برنامه‌ شهرداری برای افراد دارای معلولیت چیست؟

محمد امین توکلی‌زاده معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران اظهار کرد: اقدامات خوبی از سوی اداره کل سلامت و کانون‌های افراد دارای معلولیت برای این افراد در جامعه شهری تهران انجام شده است که با هیچ دوره‌ای از دوره های گذشته مدیریت شهری قابل مقایسه نیست. دولت هم اقدامات ارزشمند و بی‌سابقه‌‌ای را برای ارایه خدمت به افراد دارای معلولیت انجام داده است. در نشست مشترک اخیر با معاون اول رییس جمهور موضوع تخفیف ۵۰ درصدی در هزینه بلیط و سفر افراد دارای معلولیت برای یک بار در سال تصویب و اعتبار آن پیش بینی شده است اما این موضوع تاکنون به خوبی به افراد جامعه اطلاع رسانی نشده و تاکنون تعداد اندکی از این خدمت استفاده کرده‌اند.

وی اضافه کرد: با وجود اینکه اعتبار برای استفاده از این خدمت پیش‌بینی شده است اما، سامانه‌ای برای استفاده از این تسهیلات راه‌اندازی نشده است. این موضوع سبب شده است که تنها ۷۰ میلیارد تومان از این اعتبار هزینه شود در حالی که شهرداری تنها در یک حوزه سامانه حمل ونقل دانش آموزان مدارس استثنایی در تهران ۱۲۰ میلیارد تومان تاکنون هزینه پرداخت کرده است.

معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران با بیان اینکه سازمان بهزیستی برای پرداخت‌های خود به افراد دارای معلولیت با مشکل مالی رو به رو بود که در این نشست و با دستور معاون اول رییس جمهور این مشکل تا حدود زیادی برطرف شده است، گفت: بهزیستی کشور تنها ۹۰۰ میلیارد تومان برای پرداخت‌های خود اعتبار در اختیار داشت که با مساعدت دولت و تخصیص ۵ هزارمیلیارد تومان اعتبار به بهزیستی چالش این سازمان تا حدود زیادی در پرداخت‌های خود برطرف شده است.

توکلی‌زاده با بیان اینکه دولت نگاه ویژه‌ای به مشکلات افراد دارای معلولیت و خانواده‌های آنان دارد از تصمیم بزرگ دولت برای برطرف کردن مشکل مسکن خانواده‌های دارای ۲ معلول تا پایان عمر دولت سیزدهم خبر داد و گفت: با مصوبه دولت مقرر شده است تا ۷ هزار مسکن به خانواده‌های دارای ۲ معلول فاقد مسکن به شکل رایگان و تا پایان دولت سیزدهم واگذار شود. اقدامی که می‌تواند تا حدود زیادی مشکل مسکن خانواده‌هایی را که در منزل ۲ فرد دارای معلولیت دارند برطرف کند.

وی به تغییر رویکردها و نگاه به حوزه افراد دارای معلولیت در ارکان مختلف تصمیم‌گیر کشور اشاره کرد و گفت: مجموع مصوبات هیئت دولت در حوزه افراد دارای معلولیت، نگرش مجلس، شهرداری و شورای شهر نشان دهنده افزایش دغدغه‌ها و توجه به موضوع افراد دارای معلولیت و مشکلات آن‌ها است. متاسفانه در حوزه ارائه خدمت به افراد دارای معلولیت با عقب ماندگی تاریخی رو به رو هستیم. گرچه در برخی بخش‌ها مصوبات و اعتبارات خوبی وجود دارد اما، این مصوبات اجرا نشده است و اعتبار تخصیص یافته نیز جذب نشده است. این موضوع و چرایی آن جای سوال دارد.

معاون شهردار تهران درادامه با اشاره به موضوع انجام خریدها درشهرداری تهران بر اهمیت پیگیری خریدهای مناسب‌سازی شده برای افراد دارای معلولیت تاکید کرد و گفت: پیشنهاد داده‌ایم که در همه خریدها اعم از خرید واگن، مترو، اتوبوس و خریدهای دیگر به موضوع سهم افراد دارای معلولیت توجه شود. خریدها باید به گونه‌ای انجام شود که تمام نیازهای افراد دارای معلولیت در آن دیده شده باشد و نیاز به مناسب‌سازی بعدی برای استفاده افراد دارای معلولیت از وسیله خریداری شده نباشد.

توکلی‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه در برنامه‌ریزی‌ها باید به گونه‌ای عمل شود تا نیازهای افراد دارای معلولیت درهر منطقه و محله تا حد ممکن پاسخ داده شود، اظهار داشت: نباید فرصت ارایه خدمت به افراد دارای معلولیت از دست برود. بخشی از خدمت مورد نیاز و انتظار افراد دارای معلولیت در حوزه درون شهرداری و بخشی بیرون از شهرداری است که باید با اقدامات بین بخشی آن را دنبال کرد تا به نتیجه برسد.

وی با بیان اینکه عمده مطالبه‌ای که از شهرداری وجود دارد در حوزه حمل ونقل و مناسب‌سازی معابر است توضیح داد: ما در معاونت اجتماعی در کنار افراد دارای معلولیت برای مطالبه‌گری و تسهیل در پیگیری مطالبات آنان هستیم. بخش دیگری از مطالبات باید در حوزه فرهنگ‌سازی و تغییر نگرش افرادو مسئولان اتفاق بیفتد که در معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری در قالب اداره کل سلامت و با استفاده از ظرفیت سراهای محله و خانه‌های سلامت این موضوع دنبال می‌شود تا حال خوب در افراد دارای معلولیت ایجاد شود.

معاون شهردار تهران در ادامه با اشاره به زمان پیش‌بینی اعتبار و بودجه‌بندی سال آینده شهرداری تهران بر اهمیت موضوع پیش بینی اعتبار برای اجرای برنامه‌های مناسب برای افراد دارای معلولیت تاکید کرد و گفت: اعتبارات سال آینده شهرداری تهران در حال بررسی و پیش‌بینی است. ضرورت دارد اداره کل سلامت، ادارات مختلف معاونت اجتماعی و مدیران اجتماعی و فرهنگی مناطق در بودجه‌های خود اعتبارات مورد نیاز در این حوزه را پیش‌بینی کنند تا در قالب لایحه اعتباری به شهرداری برای تصویب نهایی به شورای شهر ارسال شود.

توکلی زاده خاطرنشان کرد: اکنون زمان بازبینی طرح ۱۰ ساله تفصیلی تهران است و این موضوع نیز فرصت بزرگی برای افراد دارای معلولیت است تا سهم خود را در نظام بررسی طرح تفصیلی شهر برای یک دهه آینده مشخص کنند. طرح تفصیلی نقشه راه آینده شهرداری تهران است و اکنون زمانی است که باید مطالبه‌گری در دو حوزه بودجه و طرح تفصیلی انجام شود تا بر اساس آن بتوان وضعیت بهتری را برای افراد دارای معلولیت در تهران رقم زد.معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران با بیان اینکه تکلیف ما نسبت به برخی شهروندان بیش از دیگران است و باید در این حوزه تبعیض مثبت داشته باشیم افزود: باید برای افراد دارای معلولیت؛جشن ازدواج، فرصت‌های شغلی مناسب، برنامه‌های گردشگری و مانند آن داشته باشیم و باید جدول و نقشه راهی را در این حوزه داشته باشیم و بر اساس آن اقدام و مطالبه‌گری کنیم.

* در تهران آمار دقیقی از افراد دارای معلولیت نداریم

حمید صاحب مدیرکل سلامت شهرداری تهران نیز در این نشست گفت: حوزه معلولیت در شهرداری در۳ بخش مناسب سازی، حمل و‌نقل و فرهنگی و اجتماعی دنبال می‌شود که بر اساس شواهد مسائل فرهنگی اجتماعی از ۲ حوزه دیگر دارای اهمیت بیشتری است و توجه به آن می‌تواند نقش موثری در زندگی افراد دارای معلولیت ایفا کند.

وی افزود: بر اساس اسناد بالادستی باید زمینه حضور افراد دارای معلولیت را در جامعه فراهم کنیم چراکه افراد تنها در بستر جامعه قادرند توانمدی‌ها و استعدادهای خود را بروز دهند. اگر این استعدادها بروز پیدا نکند حضور اجتماعی شهروندان از بین می‌رود و افراد دارای معلولیت در این مسیر با چالش‌های بیشتری رو به رو می‌شوند و نمی‌توانند خود را به دیگران اثبات کنند.

صاحب با بیان اینکه نباید مناسب‌سازی را صرفا در حوزه کالبدی تعریف کرد ادامه داد: باید مناسب‌سازی در حوزه فرهنگی و اجتماعی نیز دنبال شود و این موضوع اکنون در دستور کار شهرداری تهران قرار دارد.

مدیرکل سلامت شهرداری تهران با اشاره به آمار افراد دارای معلولیت تعریفی از معلولیت ارائه کرد و گفت: کسانی که قادر به انجام امور روزانه خود به دلایل غیر بیماری نیستند براساس تعریف جهانی معلول شناخته می‌شوند. متاسفانه در تهران آمار دقیقی از افراد دارای معلولیت نداریم اما برآوردها نشان می‌دهد بالغ بر ۸۰۰ هزار نفر در تهران دچار معلولیت هستند. از مجموع این برآورد بهزیستی تنها پرونده ۲۰۰ هزار نفر از آن‌ها را در اختیار دارد که از این تعداد، پرونده ۱۵۰ هزار نفر فعال است.

وی اظهار کرد: از مجموع تعداد پرونده‌های فعال در بهزیستی بالغ بر ۵ هزار فرد دارای معلولیت در بستر زندگی می‌کنند که از این تعداد نیمی دچار زخم بستر شده و در شرایط نامطلوبی قرار دارند.

مدیرکل سلامت شهرداری تهران با تاکید بر اینکه شهرداری باید در مسیر جلب رضایت همه گروه‌های سنی و جمعیتی اقدام کند، افزود: مهترین شاخص مدیریت شهری جلب رضایت شهروند است و مدیریت شهری به دنبال تحقق این هدف است. برای جلب رضایت افراد نیازمند کار تخصصی خصوصا درجامعه افراد دارای معلولیت هستیم چرا که در معلولیت نوعی محدودیت وجود دارد و این موضوع سبب می‌شود مسئولیت ما در شهرداری برای جلب رضایت افراد دارای معلولیت به نسبت افراد بدون معلولیت دو چندان شود.

صاحب تاکید کرد: باید مدیران شهری با موضوع و ظرایف کار در حوزه افراد دارای معلولیت آشنا شوند تا با این آشنایی زمینه‌ساز حضور افراد دارای معلولیت در جامعه شوند. هر نوع کوتاهی در این حوزه منجر به حذف و طرد این افراد و در نتیجه از دست رفتن بخشی از ظرفیت مردمی در شهر می‌شود.

وی با بیان اینکه برای سیاستگذاری درحوزه افراد دارای معلولیت شورای راهبردی در اداره کل سلامت با حضور متخصصان این حوزه شکل گرفته است، گفت: ما قادر به ارائه خدمات مستقیم به گروه هدف نیستیم و این خدمت باید از سوی کانون‌های مرتبط با این افراد انجام شود و از این رو کانون‌های افراد دارای معلولیت تاسیس و اکنون ۷ هزار نفر در این بخش عضو کانون‌های افراد دارای معلولیت هستند.

مدیرکل سلامت شهرداری تهران با بیان اینکه نیازمند مدیریت واحد در این حوزه هستیم گفت: برگزاری رویداد در حوزه افراد دارای معلولیت فانتزی نیست بلکه برنامه‌ای اصیل و دارای پشتوانه علمی است. افراد دارای معلولیت در این رویدادها قادرند خود را بازیابی کنند و در این مراسم‌ها افراد با یک جرقه می‌توانند زندگی خود را متحول کنند.

صاحب با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای افراد دارای معلولیت گفت: دورهمی چهارشنبه‌های افراد دارای معلولیت تاثیر زیادی بر روند زندگی فرد دارای معلولیت و خانواده وی دارد. در این راستا برگزاری ۳۰ رویداد دورهمی در قالب چهارشنبه‌های افراد دارای معلولیت و ایجاد حال خوب و کاهش فشار بر خانواده‌های افراد دارای معلولیت اجرا شده است.

وی اضافه کرد: اجرای برنامه دورهمی‌های "فعال شو" با اجرای بازی برای این افراد نیز از دیگر اقداماتی بوده است که برای ایجاد حال خوب زندگی و ساختن حال خوب برای افراد دارای معلولیت در سال جاری انجام شده است. 

مدیرکل سلامت شهرداری تهران با بیان اینکه طراحی رویداد "برنده شو" به عنوان رویدادی که در آن افراد دارای معلولیت بتوانند فعالیت‌های ورزشی – فکری انجام دهند با استقبال خوبی از سوی افراد دارای معلولیت همراه شده است، گفت: سال گذشته در نخستین رویداد، تنها ۱۳۰۰ فرد دارای معلولیت در برنده شو شرکت کردند که این تعداد امسال به بیش از ۲۰ هزار نفر رسیده است.

صاحب به برخی دغدغه‌های افراد دارای معلولیت اشاره و بر ضرورت پیگیری و تعامل بین بخشی ارکان مختلف شهرداری برای پاسخ دادن به این مطالبات تاکید کرد و گفت: اشتغال‌زایی و تسهیل در حمایت از ازدواج افراد دارای معلولیت از موضوعاتی است که باید در تعامل و همکاری بین بخشی با دیگر مجموعه‌ها دنبال و توسعه بیشتری پیدا کند.

در این نشست اعضای شورای راهبردی افراد دارای معلولیت با بیان موضوعات و مشکلات این قشر بر ضرورت توجه به مصوبات شورای اسلامی شهر تهران در سال ۹۹ در حوزه افراد دارای معلولیت شامل در نظر گرفتن ۴ صندلی سینماهای وابسته به شهرداری در سالن های ۱۰۰ نفره به افراد دارای معلولیت و ۷ صندلی در سینماهای بالای ۱۰۰ نفر جمعیت، مناسب سازی سراهای محله و اختصاص فضا در سراهای محله برای فعالیت کانون‌های افراد دارای معلولیت در هر منطقه، اعطای بسته های تخفیف در استفاده از خدمات سرای محله‌ها و نیز اشنا سازی و آموزش به پیمانکاران مجری طرح های مناسب سازی برای اجرای درست و علمی این طرح‌ها تاکید کردند. شرکت کنندگان در این نشست در ادامه خواستار افزایش تعامل مدیران شهرداری تهران با کانون‌های افراد دارای معلولیت برای شنیده شدن صدای این افراد در جامعه شدند.