پیش بینی ۴۶ هزار ابتلا به HIV مثبت در جامعه

علیرضا زالی، در افتتاحیه چهارمین گردهمایی بین‌المللی و هشتمین سمینار سراسری ایدز که صبح امروز در تالار امام خمینی (ره) دانشکده پزشکی برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به غفلتی که در دروان کرونا در روند تشخیص و درمان بیماری ایدز رخ داد، باید برنامه‌ریزی جامع‌تر و دقیق‌تری صورت گیرد، چراکه گزارش‌ها نشان داد تشخیص به موقع و درمان در روند کنترل این بیماری بسیار کمک کننده است.

وی در ادامه تصریح کرد: به دنبال نبود آگاهی کافی و انگ‌های اجتماعی، آمار دقیقی از مبتلایان به HIV وجود ندارد که این خلا با آموزش همگانی و فرهنگ سازی تا حد زیادی مرتفع خواهد شد. البته این آمار موجود غیرقطعی، نمونه‌ای از جامعه آماری مبتلایان است. از طرفی در سال‌های اخیر میزان مراجعات افراد مشکوک به ابتلا به HIV روبه افزایش بوده و امیدواریم این روند ادامه داشته باشد.

به گفته رئیس دانشگاه، با وجود اینکه بیماری ایدز همچنان در رده بیماری‌های غیرقابل درمان است، اما اقدامات به‌هنگام و درمان‌های ترکیبی به کاهش بار ویروسی آن کمک بسیاری می‌کند.

 زالی همچنین افزود: حدود 46 هزار ابتلا به HIV مثبت در جامعه پیش‎بینی می‌شود که حدود 23 هزار نفر آنها زنده هستند. از این تعداد حدود 17 هزار نفر تحت درمان و در تماس با یکی از مراکز بهداشتی و درمانی کشور هستند.

 زالی 55 درصد از مبتلایان را در محدوده سنی 25 تا 40 سال اعلام کرد و گفت: این رنج سنی آثار غیرمستقیم اپیدمیولوژیک در آینده خواهد داشت.

رئیس دانشگاه ادامه داد: در سال‌های اخیر علاوه بر افزایش کمی و کلی تعداد مبتلایان به HIV و پیشروی بیماری به سمت ایدز، میزان انتقال از طریق سرنگ آلوده به 56 درصد افزایش داشته است. انتقال از طریق رابطه جنسی نیز 26 درصد گزارش شده و انتقال این ویروس از مادر آلوده به جنین با توجه به برنامه‌ریزی‌ها موثر نظام سلامت، با کاهش مواجه بوده است. همچنین انتقال ویروس HIV از طریق انتقال خون در سال‌های اخیر به صفر رسیده و این مهم دستاورد بزرگی محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه انتقال بیماری از طریق شیردهی نیز ممکن است صورت گیرد، اظهار کرد: گزارش ابتلا به HIV در شش ماهه اول سال 1402 الگوی متفاوتی از اتبلا به این ویروس را نشان می‌دهد. برخلاف سال‌های اخیر سهم زنان در این آمار رو به افزایش است، به طوریکه اکنون 74 درصد آمار ابتلا به مردان تعلق دارد، در حالیکه پیش از این 81 درصد جامعه مبتلایان را مردان تشکیل می‌دادند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، همه‌گیری کرونا را عامل غفلت از خدمت‌رسانی به بیماران مبتلا به HIV و ایدز در سراسر دنیا از جمله ایران دانست و افزود: در سال‌های اخیر تلاش‌های بسیاری برای افزایش اثرپذیری درمان‌ها صورت گرفته است. مرکز تحقیقات سل و بیماری‌های ریوی در بیمارستان مسیح دانشوری نیز از پیشروترین مراکز دانشگاهی و منطقه‌ای است که به مطالعه در این زمینه می‌پردازد.

وی مقاومت دارویی را از دیگر مسائل جدی در حوزه درمان مبتلایان به HIV اعلام کرد و گفت: این ویروس یکی از چموش‌ترین ویروس‌هاست و با مقاومت دارویی بستر را برای تحول بیشتر فراهم می‌بیند.

زالی با اشاره به اینکه شاید هیچ ویروسی به اندازه ویروس HIV برای اتصال به مولکول‌های بدن پیچیده عمل نکند، گفت: درمان‌های کنونی، درمان‌های فیزیوپاتولوژی بر اساس خود ویروس است. جای خالی واکسن نیز در پروسه درمانی این بیماری خالی است.

لزوم توجه به بیماری‌های همراه ویروس HIV

به گفته رییس دانشگاه، در کنار ویروس HIV باید به شناسایی عفونت‌های فرصت طلب و بیماری‌های همراه این ویروس نیز توجه ویژه شود.  

 زالی از تحت پوشش قرار دادن هشت مرکز مشاوره و آزمایش ایدز تحت عنوان مراکز مثلثی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خبر داد و گفت: درصد پوشش این مراکز توسط دانشگاه‌ها روبه افزایش و میزان از دست دادن مراجع نیز رو به کاهش است.

وی در پایان با تاکید بر ضرورت توسعه برنامه‌های حمایتی از مبتلایان و افزایش سطح اطلاعات عمومی جامعه، بیان کرد: با مراجعه به موقع و درمان مطلوب باید به سمتی حرکت کنیم تا خطر بیماری به حداقل برسد و افراد خانواده و جامعه کمتر تحت تاثیر این بیماری قرار گیرند.

 مسعود مردانی دبیر علمی چهارمین گردهمایی بین المللی و هشتمین سمینار سراسری ایدز، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی را اولین دانشگاه برگزار کننده سمینارهای کشوری ایدز دانست و گفت: به دنبال همه گیری بیماری کرونا، برگزاری این دوره از سمینار به تاخیر افتاد و اکنون یکی از مهمترین بحث‌هایی است که باید در دوران پساکرونا به آن پرداخته شود.

وی در ادامه از تحت تاثیر قرار گرفتن روند شناسایی، مراقبت، درمان و پیشگیری از HIV در دوران کرونا خبر داد و گفت: تغییرات اپیدومیولوژیک این بیماری در دنیا و ایران، فرآیندهای نوین تشخیصی، مدیریت بیماری در گروه‌های آسیب پذیر از جمله زنان و کودکان، پیشگیری و تدوین استراتژی پیشگیری برای درمان HIV، تازه‌های دارویی و جنبه روانشناختی این بیماری در این دوره از گردهمایی مورد بحث قرار داده می‌شود.

سایه کرونا بر سر خدمات مربوط به بیماری ایدز

 مردانی در ادامه گزارش مختصری از کاهش دسترسی به خدمات بیماران مبتلا به ایدز در سراسر دنیا همزمان با همه گیری بیماری کرونا ارایه داد و گفت: گزارش‌ها حاکی از کاهش تعداد تست‌های تشخیصی، کاهش مراجعه، اختلال در دسترسی به دارو، کاهش ارایه خدمات چهره به چهره و پیگیری بیماران، مشکلات مالی و اعتباری دولت‌ها و ارایه خدمات کلینیکی در سراسر دنیا، از جمله کشور ما است.

دبیر کنگره در پایان رایگان کردن تست‌های تشخیصی HIV را از اقدامات اثربخش در شناسایی بهتر مبتلایان و درمان به هنگام دانست و گفت: از دیگر جنبه‌های بسیار مهم این بیماری، ابعاد روانشناختی آن است که باید پیشگیری شود. بررسی سلامت روانی افراد مبتلا، به ویژه افرادی که عزیزی را در جریان بحران کرونا از دست داده‌اند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

 چهارمین گردهمایی بین‌المللی و هشتمین سمینار ایدز به همت مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه با همکاری مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت تحقیقات و فن آوری دانشگاه، از تاریخ ۸ تا ۱۰ آذر ماه ۱۴۰۲ سالن همایش‌های بین‌المللی امام خمینی (ره) دانشکده پزشکی در حال برگزاری است.