انتظارات برآوردنشده امریکا از ایران و روسیه

جدا کردن آنچه در جهان می گذرد از آنچه امروز در عرصه اوکراین میان روسیه و غرب می گذرد و مهمتر از همه نتایج این برخورد در عرصه سیاسی و اقتصادی بین المللی دشوار است.

از زمان آغاز جنگ آمریکا و روسیه در اوکراین، رسانه های بین المللی و مقامات ارشد غربی تاکید می‌کنند که توانمندی‌های نظامی و اقتصادی مسکو به طور کامل نابود شده، ذخایر تسلیحاتی نظامی روسیه تمام شده است و کییف پیروز خواهد شد.

اما ژنرال کریستوفر کاوولی، رئیس ستاد فرماندهی اروپایی آمریکا در مقابل کمیته نیروهای مسلح کنگره آمریکا، تأیید کرد که «علی‌رغم تمام تلاش‌ها، نه جنگ و نه توانمندی‌های نظامی غرب که به اوکراین ارسال شد، بر توانایی‌های نظامی روسیه تأثیر گذاشت». این سخنان به این معناست که نتایج جنگ طبق انتظار دولت آمریکا پیش نمی‌رود.

در پاسخ به این پرسش که چگونه آمریکا جایگاه خود را بازپس می‌گیرد باید گفت که نمی‌توان عقربه‌های ساعت را به عقب بازگرداند. یکجانبه گرایی آمریکا با چالش های جدی از سوی چندین کشور در سراسر جهان مواجه است؛ اما واشنگتن می‌تواند اشتباه عقب نشینی از خاورمیانه را جبران کند و خود را اینگونه نشان دهد که گویی از طریق تقویت نیروهایش در سوریه و عراق، ارسال نیروهای هوایی اضافی به همراه جنگنده‌های «اف-16»، «اف-35» و بررسی احتمال حضور نیروها در کشتی‌های تجاری در تنگه هرمز برای مقابله با ایران به این منطقه در حال بازگشت است.

این مسئله به هیچ وجه به این معنا نیست که واشنگتن در آخرین سال باقی مانده از حکمرانی بایدن به دنبال جنگ است بلکه این دولت دموکرات می‌خواهد این مسئله را القا کند که رئیس جمهوری آمریکا از رویارویی نمی‌ترسد، در مقابل ایران ضعیف نیست و خاورمیانه را رها نمی‌کند.

بنابراین جبران نتایج فاجعه بار جنگ اوکراین تنها از طریق بازپسگیری آنچه به علت دور شدن از خاورمیانه از دست رفته برای بایدن امکان پذیر است.

از این رو، تلاش آمریکا برای تشدید تنش در برابر ایران یا نشان دادن نشانه‌هایی از رویارویی، کارساز نخواهد بود و به نفع کشورهای منطقه که دیگر تمایلی به آن ندارند، نیست. با این حال، دولت بایدن می‌خواهد با بالا بردن سطح تنش در خاورمیانه پیامی به داخل آمریکا بفرستد و اعلام کند همچنان حضور دارد و با وجود نتایج ضعیف جنگ، اوضاع را تحت کنترل دارد.

این پیام‌های انتخاباتی بایدن بدون پاسخ از سوی ایران باقی نخواهد ماند. این کشور در برابر تنش‌زایی آمریکا آمادگی خود را افزایش می دهد، توانمندی‌های نظامی دریایی خود را نشان می‌دهد و می‌گوید از واشنگتن نمی‌ترسد و باور نمی‌کند که گزینه جنگ روی میز قرار دارد.