زنگ خطر در مصر با افزایش موارد زن کُشی

سه مورد زن کُشی در مصر ظرف مدت یک هفته رخ داد. موارد ارتکاب قتل زنان به قدری بالا رفته که به نظر می رسد هر مورد از ازدواج های ناموفق یا روابط عاشقانه ناکام باعث می شود مردان پس از طرد شدن از سوی زنان آنان را به قتل برسانند. زنان مصری در برابر این تهدیدات احساس آسیب پذیری می کنند و معتقدند دولت مصر باید اقدامات قوی تری برای جلوگیری از بروز موارد زن کشی در آن کشور انجام دهد.

به گزارش روزنامه دولتی "الاهرام" اخیرا یک کارمند زن 32 ساله به نام "نورهان حسین مهران" که در دانشکده باستان شناسی در دانشگاه قاهره مشغول به کار بود توسط یکی از همکاران اش که نورهان پیشنهاد ازدواج او را رد کرده بود به ضرب گلوله کشته شد. قاتل که مردی جوان به نام "احمد حسین الدسوکی" بوده پنج سال پیش از به قتل رسانن نورهان به دلیل آتش زدن خودروی او بازداشت شده بود و چندین سال وی را مورد آزار و اذیت قرار داد.

یکی روز پیش از آن حادثه "شیما عبدالکریم" 32 ساله توسط نامزد سابق اش که 12 سال قبل به رابطه اش با او پایان داده بود کشته شد. براساس گزارش رسانه های خبری قاتل بیش از یک دهه مقتول را مورد آزار و اذیت قرار داده بود تا آن که روز چهارشنبه با استفاده از اسلحه او را به قتل رساند. در همان روز سمیه 33 ساله یک زن مصری دیگر هنگام خروج از محل کارش کشته شد. او به دست شوهر سابق اش که از نامزدی سمیه اطلاع یافته بود با ضربات چاقو به قتل رسید. این قتل در حالی رخ داد که آن زوج دو سال پیش از یکدیگر طلاق گرفته بودند.

"آیه منیر" فعال حقوق زنان در مصر با اشاره به پرونده قتل مهران می گوید: "در ماه های اخیر خودداری هر زنی از پذیرش خواسته های یک مرد در مصر منجر به مرگ آن زن شده است".

دیده بان جنایات خشونت علیه زنان در مصر در تازه ترین گزارش خود اشاره کرده که در سال 2021 میلادی 813 مورد قتل زنان و دختران در مصر گزارش شده در حالی که این رقم در سال 2020 میلادی 415 نفر بوده است.

"سارا کیرا" بنیانگذار و  مدیر مرکز تحقیقات شمال آفریقا و فعال حقوق زنان با اشاره به شکست های سیستمی در مصر می گوید این موضوع باعث می شود نتوان از بروز چنین مواردی جلوگیری کرد. او می افزاید: "مشکل ریشه در فقدان سازوکارهای صحیح برای مقابله با این معضل و بازدارندگی جدی برای جلوگیری از ارتکاب چنین رفتارهای مجرمانه  ای دارد رفتارهایی که رو به افزایش هستند. علیرغم آن که دولت مصر ارتکاب چنین جنایاتی را محکوم می کند و سیستم قضایی مصر احکام اعدام را برای قاتلان صادر می کند اما اقدامات قانونی بیش تری مورد نیاز است".

او اشاره می کند روند گزارش دادن زنان درباره تهدید از سوی مردان اغلب در مراکز پلیس متوقف می شود. او می افزاید: "هنوز بسیاری از زنان مصری در گزارش دادن تهدیداتی که متوجه آنان است تردید دارند زیرا این کار به طور موثر عامل تهدید کننده را از ادامه تهدید متوقف نمی سازد. این وضعیت تغییر نخواهد کرد مگر آنکه قانونی برای رفع مشکل وجود داشته باشید".

منیر نیز با این نظر موافق است و می گوید زمانی که زنان مصری تهدیدی را گزارش می دهند مقام های مصری اغلب آن را جدی نمی گیرند.

او می افزاید: "دولت مصر به جای آن که چنین گزارش هایی را به عنوان بخشی از روند جاری برسمیت بشناسد با آن موارد به مثابه رخدادهای منفرد برخورد می کند.  هیچ سیستم و پروتکلی برای واکنش مناسب به حوادث زن کشی وجود ندارد. پدیده زن کشی به عنوان یک روند در مصر حدود سه دهه پیش آغاز شد. پیش از آن کشتن یک زن به دلیل رد پیشنهاد ازدواج در سنت مصری از نظر فرهنگی امری غیر قابل قبول بود".

کیرا می گوید: "این نوع رفتار جنایتکارانه برای جامعه مصر تازگی دارد جامعه ای که به طور کلی به دلیل مهربانی با زنان شناخته شده است. مصری ها و به طور کلی تمام اعراب از نظر فرهنگی مغرور هستند و این فرهنگ در دوره های مختلف تاریخ توسط زنان شکل گرفته و مدیریت شده است از جمله توسط افرادی چون کلئوپاترا ملکه دودمان سلطنتی بطلمیوسی یا حتشپسوت پنجمین فرعون از دودمان هجدهم پادشاهی مصر باستان".

او افزایش جنایات علیه زنان را به یک فرهنگ زن ستیزانه نسبت می دهد که با ظهور قرائت های افراطی از جریان اسلام گرایی در دهه 1990 میلادی آغاز شد و طبق آن روایت شیوخ و مفتی های سرکش زنان را تجسم "شیطان" می دانستند و برای مردان هوادارشان چنین تصویری را از زن ترسیم می کردند.

منیر اشاره می کند که لفاظی های زن ستیزانه کنونی به فرهنگ زن کشی در میان مردان افراطی دامن می زند مردانی که جرایم دیگری مانند تجاوز به عنف، آزار و اذیت زنان و آزار دادن آنان در رد فضای مجازی را نیز مرتکب می شوند.

او می گوید: "به دلیل این نوع تفکر فرهنگ تجلیل خشونت علیه زنان در میان محافل جوانان مرد مصری وجود دارد".

برای مثال، منیر به پرونده "محمد عادل" اشاره می کند که "نیره اشرف" دانشجوی 21 ساله دانشگاه منصوره را در روز روشن در ماه ژوئن گذشته با ضربات چاقو به قتل رساند. منیر می گوید در مورد پرونده اشرف مردم مصر بیش تر با قاتل او یعنی عادل همدردی کردند تا با نیره اشرف. او می گوید بسیاری از مردم مصر صدور حکم اعدام برای عادل را محکوم کردند و مدعی شدند که نیره اشرف قول ازدواج با عادل را داده بود اما رفتارهایی مشکوک از خود نشان داده و ظاهرا می خواستند با این استدلال قتل او را توجیه کنند.