جایگاه جنوب شرقی آسیا در سیاست خارجی

سید جلال ساداتیان / کارشناس مسائل بین‌الملل

آرمان ملی آنلاین:  اما به هر حال تحت تاثیر فشارهای بین‌المللی تحریمی این روابط هم کاهش پیدا کرده بود و تا حدود زیادی هم می‌توان گفت  در حد اقلام غیر حساس روابطی بود که از این کشورها محصولاتی را وارد و محصولاتی را صادر کنیم ولی محدود بود. حال اینکه با رفع تنش از منطقه خاورمیانه‌ای که شروع شده و احیای روابط با عربستان، پیشبرد روابط با امارات در حوزه‌های مختلف  و کشورهای دیگر می‌توان به ارتباط بیشتر و موثرتر در منطقه خودمان و مناطق دیگری مثل آسیای جنوب شرقی امیدوار بود.

خیلی از کشورها تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا از اینکه با ایران تجارت حجم بالا انجام دهند امتناع می‌کردند. حال در شرایط فعلی که روابط منطقه‌ای کشورمان بهبود پیدا کرده مسئولان شروع کردند به اینکه شاید با حوزه‌های دیگر هم توسعه روابط دهند. لذا اگر رفع تنش در منطقه بتواند روی برجام و احیای این توافق تاثیر گذار باشد احتمالا توسعه روابط با سایر حوزه‌های جغرافیایی هم می تواند موثر واقع شده و تاثیرگذار باشد. البته اما و اگرهای بسیاری وجود دارد، اما به هر حال دولت تلاش می‌کند که رابطه مثبتی را با بلوک‌ها و مناطق جغرافیایی مثل جنوب شرق آسیا و... برقرار کند اگر آنها تحت تاثیر فشارهای اقتصادی تحریمی از ناحیه غرب قرار نگیرند چه اشکالی دارد که بتوانیم توسعه روابط داشته باشیم.

البته باید ببینیم که این توسعه روابط در چه حوزه‌هایی می‌تواند باشد. در حوزه فرهنگی  ظرفیت‌های زیادی وجود دارد، اما در حوزه اقتصادی باید  چه بدهیم و چه بگیریم. اساسا باید دید که آیا آنها می‌توانند از ظرفیت‌هایی که ایران ایجاد کرده بهره لازم را ببرند و توسعه روابط داشته باشند یا نه که اگر اینها محقق شود قطعا باید از روابط با این کشورها استقبال کرد . البته شاید به جهت ارتباطات وسیع ایران با چین گفته شود که توسعه روابط با کشورهای آسیای جنوب شرقی نیز تحت تاثیر روابط ایران و چین قرار گیرد، اما باید اذعان داشت که لزوما این چنین نیست.

از این به بعد که چین به عنوان دومین قدرت اقتصادی دنیا  در تلاش است به سمت وسوی اول شدن پیش برود بستگی به نوع روابطش با این کشورها دارد. هر چند که کشورهای همچون اندونزی یا ویتنام  شاید بیشتر از آن که بخواهد تحت تاثیر چین باشد تحت تاثیر آمریکا  و غرب  هستند. اما اگر بخواهند روند عملکردی خود را تغییر دهند و مناسبات خود را بیشتر بر مبنای رابطه با چین قرار دهد ممکن است که در آنجا ایران هم از این نوع روابط متاثر شود.

اما نگاهی به حجم روابط این کشورها با کشورهای متمایل به غرب مثل ژاپن یا کره جنوبی نشان می‌دهد که این کشورها روابط بسیار گسترده‌تری را با غربی‌ها دارند تا با چین. البته کشورهای آسیای جنوب شرقی نشان دادند که می‌توانند رابطه متوازنی با قدرت‌های مختلف داشته باشند. از این جهت این فرصتی برای ایران است که بتواند از ارتباط با این کشورها نهایت استفاده را در جهت توسعه روابط ببرد.