حملاتی که خطر گسترش جنگ را بیشتر می‏‌کند

 مقام‌های آمریکایی، اسرائیلی و لبنانی اصرار دارند که تعداد کمی از بازیگران هستند که می‌خواهند جنگ اسرائیل در غزه به یک درگیری وسیع‌تر تبدیل شود که سراسر خاورمیانه را در بر بگیرد. اما روز سه‌شنبه با ترور یک رهبر بلندپایه حماس در لبنان و روز چهارشنبه مرگ تعداد کثیری از مردم در انفجارهای دوقلوی مشکوک در ایران، این مخاطره را که خاورمیانه و ایالات متحده به پرتگاه یک جنگ منطقه‌ای نزدیک‌تر شوند، افزایش می‌دهد. دولت بایدن از زمان حمله مرگبار حماس به اسرائیل، تلاش کرده‌است، از وارد شدن به یک جنگ گسترده منطقه‌ای اجتناب کند. درست چند ساعت بعد از انفجار در ایران، ایالات متحده آمریکا و ۱۲ متحدش یک هشدار مکتوب علیه یک بازیگر شبه‌نظامی دیگر در منطقه، یعنی حوثی‌های یمن، صادر کردند و نسبت به استمرار حملات موشکی، پهپادی و دریایی علیه کشتی‌های تجاری در دریای سرخ هشدار دادند. ایالات متحده آمریکا تاکنون از حمله به پایگاه‌های نظامی حوثی‌ها در یمن خودداری کرده‌است که دلیل اصلی این خودداری، عدم تمایل آمریکا به از بین بردن آتش‌بس شکننده در یمن است اما مقام‌های دولت بایدن به تدریج می‌گویند، صبر آمریکا در حال تمام شدن است.

حملاتی که خطر گسترش جنگ را بیشتر می‌‌کند

روز دوشنبه نیروی دریایی ایران از اعزام ناو نظامی خود به دریای سرخ خبر داد. همان روز حسین امیرعبداللهیان در دیدار با مقام‌های حوثی که به تهران سفر کرده‌بودند به دلیل حمایت این گروه از حماس از آنها «تشکر و قدردانی» کرد. به گفته یک مقام ارشد ایرانی اعزام ناو ایرانی به منطقه که به کشتی تجسسی ایران که قبل از آن در آب‌های منطقه حضور داشت می‌پیوندد، نشانه حمایت ایران از حوثی‌ها و افزایش دادن خطرات آغاز یک درگیری است اما این مقام ایرانی تاکید کرد، ایران هیچ برنامه‌ای برای وارد شدن ناو ایران به مواجهه با ناوهای آمریکایی در این منطقه ندارد.

حزب‌الله، گروه قدرتمند شبه‌نظامی در لبنان هم روز سه‌شنبه وعده داد، ترور صالح العاروری از رهبران حماس در حومه دمشق بدون واکنش نخواهد ماند. حزب‌الله به‌عنوان متحد کلیدی حماس بر حومه جنوبی بیروت، جایی که انفجار رخ داد، سلطه بالفعل دارد و ماه‌هاست در حال زد و خورد با نیروهای اسرائیلی است. شرایط ناشی از انفجار در مراسم یادبود ژنرال پیشین ایران، قاسم سلیمانی در شهر کرمانِ ایران، تیره‌تر است. هرچند ایران به سرعت اسرائیل را مقصر دانست، اما مقام‌های اسرائیلی، اروپایی و آمریکایی نسبت به مشارکت اسرائیل در این انفجار ابراز تردید کردند. استدلال آنها این بود که غالب اقدام‌های اسرائیل علیه ایران هدفمند بوده‌است و معمولاً شامل ترور معماران اصلی برنامه هسته‌ای ایران و انفجار در تاسیسات مشخص هسته‌ای و موشکی ایران می‌شد. سه مقام ارشد آمریکایی و یک مقام اروپایی روز چهارشنبه گفتند، احتمالاً داعش یا یک گروه تروریستی دیگر عامل این انفجار است. هرچند برخی نهادهای اطلاعاتی احتمال عاملیت داعش در این انفجار را مطرح می‌کنند، اما مقام‌ها همچنان مردد هستند و تاکید می‌کنند که این اطلاعات مقدماتی هستند و نمی‌توان از آنها نتیجه‌گیری قطعی کرد. ری تکیه، پژوهشگر ارشد اندیشکده شورای روابط خارجی می‌گوید: «کاملاً محتمل است که یک گروه نیابتی اسرائیل اقدامی کرده باشد که کنترل آن از دست خارج شده‌است.»

دو فرد ایرانی آشنا با مباحث داخلی ایران می‌گویند، رهبر ایران از فرماندهان نظامی خواسته‌است تا «صبر استراتژیک» در پیش بگیرند و از رویارویی مستقیم با ایالات متحده آمریکا اجتناب کنند. تعدادی از مقام‌های آمریکایی می‌گویند، هنوز خیلی زود است که بتوان ارزیابی کرد آیا احتمال یک جنگ گسترده‌تر منطقه‌ای وجود دارد یا نه. این مقام‌ها می‌گویند، اسرائیل بدون این ارزیابی که عملیات ترور صالح العاروری ممکن است باعث تشدید تنش‌ها شود، دست به این اقدام نزده‌است. اما با انفجارهایی که در ایران رخ داد، با فاصله کوتاهی نسبت به ترور، تردیدها را از بین برد که در حال حاضر اصلی‌ترین نگرانی مقام‌های آمریکایی و اروپایی گسترش منازعه در منطقه است. جیمز استاوریدیس، یکی از فرماندهان پیشین ناتو می‌گوید: «به نظر می‌رسد که شانس یک جنگ گسترده‌تر منطقه‌ای در خاورمیانه از ۱۵ درصد به ۳۰ درصد رسید، هرچند همچنان این ریسک ناچیز است، اما نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده‌است و سطح این ریسک نگران‌کننده است.»