند یا اهرمی دارند که هنگام حرکت فرد را در جایی که نشسته به‌طور ایمن محکم نگه می‌دارد، لذا اگر سقوطی اتفاق می‌افتد احتمال دارد اهرم یا کمربند نگهدارنده باز شده باشد.» غلامحسین عشقی، ادامه داده: «این تجهیزات وقتی ساخته می‌شوند یک طراحی ایمن دارند، طوری‌که هنگام حرکت اگر فردی یا کودکی حتی خودخواسته بخواهد از صندلی بلند شود آن را محکم سر صندلی نگه‌‌می‌دارند، بنابراین در اتفاق‌های این‌چنینی دو پرسش مطرح می‌شود، آیا این‌ کمربند و اهرم ایمنیِ نگهدارنده نقص فنی داشته است؟ آیا نحوه بستن کمربند یا قرار گرفتن اهرم در وضعیتی ایمن به‌درستی کنترل شده است؟»

این کارشناس نتیجه گرفته که «دو مورد باید بررسی شود، اول این‌که این ترن کمربند و اهرم ایمن داشته؟ و دوم این‌که قبل از حرکتِ این وسیله تفریحی کنترل‌چی و کسی‌که مسئول کنترل است آیا وضعیت ایمنی وسیله را کنترل کرده است؟ آیا او کنترل کرده که این دو کودک و همه افراد که داشتند از این وسیله استفاده می‌کردند تجهیزات ایمنی‌شان به‌درستی وصل شده یا وصل نشده است؟»

او البته یک احتمال دیگر داده که «کنترل‌چی همه امور را کنترل کرده اما ممکن است آن کمربند و اهرم ایمن معیوب باشد و موقع کنترل این عیب معلوم نشده باشد، این‌جا مسئله بازدید و کنترل دوره‌ای مطرح است، این تجهیزات وارد ارتفاع می‌شوند بنابراین با توجه به دستورالعمل سازنده، کارشناس ایمنی آن مجموعه باید به‌طور دوره‌ای تجهیزات را کنترل کند، چراکه احتمال مستهلک و فرسوده شدن تجهیزات وجود دارد. یک مورد دیگر که باید درباره تجهیزات تفریحی در ارتفاع به آن اشاره کرد محدودیت سنی افرادی است که از آن استفاده می‌کنند، در برخی تجهیزات حداقل سن قید می‌شود، چراکه ممکن است خارج از محدوده سنی اعلام شده استفاده از آن تجهیزات برای افراد خطرناک باشد، مثلاً در سنین کم به‌دلیل کوچک بودن جثه افراد نمی‌توانند از یکسری وسایل تفریحی استفاده کنند.»

او گفته «با توجه به این‌که جزئیات حادثه مشخص نیست اما اگر بخواهیم به‌طور کلی این اتفاق را بررسی کنیم باید ببینیم آیا محدودیت سنی برای استفاده از تجهیزات وجود داشته و اگر وجود داشته رعایت شده است؟ و همچنین بررسی شود که تجهیزات ایمنی کنترل شده است یا خیر؟ و اگر ایمنی هنگام استفاده از تجهیزات رعایت شده باید سلامت و فرسوده نبودن تجهیزات بررسی شود.»

اما علت حوادثی که در شهربازی‌ها برای کودکان رخ می‌دهد، هرچه باشد(که البته در اکثر مواقع ناایمن بودن وسایل و ابزار تشخیص داده می‌شود) نمی‌توان کودکان و خانواده‌های آن‌ها را مقصر دانست. به نظر می‌رسد بحث حقوق کودکان در این زمینه یعنی حفظ ایمنی و حمایت از سلامت کودکان در اماکن مرتبط با آن‌ها مثل شهربازی‌ها تا حد زیادی نادیده گرفته شده است!